جالب است بدانید که به طور کلی برای تعیین نرخ ارز دو روش کلی وجود دارد که هر یک از کشورهای جهان با توجه به نوع سیاست ها و نظام اقتصادی خود نرخ آن را تعیین می کنند. در برخش از کشور ها دولت و بانک مرکزی هیچ گونه دخالتی در تعیین نرخ ارز ندارد و ورود و خروج ارز کاملا آزاد است به اصطلاح می گویند در این کشورها یک بازار جهانی ارز وجود دارد؛ اما در برخی دیگر از کشور ها مثل ایران که دولت و بانک مرکزی در بازار ارز دخالت دارند به طوری که ورود و خروج ارز به صورت کلی در اختیار دولت است. در چنین کشورهایی نظام کنترل ارزی وجود دارد.
در کشورهایی که دارای نظام آزاد ارزی هستند، نرخ ارز با توجه به نوساناتی که در زمینه عرضه و تقاضا وجود دارد تعیین می شود و به اصطلاح گفته می شود که نرخ ارز شناور است. در کشور هایی که نظام کنترل ارزی وجود دارد همانطور که از نام آن پیداست نرخ ارز توسط دولت تعیین و اعلام می شود و دولت ها جزو یکی از بزرگترین خریداران و فروشندگان ارز محسوب می شون و تعیین نرخ ارز در نظام کنترل ارز تابع شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
بنا بر آنچه گفته شده تعیین نرخ ارز در کشور ما در دست دولت است و تعیین اینکه نرخ ارز بالا باشد یا پایین را با توجه به مسائل و شرایط مختلف تعیین می شود. گاهی برای نیازهای شخصی یا خروج از کشور نیاز به ارز پیدا می کنیم ولی متاسفانه با گران فروشی برخی از صرافی ها مواجه می شویم. در این مقاله در پایگاه حقوقی یاسا قصد داریم به موضوع گران فروشی ارز بپردازیم.
گران فروشی چیست؟
به موجب ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی گران فروشی؛ عبارتست از عرضه کالا یا خدمات به بهای بیش از نرخ های تعیین شده توسط مراجع رسمی به طور علی الحساب یا قطعی و عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمت گذاری و انجام هر نوع اقدامات دیگر که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار گردد. دقیقا همین تعریف از گران فروشی در ماده 57 قانون نظام صنفی نیز بیان شده است با این تفاوت که در قانون نظام صنفی گران فروشی مقید به این شده است که به ضرر و ضزیان خریدار باشد.
مجازات گران فروشی ارز چیست؟
همه ما بارها این موضوع را تجربه کرده ایم که موقع خرید کالا فروشنده قیمت بالاتری از نرخ مصوب که بر روی کالا درج شده است را از ما تقاضا کرده است. حال ممکن است شخصی برای سرمایه گذاری یا نیاز شخصی قصد داشته باشد پول رایج کشور را به ارز یا همان پول خارجی تبدیل کند و ممکن است در بازار مواجه با گران فروشی نرخ ارز شود و از این جهت سرمایه خود را در خطر ببیند زیرا به عنوان مثال اگر نرخ دلار 25 هزارتومان باشد و شخصی بخواهد میزان 1000 دلار خریداری نماید باید مبلغی معادل بیست و پنج میلیون تومان پرداخت نماید.
حال فرض کنید فروشنده نرخ دلار را 30 هزارتومان اعلام کند و گران فروشی کند در این مورد خریدار باید مبلغ سی میلیون را پرداخت نماید و به موجب این گران فروشی مبلغ پنج میلیون ضرر می کند . اینکه مجازات گران فروش چیست و بر چه مبنایی مجازات می شود موضوعی است که در این بخش به آن خواهیم پرداخت. در قانون تعزیرات حکومتی مجازات گران فروشی بر اساس مبلغ و میزانی که فروشنده گران فروشی کرده است تعیین شده است. بدین صورت که در ماده 2 قانون تعزیرات حکومتی مقرر شده است:
- الف- گران فروشی تا مبلغ بیست هزار ریال:
- مرتبه اول- تذکر کتبی، تشکیل پرونده.
- مرتبه دوم- اخطار شدید، اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تخلف و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف اول»
- مرتبه سوم- جریمه از پنج هزار ریال تا پنج برابر میزان گران فروشی و ممهور نمودن پروانه ی واحد به مهر «تخلف دوم»
- مرتبه چهارم- جریمه از ده هزار ریال تا ده برابر میزان گران فروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف سوم»
- مرتبه پنجم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه ی چهارم، تعطیل موقت از یک تا شش ماه و نصب پارچه به عنوان گران فروش.
- مرتبه ششم- تعطیل و لغو پروانه واحد.
- ب- گران فروشی از مبلغ بیش از بیست هزار ریال تا مبلغ دویست هزار ریال:
- مرتبه اول- جریمه معادل مبلغ گرانفروشی و اخطار کتبی.
- مرتبه دوم- جریمه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف اول»
- مرتبه سوم- جریمه از یک تا پنج برابر میزان گران فروشی، اخطار قطع خدمات دولتی و ممهور نمودن پروانه ی واحد به مهر «تخلف دوم»
- مرتبه چهارم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه ی سوم، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف سوم»
- مرتبه پنجم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه ی سوم، تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه و نصب پارچه به عنوان گران فروش.
- مرتبه ششم- تعطیل و لغو پروانه واحد.
- ج- گران فروشی از مبلغ بیش از دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال:
- مرتبه اول- جریمه از یک تا دو برابر میزان گران فروشی، اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تخلف و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف اول»
- مرتبه دوم- جریمه از دو تا پنج برابر میزان گران فروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف دوم».
- مرتبه سوم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه، نصب پارچه به عنوان گران فروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف سوم».
- مرتبه چهارم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی.
- د- گران فروشی بیش از مبلغ یک میلیون ریال:
- مرتبه اول- جریمه از دو تا پنج برابر میزان گران فروشی، اخطار کتبی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف اول».
- مرتبه دوم- جریمه از پنج تا هشت برابر میزان گران فروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه ی واحد به مهر «تخلف دوم»
- مرتبه سوم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه، نصب پارچه به عنوان گران فروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر «تخلف سوم»
- مرتبه چهارم- علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی.
تبصره: در صورت تکرار تخلف، اعمال تعزیرات متناسب با مبلغ و مراتب تخلف خواهد بود.
در ماده 57 قانون نظام صنفی فروشنده ای که مبادرت به گران فروشی می کند محکوم به پرداخت جریمه می گردد؛ بدین شرح که جریمه گرانفروشی، با عنایت به دفعات تکرار در طول هر سال به شرح زیر است:
- متخلف علاوه بر الزام به پرداخت خسارت وارد‌شده به خریدار یا مصرف‌کننده در مرتبه اول به دو برابر مبلغ گرانفروشی و در مرتبه دوم به چهار برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌گردد.
- در مرتبه سوم به شش برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌شود و علاوه بر پرداخت جریمه پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به‌مدت دو هفته نصب می‌شود.
- در مرتبه چهارم به هشت برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می‌شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه نصب می‌شود.
- در مرتبه پنجم و مراتب بعدی به ده‌برابر مبلغ گران فروشی جریمه می‌شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به‌عنوان متخلف صنفی به‌مدت دو ماه نصب می‌شود. همچنین به مدت شش‌ماه، پروانه کسب وی تعلیق و محل کسب تعطیل می‌گردد.
مرجع رسیدگی به شکایت از گران فروشان
همانطور که می دانید خرید و فروش ارز در صلاحیت مراکزی به نام صرافی است و چون صرافی یک صنف محسوب می شود تخلف از فعالیت های آن ها تخلف صنفی محسوب می شود و مشمول مقررات نظام صنفی و قانون تعزیرات حکومتی می شوند. مرجع صالح بر رسیدگی به تخلفات و گران فروشی در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است. شما می توانید در صورت مشاهده تخلف یا گران فروشی در خرید و فروش ارز با مراجعه به سازمان تعزیرات حکومتی شکایت خود را ثبت کنید.
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”مجازات گران فروشی ارز چیست؟” answer-0=” در قانون تعزیرات حکومتی مجازات گران فروشی ارز بر اساس مبلغ و میزانی که فروشنده گران فروشی کرده است تعیین شده است.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”مرجع رسیدگی به شکایت از گران فروشان ارز کجاست؟” answer-1=”مرجع صالح بر رسیدگی به تخلفات و گران فروشی در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]