ثبت علامت تجاری : مفاهیم اصلی در نوآوری و مالکیت معنوی قراردادهای مهم بین المللی مربوط به مالکیت فکری لینک‌های مفید حقوق تملک دارایی های فکری (Ownership Rights) تعاریف مربوط به موضوع مالکیت فکری معاهده همکاری ثبت اختراع PCT موافقتنامه تریپس (TRIPS) ثبت اختراع.
مفاهیم اصلی در نوآوری و مالکیت معنوی
مالکیت فکری (Intellectual Property=IP) در معنای عام خود عبارت است از حقوق قانونی منتج از فعالیت ذهنی و فکری در زمینه های صنعتی، علمی، ادبی و هنری. حقـــوق مالکیت فکری به دو بخش مالکــــیت صنعتی و حق انحصاری اثر تقسیم می شود.
مالکیت صنعتی (Industrial Property) خــود در برگیرنده حقــوق قانونی مربوط به دارایی های فکــری نظیر موارد ذیل است:
- اختراع ثبت شده (Patent)
- اختـراعات کوچک (Utility Models)
- طرحهای صنعتی (Industrial Designs)
- نشانه های جغرافیایی (Geographical Indications)
- علائم تجاری-خدمات (Trade & Service Marks)
- رازهای تجاری (Trade Secrets)
- حق انحصاری اثر (Copyright) به حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری مربوط است.
کشورها به دو دلیل اصلی ثبت علامت تجاری قوانینی را جهت حمایت از مالکیت فکری وضع می کنند. اول بیان قانونی حقوق معنوی و اقتصادی افراد خلاق در ارتباط با آنچه که خلق می کنند و حقوق عموم برای دسترسی به دستاورد این افراد. دوم توسعه و ترویج خلاقیت ها و گسترش و کاربردی کردن نتایج آنها و نیز تشویق تجارت منصفانه که در رشد اقتصادی و اجتماعی مؤثر خواهد بود.
حمایت قوى و مؤثر از حقوق مالکیت فکری سنگ بنایى است برای ایجاد سرمایه گذارى سالم در تحقیقات، علم و فنآوری که یک رشته مزایاى بلند مدت اقتصادى به دنبال دارد. برخى از پی آمدهای این حمایتها به قرار ذیل است:
- پدید آمدن انگیزه براى نوآورى و در نتیجه ایجاد محیطى که در آن به نوآورى پاداش داده مى شود.
- تشویق کشف روش هایى براى تولید و توزیع فرآورده هاى موجود با هزینه کمتر.
- دعوت به عرضه محصولات؛ دانش فنى و خدمات جدید، کم خطر و مؤثر.
- ایجاد انگیزه براى بازارهاى داخلى از طریق پذیرش و بهبود محصولات و فن آورى هاى موجود. تشویق انتقال دانش فنى.
- کارآفرینى چه درصنایع پایه و چه در صنایع پشتیبان در تمامى سطوح اقتصاد.
- ایجاد نیروى کار باکیفیت بالا تر و با فن آشناتر از طریق آموزش ضمن کار، در ارتباط با انتقال دانش فنى.
- افزایش سرمایه هاى جدید که مى توان آن ها را به منظور توسعه اقتصادى به کار انداخت.
- تحقق پیشرفت هایى که به ارتقاء سطح تکنولو ژى درسرتاسر جهان مدد خواهند رساند.
قراردادهای مهم بین المللی مربوط به مالکیت فکری
ابتدا در دو معاهده بین المللی اهمیت مالکیت فکری به رسمیت شناخته شد:
معاهده پاریس(1883) برای محافظت از مالکیت صنعتی و معاهده برن (1886) برای محافظت از حق انحصاری اثر. سازمان جهانی مالکیت فکری نظارت بر اجرای این دو معاهده را بر عهده دارد.
در سالهای اخیر نیز موافقتنامه تریپس برای جنبه های تجاری مالکیت فکری مطرح شد که سازمان تجارت جهانی بر اجرای آن نظارت دارد.
در بحث مالکیت دارایی های فکری به دو نوع تملک یا مالکیت باید توجه نمود که عبارت است از تملک معنوی و تملک مادی.
ثبت علامت تجاری
به عبارت دیگر هر نوع دارایی فکری اعم از پتنت، طرح صنعتی، علامت تجاری، حق مؤلف و … دارای پدیده آورنده یا پدید آورندگانی است که مالک معنوی آن دارایی می باشند و همیشه و همه جا باید نام آنان به عنوان پدید آورنده (مخترع، طراح، نویسنده و …) ذکر شود.
ثبت علامت تجاری : از سوی دیگر، اختراع یا اثر می تواند از لحاظ مادی به هر یک از پدید آورنده(گان)، حامیان(سرمایه گذاران) و یا هر دو متعلق باشد. معمولاً این مالک مادی است که برای ثبت اقدام می کند و هزینه های آن را می پردازد و او می تواند در مورد نحوه واگذاری، فروش و اجاره داراییهای فکری و یا اعطای مجوز بهره برداری تصمیم گیری نماید.
در مواردی که پدید آورنده کارمند کسی یا سازمانی بوده و برای نوآوری خود از وقت، بودجه و امکانات کارفرما استفاده کرده باشد، مالک مادی اختراع یا اثر کارفرما است. در بیشتر قوانین کشورها مالک مادی مثل دانشگاه یا مؤسسه تحقیقاتی ملزم است هنگام بهره برداری اقتصادی از اثر حداقل سهمی را به پدیدآورنده اختصاص دهد که میزان دقیق آن را توافق طرفین یا قانون تعیین می نماید. به عنوان مثال در قانون فعلی کشور فرانسه این سهم حداقل پنجاه درصد از درآمد خالص حاصل از اختراع است.
