اگر فکر می کنید که با خرید بلیط و تبدیل پول هایتان به ارزهای خارجی و رزرو هتل محل اقامت تان آماده سفر به یک کشور خارجی هستید، کاملا در اشتباهید؛ زیرا یکی از ضروری ترین وسایل برای خروج از کشور را فراموش کرده اید؛ پاسپورت یا همان گذرنامه! در واقع پاسپورت (Passport) یک ورقه هویتی است که به نوعی مجوز شما برای خروج از کشور به حساب می آید و بدون آن نمی توانید حتی نمی توانید پای تان را یک قدم فراتر از مرزهای کشور بگذارید!
هر کشور در صورت وجود شرایطی لازم، اقدام به صدور چنین سندی برای هر فرد می کند تا با استفاده از آن افراد بتوانند از مرزهای هوایی، زمینی و دریایی بدون هیچ گونه مشکلی عبور کرده و به کشور های خارجه سفر کنند. به دلیل این که پاسپورت یک سند معتبر و قانونی است، برای دریافت آن افراد باید دارای شرایطی خاص بوده، در غیر این صورت اجازه ی خروج از کشور را نخواهند داشت.
شرایط لازم برای دریافت و تمدید پاسپورت برای افراد مختلف
در ادامه به شرایط دریافت پاسپورت برای افراد مختلف خواهیم پرداخت.
1-نیروهای مسلح
کارمندان نیروهای مسلح که در این ارگان و یا نهاد های مربوطه استخدام شده اند، اجازه ی خروج از کشور را به جز برای مسافرت های زیارتی آن هم با دریافت مجوز از حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح نخواهند داشت. البته برخی از مستخدمین و کارمندان برای انجام مأموریت هایی در کشورهای خارجی فرستاده می شوند که بحث آن ها جداست.
بازنشستگان نیروهای مسلح، اگر 6 ماه از بازنشستگی آن ها گذشته باشد، با ارائه اصل و کپی کارت شناسایی که از کانون بازنشستگان صادر می شود؛ مجوز خروج از کشور را دریافت می کنند.
اگر کمتر از 6 ماه از بازنشستگی آن ها گذشته باشد، به دلیل آگاهی از اطلاعات نظامی و برای حفظ مسائل امنیتی، حق خروج از کشور را ندارند و باید تا 6 ماه پس از بازنشستگی شان برای خروج از کشور صبر کنند.
2-بانوان
بانوان متأهل نیاز به اجازه محضری همسرشان مبنی بر خروج از کشور دارند، مگر آن که از قبل حق خروج از کشور را داشته باشند.
بانوانی که اقامت خارج از کشور را دارند، نیازی به اجازه همسر یا ولیشان نیست. هم چنین بانوانی که در خارج از کشور متولد شده اند و تابعیت آن کشور را دارند، باید مدارکی برای اثبات آن به همراه داشته باشند.
بانوانی که همسر آن ها فوت کرده، باید گواهی فوت یا اصل شناسنامه متوفی را که دارای مهر ابطال نیز است، به همراه سایر مدارک برای دریافت یا تمدید پاسپورت ارائه دهند. بانوانی که از همسرشان جدا شده و مطلقه محسوب می شوند، باید اصل طلاق نامه را با سایر مدارک برای دریافت و یا تمدید پاسپورت شان همراه داشته باشند.
دختران زیر 18 سال که مجرد به حساب می آیند، باید اجازه محضری ولی و یا قیم خود را به صورت کتبی داشته تا بتوانند پاسپورت بگیرند.
3-آقایان
آقایان حتما باید دوران سربازی خود را گذرانده و کارت پایان خدمت یا معافیت و یا درخواست تعویض کارت و تبدیل آن به نوع هوشمندش را به همراه داشته باشند تا بتوانند از کشور خارج شوند.
افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند اما از حضور در زیر پرچم امتناع کرده اند، اجازه ی خروج از کشور را ندارند؛ مگر در گروی گذاشتن وثیقه ای که برگشت آنان را تضمین می کند. این وثیقه برای سفرهای علمی-پژوهشی 8 میلیون تومان، برای سفر های زیارتی 3 میلیون تومان و برای سفرهای سیاحتی و تفریحی 15 میلیون تومان وجه رایج کشور است. آقایان بالای 50 سال نیازی به کارت پایان خدمت یا مدارک مرتبط به آن ندارند.
دانش آموزان و دانشجویانی که در حال تحصیل هستند، برای خروج از کشور حتماً باید گواهی اشتغال به تحصیل خود را برای دریافت یا تمدید پاسپورت به سازمان نظام وظیفه ی عمومی ارائه داده تا مجوز خروج از کشور برای آن ها صادر شود. این عمل برای جلوگیری از خروج و احیانا فرار سربازان مشمول خدمت است!
4-افراد ممنوع الخروج
برخی از افراد به دلایلی قانونی حق خروج از کشور را ندارند، پس نمی توانند پاسپورت بگیرند و یا آن را تمدید کنند.این افراد در یکی از گروه های زیر قرار می گیرند:
1.افرادی که بر اساس حکم قضائی صادره از مراجع و مقامات صلاحیت دار قضائی، حق خروج از کشور را ندارند و یا برای خروج از کشور نیاز به تائید مقامات قضائی دارند.
2.افرادی که دارای بدهی مالیاتی بوده و طبق حکم اجرای دادگستری و ثبت اسناد، حق خروج از کشور را ندارند.
3.افراد، مسئولان و یا چهره هایی که بنا بر نظر مسئولان رده بالای اجرایی و قضائی، خروج آن ها از کشور بر خلاف مصلحت کشور است.
4.افرادی که در ایران و یا یکی از کشورهای خارجی مرتکب جرم شده و دارای سوء پیشینه هستند تا 2 سال پس از اتمام مجازات، حق خروج از کشور را ندارند؛ دلیل آن هم لزوم گذراندن مجازات های تبعی برای چنین افرادی است که آن ها را در طول این مدت از خدمات اجتماعی محروم می کند.
با تمامی این اوصاف و محدودیت های مذکور، اگر موقعیت اضطراری برای افراد به وجود بیاید به گونه ای که مجبور به خروج از کشور شوند، این افراد می توانند با مراجعه به دادگستری و ارائه ی دلایل خود، مجوز لازم برای خروج از کشور را گرفته و پاسپورت خود را دریافت و یا تمدید کنند.
چرا باید پاسپورت خود را تعویض و یا تمدید کنیم؟
افراد به دلایلی مجبور به تمدید پاسپورت خود می شوند که یکی از متداول ترین آن ها اتمام مدت زمان اعتبار آن است. اعتبار پاسپورت های ایرانی حداکثر 5 سال است و پس از آن نیاز به تمدید آن است. در کنار آن اگر آدرس محل زندگی، نام و نام خانوادگی و تاریخ ولادت افراد تغییر کند و یا پاسپورت شان آسیب ببیند، آن ها باید برای تعویض پاسپورت خود به دفاتر پلیس + 10 مراجعه کنند.
زمان تمدید و تعویض پاسپورت پس از ارائه مدارک مورد نیاز و در صورت ممنوع الخروج نبودن فرد، 10 تا 20 روز زمان می برد. هزینه تعویض و تمدید پاسپورت مجموعاً 103 هزار و 750 تومان می شود که حتما باید از طریق دستگاه های کارت خوان مراکز پلیس + 10 انجام شود.
مدارک لازم جهت دریافت و یا تمدید پاسپورت
برای دریافت و یا تمدید پاسپورت، هر فرد شخصا باید به دفاتر پلیس + 10 مراجعه کرده و مدارک لازم جهت این امر را ارائه دهد. این مدارک به شرح زیر است:
1.اصل و کپی برگ های شناسنامه و کارت ملی هوشمند که نشانه ی هویت افراد و احوال سه گانه ی آنان است. اگر افراد بالای 15 سال هستند باید شناسنامه عکس دار خود را تحویل دهند.
2.برای تمدید پاسپورت، نیاز به ارائه پاسپورت قبلی و کپی صفحات آن برای اطلاع از آخرین مهر خروجی و سفر شما است.
3.یک عدد عکس 6 × 4 با پشت زمینه ی سفید:
-این عکس باید عکس حال حاضر شما باشد و از گرفتن آن بیش از 6 ماه نگذشته باشد. صورت آقایان باید مشخص بوده و حالت ریش و موهای سر آن ها نیز باید کاملاً ساده باشد.
-بانوان باید با حجاب کامل و بدون هیچ آرایشی باشند، به گونه ای که تمامی صورتشان مشخص باشد.
-هم آقایان و هم بانوان نباید از زیورآلات و عینک حین عکس برداری استفاده کنند.
-دختران بالای 6 سال باید دارای حجاب اسلامی باشند.
-هم چنین اگر عمل جراحی در چهره ی افراد صورت گرفته که موجب تغییر شکل آنان شده، نیاز به برگه پزشک متخصص مبنی بر عمل فرد و تغییر شکل احتمالی اوست. با این گواهی برای احراز هویت شخص است.
4.افراد زیر 18 سال نیاز به اجازه کتبی و محضری از والدین و یا قیم قانونی شان برای خروج از کشور دارند.
5.افراد زیر 15 سال به دفترچه بیمه، پاسپورت عکس دار قبلی و یا گواهی اشتغال به تحصیل شان که دارای عکس است، نیاز دارند.
6.کودکان زیر 6 سال نیاز به عکس برای دریافت و یا تمدید پاسپورت دارند. عکس دختران زیر 6 سال بدون حجاب نیز مورد قبول است.
7.آقایان نیاز به کارت هوشمند پایان خدمت و یا معافیت دائم دارند و اگر درخواستی برای صدور کارت هوشمند خود کرده اند، می توانند برگه ثبت درخواستشان را به جای آن ارائه دهند.
8.پر کردن فرم درخواست صدور پاسپورتی جدید در صورت درخواست تمدید
اگر در کشور خارجی هستید و ناگهان متوجه می شوید که اعتبار پاسپورتتان به پایان رسیده، می توانید به کنسولگری ایران در آن کشور و یا سایت امور کنسولی ایرانیان وزارت امور خارجه مراجعه کرده و پاسپورت خود را تمدید و یا تعویض کنید. در هر صورت حتماً دو هفته قبل از سفر خارجی، پاسپورت خود را بررسی کرده و از سلامت و اعتبار آن اطمینان حاصل کنید؛ زیرا در صورت درخواست پاسپورت، صدور و یا تعویض آن 10 تا 20 روز به طول می انجامد و ممکن است که برنامه ی سفر شما را به تعویق بیندازد.
سلام خسته نباشید،
اگر برای تمدید گذرنامه کارت ملی ما هوشمند نباشه مشکلی داره؟
با کارت ملی معمولی و غیر هوشمند اجازه صدور گذرنامه جدید نمیدن؟