حق اعتراض کردن جزو حقوق طبیعی و بدیهی بشر است؛ چرا که بالاخره هر یک از ما، حق و حقوقی داریم و گاهی وقت‌ها شاید این حق و حقوق ما از سوی عده‌ای دیگر پایمال شود. در این صورت، یک نظام عدالت‌محور، راه‌ها و کانال‌های مختلفی را برای اعتراض‌کردن باز می‌گذارد. اما همانطور که حق تجمع قانونی در قانون اساسی مشخص شده، به همان نسبت بعضی تجمع‌ها نیز غیرقانونی دانسته شده است و مستوجب برخوردهای قانونی. اگر شما هم گروهی دارید که حس می‌کنید از طریق تجمع می‌توانید حرف و نظرخودتان را به گوش مسئولان برسانید، می‌توانید از راه قانونی‌اش جلو بروید.
مشخص‌کردن نوع تجمع
در ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید راهپیمایی برگزار کنید یا تجمع و یا…. همین تقسیم‌بندی دقیق، مشخص می‌کند که باید چه مسیری را طی کنید. صدور مجوز راهپیمایی‌ها با وزارت کشور است. نشست‌ها و گردهمایی‌ها و… هم اگر در داخل سالن‌ها برگزار شود (یعنی در اماکن و محل‌های سرپوشیده) مجوزش را استانداری می‌دهد. البته در اینجا هم دوباره 2قسم مطرح می‌شود؛ یک وقتی است که احزاب و تشکل‌های دارای پروانه چنین نشست‌ها و تجمع‌هایی برای اعضای خود برگزار می‌کنند که نیازی به مجوز ندارد؛ چون جلسات و نشست‌های درون حزبی محسوب می‌شود. فقط نیاز هست که به فرمانداری اطلاع دهند تا اگر لازم بود امنیت آن پوشش داده شود. قسم دیگرش را هم که در ادامه مطالعه خواهید کرد.
دانشجویان، قصه‌شان فرق می‌کند
دانشجو‌ها، آدم‌های پرشوری هستند و تجمع و اعتراض و… بین آنها امری عادی است. اگر گروهی از دانشجویان بخواهند تجمع برگزار کنند تکلیف چیست؟ به روایت استاندار تهران اگر این تجمع‌ها داخل دانشگاه‌ها باشند، مجوز آن را باید هیأت نظارتی صادر کند که تشکیل شده از حراست، معاونت دانشجویی، نماینده رهبری و اعضای دیگری که در آیین‌نامه‌های وزارت علوم است. با توجه به حساسیت دانشگاه‌ها، استانداری این تفویض اختیار را انجام داده است.
در شهر خودتان تجمع کنید
تجمع‌هایی هستند که تشکیل‌دهندگان آنها قصد دارند اعتراضی داشته باشند. به چه؟ به همه‌‌چیز؛ از حقوق گرفته تا سیاست و… . این تجمع‌ها، دو گونه‌اند؛ قانونی و خودجوش. برای قسم دوم که البته هیچ قانونی نیامده است و به روایت استاندار تهران کاملا غیرقانونی است و با آن برخورد خواهد شد. برای مورد اول هم درصورتی که موضوع و فرد درخواست‌کننده مشخص باشد مجوز صادر خواهد شد. فقط یک نکته اصلی اینجاست که اگر قصد برگزاری تجمعی قانونی را دارید این کار را باید در شهر خودتان انجام دهید. در استان تهران، فرمانداری‌های مختلفی داریم که هر فرمانداری مجوز تجمع‌های تحت نظرش را صادر می‌کند. لازم نیست معترضان حتما به تهران و میدان انقلاب و بهارستان و… بیایند.
زمان درخواست مجوز را رعایت کنید
همانطور که گفتیم برگزاری مراسم و تجمعات در مکان‌های سرپوشیده نیازی به مجوز ندارد؛ فقط باید حداقل 2 روز قبل از برگزاری به استانداری یا فرمانداری اطلاع داده شود. البته توجه داشته باشید 2 روز کاری که شامل روزهای تعطیل نمی‌شود. اما برای تشکیل تجمع در میدان‌ها، پارک‌ها و نقاطی که به قول حقوقدان‌ها، تجمع در آنها «تظاهر بیرونی» داشته باشد مجوز کتبی استانداری لازم است. هر مجوزی هم فقط در محدوده استان مورد نظر و در قلمرو زمان و مکان درنظر گرفته شده معتبر است ولاغیر. زمان درخواست مجوز، یک هفته قبل از تجمع ذکر شده است. این درخواست نیز باید و قطعاً به‌صورت «کتبی» و «حضوری» باشد. کسانی که می‌خواهند تجمع برگزار کنند، «باید» یک نماینده «رسمی» و «معرفی شده گروه» را مشخص کنند که درخواست را تسلیم فرمانداری کند. البته این قانون، یک تبصره‌ای هم دارد که زمان درخواست مجوز را به شرط غیرقابل پیش‌بینی بودن منوط به‌نظر استاندار می‌کند.
تعهد بدهید
در قانون آمده است که تمامی تجمع‌ها درصورتی که مخل به اسلام و نظم عمومی نباشد و در آنها سلاح حمل نشود آزاد است. لذا مسئول تجمع باید تعهد بدهد این موارد را رعایت کند. البته همین قانون هم تشخیص این امر را به استانداری‌ها و فرمانداری‌ها واگذار کرده است.
اطلاعات مورد نیاز را بدهید
وقتی که نماینده گروه به فرمانداری می‌رود تا به‌صورت حضوری درخواست خودش را تسلیم کند، باید تکلیف بعضی چیز‌ها را مشخص کند. این موارد طبق قانون شامل این نکات هستند:
- موضوع تجمع و هدف از برگزاری آن
- تاریخ برگزاری و ساعات آغاز و پایان تجمع
- محل برگزاری تجمع
- مشخصات کامل مسئولین اجرایی و انتظامی با معرفی‌نامه کتبی از گروه مربوطه، منظور از مسئولین انتظامی، یعنی کسانی که از سوی گروه مشخص شده‌اند تا نظم و نظام برگزاری آن را برعهده بگیرند.
ارجاع سریع به مراجع بالاتر
وقتی که شما درخواست خودتان را به فرمانداری‌ها تحویل می‌دهید، اگر همه موارد ذکر شده در آنها کامل باشد، طی 24ساعت این درخواست همراه با ضمیمه‌هایی که از سوی شما تحویل داده شده و کم و کسری هم ندارد به استانداری فرستاده می‌شود. استانداری‌ها هم طبق قانون اساسی موظف‌اند که هیچ مانعی در این راه ایجاد نکنند و سریع مجوز‌ها و اجازه‌های لازم را صادر کنند.
امنیت شما بر عهده ناجاست
استانداری بعد از مشاوره‌هایی که با شورای تأمین و سایر بخش‌ها دارد، در صورت موافقت، درخواست شما را تأیید می‌کند، این امر را به اطلاع فرمانداری و ناحیه انتظامی‌ای که قرار است تجمع در آن برگزار شود می‌رساند. در نتیجه این ابلاغ، تأمین امنیت برنامه شما بر عهده نیروی انتظامی خواهد بود. اگر هم درخواست شما تأیید نشد می‌توانید اعتراض کنید. فقط یک نکته یادتان باشد که اگر در برنامه شما تغییر و تحولی داده شد حتما باید به استانداری و فرمانداری اطلاع دهید تا موافقت کنند.
چند نکته باقیمانده مهم
هر تجمعی یا ماهیت و کاربرد و کارکردی سیاسی دارد یا ندارد. اگر سیاسی بود که همه مجوز‌ها به استانداری مربوط می‌شود. اما اگر غیرسیاسی بود و مثلا جاهایی مثل وزارت ارشاد و… برگزار‌کننده آن بودند در این صورت حتماً باید به استانداری و فرمانداری اطلاع داده شود. طبیعی است که این جور تجمع‌ها هم برای گرفتن مجوز باید از اداره یا سازمان یا وزارتخانه مربوط به‌خودشان پیگیر اجازه‌نامه‌های لازم باشند. از سوی دیگر، استانداران موظف‌اند که گزارش برگزاری تجمع را تا حداکثر 48ساعت به معاونت سیاسی وزارت کشور ارسال کنند.
مسئول انتظامات داخلی گروه برگزار‌کننده باید بعد از پایان برنامه، گزارش آن به همراه نوار سخنرانی‌ها را به استانداری ارسال کند. یادتان باشد که اگر خلاف قانون رفتار کرده و موجب اخلال در نظم یا مبانی اسلام یا… شوید که همه مواردش در قانون آمده، با شما برخورد قانونی خواهد شد.
عیسی محمدی
