قذف و قوادی جزو جرائم مستوجب حد می باشند؛ یعنی مجازات این جرائم در شریعت اسلام مشخص شده است. مجازات جرائم حدی باید به همان میزان که در شرع آمده است، اجرا شود و قاضی نمی تواند میزان مجازات را تغییر دهد. قانونگذار از مواد 242 تا 261 قانون مجازات اسلامی در بخش حدود، مستقیما به جرم قذف و قوادی اشاره می کند و شرایط خاصی را برای این جرایم در نظر گرفته است. نسبت دادن ناروا زنا یا لواط به شخص دیگر را قذف و واسطه گری میان دو یا چند نفر برای انجام عمل زنا یا لواط را قوادی گویند. قذف شباهت زیادی به توهین یا افترا دارد ولی هرکدام از این جرایم تعاریف و مجازات های خاص خود را دارند. در ادامه مطلب به بررسی جرایم قوادی و قذف و مجازات آن ها نیز می پردازیم.
بررسی جرم قوادی و عناصر تشکیل دهنده آن
قواد در لغت یعنی فردی که واسطه شهوت رانی دیگران است. ماده 242 قانون مجازات اسلامی جرم قوادی را این گونه تعریف می کند: «به هم رساندن دو یا چند نفر برای زنا یا لواط». زنا رابطه جنسی یا عمل نامشروع میان مرد و زنی که رابطه زوجیت بین آن ها نباشد و لواط یعنی این که مردی آلت تناسلی خود را به اندازه ختنه گاه در معقد مردی دیگر وارد کند.
برای تحقق هر جرمی وجود سه عنصر قانونی، مادی و معنوی لازم و ضروری است که در ادامه توضیحات بیشتری در خصوص عناصر سه گانه جرم قوادی خواهیم داد.
عنصر قانونی: ماده 242 تا 244 قانون مجازات اسلامی به جرم قوادی اختصاص یافته و مجازات آن نیز تشریح شده است.
عنصر مادی: عنصر مادی جرم قوادی به هم رساندن دو یا چند نفر برای زنا یا لواط است و طبق تعریفی که از این جرم انجام شد، فرد واسطه باید عمل واسطه گری خود را به درستی انجام دهد تا عنصر مادی جرم قوادی محقق شود.
عنصر روانی یا معنوی: عنصر روانی جرم قوادی، قصد مرتکب برای به هم رساندن دو یا چند نفر برای عمل لواط یا زنا است. درصورتی که مرتکب چند نفر را با هدفی غیر از زنا یا لواط به هم برساند، عنصر روانی جرم قوادی محقق نمی شود و در واقع جرمی به وقوع نمی پیوندد.
طبق تبصره 1 ماده 242 قانون مجازات اسلامی، حد قوادی منوط به تحقق زنا یا لواط است در غیر این صورت عامل، مستوجب تعزیر مقرر در ماده 244 قانون مجازات است. به عبارت دیگر قوادی زمانی جرم حدی است که عمل زنا یا لواط محقق شود زیرا این جرم جزء جرائم مقید بوده و منوط به تحقق زنا یا لواط است. همچنین طبق تبصره 2 ماده 242 قانون مجازات، در قوادی تکرار عمل شرط تحقق جرم نیست یعنی جرم قوادی با یکبار انجام محقق شده و نیازی به تکرار آن نیست.
مطابق ماده 243 قانون مجازات اسلامی، حد قوادی برای فاعل( چه مرد چه زن) 75 ضربه شلاق حدی است. درصورتی که جرم قوادی برای بار دوم تکرار شود، مرد علاوه بر 75 ضربه شلاق حدی به تبعید تا یکسال محکوم خواهد شد و مجازات زن تنها 75 ضربه شلاق حدی خواهد بود.
به استناد ماده 244 قانون مجازات اسلامی، کسی دو یا چند نفر نابالغ را برای زنا یا لواط به هم برساند، مجازات حدی برای فاعل در نظر گرفته نمی شود و وی به 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری و حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود.
آشنایی با جرم قذف و مجازات آن
تعریف جرم قذف در ماده 245 قانون مجازات اسلامی آمده است که عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هر چند مرده باشد. طبق این ماده زنده یا مرده بودن مقذوف یا مخاطب برای تحقق جرم قذف اهمیت خاصی ندارد و جزء شروط تحقق جرم به شمار نمی رود. جرم قذف مانند سایر جرایم برای تحقق نیاز به عناصر سه گانه قانونی، مادی و معنوی دارد.
عنصر قانونی: ماده 245 تا 261 قانون مجازات اسلامی به جرم قذف اشاره می کند.
عنصر مادی: نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر جزء عنصر مادی جرم قذف به شمار می رود.
عنصر معنوی: قصد انتساب نسبت دهنده به فرد دیگر، عنصر معنوی یا روانی جرء قذف محسوب می شود. چنانچه فاعل قصد انتساب جرم زنا یا لواط به اشخاص دیگر را نداشته باشد، وی مرتکب جرم قذف نشده است.
طبق ماده 246 قانون مجازات اسلامی، قذف باید روشن و بدون ابهام بوده و فاعل مستقیما عمل ناروا زنا یا لواط را به شخص دیگر نسبت دهد. همچنین آگاه بودن نسبت دهنده به معنای لفظ و قصد انتساب وی جزء شروط اساسی تحقق جرم قذف محسوب می شود. هیچ الزامی مبنی بر انتساب جرم زنا یا لواط به اشخاص دیگر به صورت شفاهی وجود ندارد و این جرم می تواند به صورت کتبی نیز محقق شود. باتوجه به تبصره ماده 246 قانون مجازات اسلامی، قذف به شیوه الکترونیکی نیز می تواند محقق می شود.
مجازات جرم قذف 80 ضربه شلاق حدی است. مطابق ماده 251 قانون مجازات اسلامی، قذف درصورتی موجب حد می شود که قذف شونده بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیر متظاهر به زنا یا لواط باشد. چنانچه قذف شونده نابالغ، مجنون، غیر مسلمان یا غیر معین باشد، مجازات حدی برای قذف کننده در نظر گرفته محکوم نمی شود ولی وی به 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم خواهد شد.
نکات مهم در رابطه با جرم قذف
* هرگاه شخصی با هر مضمون و مفهومی به دیگری عمل زنا یا لواط را نسبت دهد ولو اینکه صراحتا به لفظ زنا یا لواط اشاره نکند، مرتکب جرم قذف شده است.
* هرگاه کسی به فرزند مشروع خود بگوید « تو فرزند من نیستی» یا به فرزند مشروع دیگری بگوید « تو فرزند پدرت نیستی» در هر دو حالت قذف مادر وی است. یعنی در دو حالت مذکور، قذف شونده یا مخاطب مادر وی محسوب می شود.
* هرگاه فردی در حالت خواب، مستی یا بیهوشی زنا یا لواط را به دیگری نسبت دهد، مرتکب جرم قذف نشده است.
* حد قذف چه برای مرد و چه برای زن 80 ضربه شلاق است و چون مجازات حدی ثابت و غیر قابل تغییر هستند، درصورت اثبات جرم قذف، دادگاه نمی تواند مجرم را به کمتر از 80 ضربه شلاق محکوم کند.
* درصورتی که مجازات قذف به تعزیر تبدیل می شود، قابل گذشت است.
* نسبت زنا یا لواط به کسی که متظاهر به آن است، موجب حد نیست و حتی مجازات تعزیری نیز ندارد، اما نسبت زنا یا لواط به کسی که متظاهر به آن نیست، مجازات حدی دارد.
* چنانچه دو نفر یکدیگر را قذف کنند، خواه لفظ قذف آن ها یکی باشد یا نباشد، مجازات حد برای آن ها درنظر گرفته نمی شود اما به 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری محکوم خواهند شد.
* طبق ماده 261 قانون مجازات اسلامی، حد قذف در هر مرحله از مراحل تعقیب، رسیدگی و اجرا ساقط می شود و هیچ مجازاتی (اعم از حد و تعزیر) برای مرتکب وجود نخواهد داشت:
1) هرگاه مقذوف، قاذف را تصدیق کند یعنی مقذوف بگوید که قاذف راست می گوید.
2) آنچه به مقذوف نسبت داده شده تنها با شهادت یا علم قاضی اثبات شود. اگر با ادله ای غیر از شهادت یا علم قاضی اثبات شود، مجازات حدی جرم قذف ساقط نخواهد شد.
3) هرگاه مقذوف و درصورت فوت وی ورثه او گذشت کند.
4) هرگاه مردی زنش را پس از قذف به زنای پیش از زوجیت یا زمان زوجیت لعان کند.
