میترا استاد متولد سال ۱۳۶۲ بود و در ۷ خرداد ۱۳۹۸ به قتل رسید، زاده اسلام آباد غرب و فرزند کاکابرار بود و همچنین با نام میترا نجفی شناخته می‌شد.
او همچنین دومین همسر محمدعلی نجفی، شهردار پیشین تهران و سیاستمدار بود. ازدواج آنها در سال ۱۳۹۷ جنجالی شد و حواشی زیادی را در پی داشت.
بسیاری از افراد بیان کردند که دلیل استعفای محمد علی نجفی از سمت شهرداری تهران، ازدواج او با میترا استاد بوده است.
او در سال ۱۳۹۸ توسط همسر خود یعنی شهردار سابق، به قتل رسید.
ادعاهای مطرح شده برای قتل میترا استاد
محمدعلی نجفی پس از محکوم شدن به قتل همسر خود، بیان نمود که همسر دوم او با نهادهای امنیتی در ارتباط بوده است.
البته که این گمان‌ها، قبل‌تر و زمانی که نجفی استعفای خود را داد و عکس‌های خصوصی او با همسر دومش منتشر شد، مطرح شده بودند.
در پی این ادعا برخی از افراد اصلاح طلب از جمله آقای جواد امام نیز اعلام کرده بودند که همسر دوم محمدعلی نجفی یعنی میترا استاد با سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در ارتباط بوده و به صورت هدفمند به آقای محمدعلی نجفی نزدیک شده بوده است.
محمدعلی نجفی همچنین در دادسرا ادعا کرده بود که صحبت‌های او شنود می‌شدند و همسر دوم وی آنها را در اختیار داشته است و بیان نموده بود که «خودم در واتساپ صحبت‌هایی را که برای ایشان ارسال کرده بودند، شنیدم […] خودم نخواستم این موضوع را پیگیری کنم چون با شماره‌ای ارسال می‌کردند که معلوم نیست از کجاست؟»
ادعای دختر محمدعلی نجفی در رابطه با نهادهای اطلاعاتی
در پی این ادعاهای محمدعلی نجفی، دختر وی نیز بیان نموده بود که همسر دوم پدر او با ارگان‌های خاصی در ارتباط بوده و به همین دلیل بر پدر وی تسلط پیدا کرده بود و او را تحت فشار قرار می‌داده است.
البته لازم به ذکر است که آنها در ادعای خود نام نهاد خاصی را نبردند چرا که بیان کرده بودند که شاید شخصی در نهادی باشد که با ایشان در ارتباط بوده باشد.
در پی این ادعاها، وزارت اطلاعات واکنش رسمی و صریحی نشان داد و هرگونه ارتباطات با میترا استاد را رد کرد اما سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به این اتهامات واکنشی نشان نداد که خود جای بحث دارد.
قتل میترا استاد و خبر آن
روزنانه‌های رسمی ایران، خبر قتل میترا استاد را در ظهر سه شنبه و در تاریخ ۷ خرداد ماه ۱۳۹۸ منتشر نمودند و پس از انجام بررسی‌های اولیه بیان شد که قتل میترا استاد در طبقه هفتم برجی در بلوار خوردین سعادت آباد تهران انجام شده و جسد او در وان حمام پیدا شد و بیان شده بود که او با ضربه گلوله به قتل رسیده است.
پس از اینکه این اتفاق افتاد محمدعلی نجفی به قم رفته بود. برخی افراد بیان کرده بودند که در دل این کار او دیدار با مراجع بوده است اما پس از آن مشخص شد که او برای سر زدن به خاک پدر و پدربزرگش به آنجا رفته بود و پس از آن قصد خودکشی داشته بوده که به دلایلی پشیمان شده و تصمیم گرفته بود که خودش را به پلیس معرفی کند.
در نهایت او به پلیس آگاهی مراجعه کرد و به قتل همسر خود اعتراف کرد.
او همچنین در بیانات خود اعلام کرده بود که پیش از وقوع این اتفاق نیز یک بار در هتل لاله تهران به دلیل وجود اختلاف با همسرش اقدام به خودکشی ناموفق کرده بود.
برخی خبرگزاری‌ها از جمله خبرگزاری مهر بیان کرده بودند که اختلافات خانوادگی دلیل این قتل بوده است و پسر ۱۳ ساله میترا استاد بیان کرده بود که محمدعلی نجفی مادر او را بسیار کتک می‌زده و اخلاق تندی را دارا بوده است.
نجفی نیز در پاسخ به این ادعاها بیان کرده بود که میترا استاد در این درگیری‌های فیزیکی سهیم بوده و چندین بار او را با کارد مجروح کرده بوده است.
روند صدور کیفرخواست و رسیدگی به پرونده
صدور کیفرخواست پرونده محمدعلی نجفی و ارسال آن به دادگاه در روز ۱۳ خرداد انجام گرفت و مواردی از جمله قتل عمد میترا استاد، حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز، ایراد صدمه بدنی منتهی به جرح و همچنین تقاضای اولیای دم مبنی بر قصاص نجفی در آن مورد توجه قرار گرفته بود.
پس از آن دادگاه محمدعلی نجفی در سه جلسه برگزار شد که آخرین جلسه آن در تاریخ سی و یکم تیرماه ۱۳۹۸ بود و پس از از گذشت چند روز، سخنگوی قوه قضاییه بیان نمود که محمدعلی نجفی توسط دادگاه به به قصاص نفس محکوم شده است.
بیان شده بود که شعبه نهم دادگاه کیفری استان تهران به ریاست قاضی محمدرضا محمدی کشکولی، آقای محمد علی نجفی را به جرم قتل میترا استاد، همسر سابق خود به قصاص محکوم کرد. این حکم قابل تجدید نظر خواهی است.
در ادامه باید بیان نماییم که خانواده میترا استاد، از قصاص گذشتند و در پی همین، برادر میترا استاد در اینستاگرام خود بیان نمود که «به واسطه پا در میانی بزرگان کرمانشاه و کشور و همچنین وکلای عزیزمان آقای مسعود افرازه و محمود حاجلویی، پدرم، مادرم و مهیارمان، آقای محمدعلی نجفی را بخشیدیم و از خون عزیزمان گذشتیم و خرسندیم که هیچ معامله‌ای با خون آن بزرگوار نکردیم.»
اعتراض به رای صادره توسط محمدعلی نجفی
محمدعلی نجفی که محکوم به قصاص شده بود، در ادامه به رأی صادر شده اعتراض کرد. او در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۳۹۸ دیوان عالی کشور حکم صادر شده در دادگاه بدوی را به دلیل نقص در تحقیقات نقض کرد و حکم داد که «باید نظر کارشناسی درباره نحوه شلیک گلوله‌ها» گرفته شود.
در ادامه این بررسی‌ها، گزارش جدیدی اعلام شد و در آن بیان شد که شلیک گلوله به صورت مستقیم به مقتول نخورده بوده و شلیک در ابتدا به دست میترا استاد خورده بوده و پس از تغییر شکل مرمی آن وارد بدن او شده و باعث مرگ وی شده است.
در پی این موضوع، پرونده قتل میترا استاد مجددا به شعبه نهم دادگاه کیفری ارجاع داده شد و در ۶ آذر ماه ۱۳۹۸ جلسه رسیدگی مجدد برگزار گردید.
نجفی با استناد به گزارش جدید کارشناسی، اتهام قتل عمد را رد کرد اما دادگاه بار دیگر او را به جرم قتل عمد به ۷ سال و نیم حبس محکوم نمود که شش سال از آن قابل اجرا بود.
همچنین چند ماه بعد در دی ماه سال 1398، گودرزی وکیل نجفی اعلام نمود که تقاضای فرجام‌خواهی را از دیوان عالی کشور نسبت به حکم صادره داشته است.
وکیل نجفی در بیانات خود اعلام نمود که از یک طرف حکم ۶ سال و ۶ ماه حبس تعزیری به اتهام قتل عمد و یک سال و سه ماه حبس به اتهام حمل سلاح «مجازاتی سنگین» می‌باشد و به دلیل وجود «جهات تخفیف» دادگاه می‌توانسته میزان آن را کاهش دهد، از طرف دیگر آنها قتل را شبه عمد در نظر می‌گیرند و به همین دلیل به دیوان عالی کشور فرجام‌خواهی کرده‌اند.
چند ماه بعد از این اتفاق و در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۳۹۹، دیوان عالی کشور، بار دیگر حکم دادگاه را نقض کرد و پرونده را به شعبه هم‌عرض ارجاع داد و بعد از آن بنا شد سومین دور از رسیدگی به پرونده محمدعلی نجفی در شعبه ۱۰ دادگاه کیفری به صورت غیر علنی برگزار گردد.
مقتول، محمدعلی نجفی در یک دادگاه که در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ به ریاست قاضی متین برگزار گردید در رابطه با جلب رضایت در خانوادهٔ مقتول بیان نمود که حدود ۱۰ میلیارد تومان پرداخت کرده است که حدود ۸ میلیارد آن، مربوط به مهریه میترا استاد بوده که 1362 سکه بوده است.
در نهایت شعبه دهم دادگاه کیفری محمدعلی نجفی را به شش سال و نیم حبس محکوم کرد. حمیدرضا گودرزی، وکیل نجفی، روز جمعه، ۲۶ اردیبهشت، به ایرنا گفت: «به این حکم که مخالف رای دیوان عالی کشور است، اعتراض می‌نماییم.»
پس از آن، دیوان عالی کشور موضوع را قتل عمد تشخیص داد و حکم صادره را تایید کرد.
قتل عمد با توجه به قانون مجازات اسلامی
با توجه به ماده 290 قانون مجازات اسلامی 1392، قتل عمد در 4 بند و دو تبصره بیان شده است و بنابراین متوجه می‌شویم که قانونگذار، 4 حالت را برای قتل عمد در نظر گرفته است.
این چهار حالت عبارت‌اند از:
- شخص قصد کشتن مقتول را دارد اعم از اینکه فعل یا عمل مرتکب کشنده باشد یا نباشد که در این حالت صرف قصد کشتن مهم است و فعل شخص الف باید عرفا کشنده باشد یعنی تشخیص آن با عرف می‌باشد.
- شخص بدون قصد کشتن مجنی علیه( مقتول) فعل یا رفتاری را انجام دهد که عرفا کشنده یا مرگ آور است و منجر به قتل شود این نوع قتل در نزاع و دعوای خیابانی بسیار دیده می‌شود در این نوع قتل علم و آگاهی شخص (قاتل) نسبت به کشنده بودن عمل خود اهمیت دارد.3- مرتکب نه قصد کشتن دیگری دارد و نه رفتار و فعل او عرفا کشنده است اما چون مجنی علیه ( مقتول) دارای وضعیت خاص مثل بیماری، پیری و.. یا هر وضعیت دیگرو یا به علت خاص مکانی یا زمانی است، به لحاظ عرفی کشنده و سبب قتل می‌شود. اصل بر عدم علم و آگاهی مرتکب به وضعیت خاص مجنی علیه است و باید ثابت شود که مرتکب وضعیت خاص مجنی علیه را می‌دانسته و انجام چنین عملی سبب مرگ او می‌شود در غیر اینصورت قتل واقع شده عمدی نیست.
- مرتکب قصد انجام جنایتی را دارد بدون اینکه فرد یا جمع معینی هدف او باشد در نهایت جنایت مقصود یا شبیه آن اتفاق بیفتد مثل بمب گذاری در اماکن عمومی.
مجازات قتل عمد چه مواردی را شامل می‌شود؟
قانونگذار در پی شمارش 4 مورد به عنوان قتل عمد، دو نوع مجازات نیز برای آنها معین کرده است که عبارت‌اند از:
دیه
در صورت رضایت اولیای دم به جای قصاص دیه جایگزین می‌گردد. طبق قانون دیه ظرف مدت یک سال قمری باید به اولیای دم پرداخت گردد که علاوه برآن در صورت عدم قصاص، به مجازات حبس 3 تا الی 10 سال محکوم می‌شود.
قصاص
اما پس از دیه باید بگوییم که در واقع اولین و شدیدترین مجازات برای قتل عمد قصاص است و طبق ماده 381 قانون مجازات اسلامی مصوبه 1392 مجازات قتل عمدی در صورت تقاضای ولی دم و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، قصاص می‌شود.
قتل شبه عمد چیست؟
با توجه به ماده 291 قانون مجازات اسلامی، قتل شبه عمد دارای سه حالت می‌باشد:
- مرتکب قصد رفتاری را نسبت به مجنی علیه داشته ولی قصد جنایت واقع شده را نداشته باشد. این حالت مصداق معروف و بارز قتل غیرعمدی را بیان می‌نماید. در جرایم عمدی رفتار مجرمانه باید منتهی به نتیجه (قتل) شود و مرتکب علاوه بر قصد رفتار مجرمانه، قصد حصول نتیجه (قاتل) را هم داشته باشد ولی اگر فقط قصد رفتار مجرمانه وجود داشته باشد، قتل غیرعمدی محسوب می‌شود.
- مرتکب نسبت به مقتول قصد کشتن او را داشته و نه رفتارش عرفاً کشنده بوده ولی نسبت به موضوع جهل داشته است. به عنوان مثال شخص الف قصد داشته رفتاری نسبت به حیوان یا شی انجام دهد بعداً خلاف آن معلوم می‌شود که اشتباه کرده و موضوع در حقیقت انسان بوده نه شی یا حیوان. مثل اینکه شکارچی به گمان اینکه سیاهی از دور، حیوان است به سوی آن شلیک کند اما معلوم شود که انسان است.
- شخص مرتکب تقصیر می‌شود و این تقصیر ممکن است در اثر بی احتیاطی- بی مبالاتی و عدم رعایت مقررات و عدم داشتن مهارت باشد و در اینجا شخص مرتکب نه قصد کشته را دارد و نه رفتارش عرفاً کشنده است. به عنوان مثال تصادفات رانندگی.
مجازات جرم قتل شبه عمد با توجه به قانون
در قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران بیان شده است که به دلیل عمدی نبودن مجازات قصاص منتفی می‌گردد و مجازات قتل شبه عمد پرداخت دیه توسط خود مرتکب می‌باشد.
همچنین ذکر شده است که علاوه بر پرداخت دیه به مجازات حبس (در تصادفات رانندگی) محکوم می‌گردد.