فرزندپروری و انواع مدل های آن در دوران طلاق

ازآنجا که تعداد زیادی خانواده وجود دارد، که طلاق را تجربه کرده اند، هرساله مطالعات زیادی در این باره انجام می‌شود. متخصصین این امر ( از جمله متخصصان رشد کودک، مشاوران، درمانگران خانواده، بازی‌درمانان، روانشناسان و روانپزشکان) همه ارزیابی‌های معمول را در رابطه با تاثیر انواع مختلف ایفای نقش پدری و یا مادری در حین طلاق بر کودکان، انجام می‌دهند. این مطالعات نشان می‌دهد که اساسا سه مدل فرزندپروری توسط پدر و مادرها در اکثر مناطق استفاده می‌شود، اگرچه ممکن است که در کشورهای مختلف با نام های متنوع شناخته شوند. این مدل‌ها عبارتند از:

• فرزندپروری مستقل
• فرزندپروری موازی
• همکاری والدین

مدل‌ها از نوع دورترین نوع مدل به بالاترین سطح ارتباطات، همکاری و تعامل دوگانه پدر و مادر با توجه به کودکان بحث خواهند شد. والدین ممکن است در مرحله‌های اولیه طلاق زمانی که سطح احساسات بالا است، دو مورد اول را که ممکن است عملی‌تر و قابل‌کنترل‌تر باشد،  انتخاب کنند. ولی نهایتا والدین می‌بایست مدل سوم را به عنوان مدل نهایی برگزینند.

فرزندپروری مستقل

این مدل دقیقا همان چیزی است که شما می‌توانید از کلمه آن انتظار داشته باشید. در این مدل هر یک از والدین نقش‌ها و انتظارات خود را انجام می‌دهد و به فرزندان، زمانی که تحت مراقبت آن‌ها هستند، توجه لازم را می‌کند. برای جلوگیری از سردرگمی، نگهداری از کودکان به عنوان زمان فرزندپروری[1] در این کتاب شناخته می‌شود. بنابراین، در مدل‌های فرزندپروری مستقل، زمانی که زمان مختص مادر است، او قوانین و نظم و انضباط را تنظیم می‌کند و تمام مسائل را بدون مشورت با پدر انجام می‌دهد. پدر نیز قوانین و سیاست‌های انضباطی را تنظیم می‌کند و تصمیمات بی‌شماری را در زمانی که بچه‌ها با او هستند، مجددا بدون مشورت با مادر اتخاذ می‌کند. اکثر والدین، به ویژه کسانی که فرزندان بزرگتری دارند، می‌توانند به سرعت متوجه شوند که این می‌تواند یک فاجعه بالقوه باشد. مشکلات این مدل عبارتند از:

• بچه‌ها به سرعت یاد می‌گیرند که مادر و پدر با هم صحبت نمی‌کنند و یا همکاری نمی‌کنند و ممکن است از وضعیت نبود هر یک از والدین سوء استفاده کنند. در شرایط بدتر، این بچه‌ها به معنای واقعی کلمه دو زندگی را از هم جدا می‌کنند بدون اینکه توانایی صحبت کردن در مورد چیزهایی که در خانه‌های دیگرشان اتفاق می‌افتد را داشته باشند.
• همه کودکان نیاز به ساختار و پیش بینی در زندگی خود دارند. این مدل ممکن است ساختاری یا قابل پیش بینی بودن را فراهم نکند، به ویژه اگر پدر و مادر دیدگاه‌های بسیار متفاوت از هم داشته باشند. بچه‌ها ممکن است بسیار سردرگم شوند اگر قواعد، انتظارات و نظم و انضباط بین خانه ها کاملا متفاوت باشد.
• کودکان فرصت مشاهده و درک همکاری والدین با یکدیگر را ندارند. علاوه بر این به وضوح می بینند که پدر و مادربا یکدیگر در تعارضند و تعامل ندارند. این ممکن است تمام مهارت‌های اشتباه مورد نیاز برای برقراری ارتباط موثر و حل‌کننده مسائل در زندگیشان را به فرزندان آموزش دهد.

در شرایط درگیری بسیار زیاد، والدین مستقل ممکن است اولین قدم یا مدل باشند که اکثر والدین از آن استفاده می‌کنند. کار با یک درمانگر خانواده، مربی ارتباطی ، مربی والدین یا سایر متخصص ها می‌تواند به والدین کمک کند تا با ارتباطات و تعاملات مثبت و سازنده در مورد فرزندان روبرو شوند.

فرزندپروری موازی

فرزندپروری موازی یک مدل تعامل بین والدین است و اغلب والدین در دوره‌ای که بعد از طلاق هستند از آن استفاده می‌کنند.  در این مدل، هر دوی والدین برای رسیدن به اهداف مشابه برای فرزندان خود همکاری می‌کنند.

یک راه عالی برای تصویرسازی این مدل، این است که به راه‌آهن فکر کنید. هر والد یک مسیر ریل است، هر دو به همان جهت حرکت می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که قطار (یا کودک در این مورد) به مقصد می‌رسد. والدین به طور موقت نیاز دارند که درک خود را از آنچه که در خانواده‌هایشان در رابطه با بچه‌ها انجام می‌دهند به اشتراک بگذارند، و اطمینان حاصل کنند که کاری که انجام می‌دهند، مشابه است. تعامل و ارتباطات محدودی بین والدین وجود دارد، اما کودکان با استفاده از پدر و مادر، در زمان پدر و مادری‌شان پیش‌بینی، ساختار و روال را دارند.

اغلب والدینی که از مدل فرزندپروری موازی استفاده می‌کنند، یک برنامه فرزندپروری کتبی ارائه می‌دهند که سندی است که جنبه‌های مختلف رشد فرزندانشان را مشخص می‌کند.این برنامه شامل جزئیات زندگی کودکان مانند برنامه‌های زمان‌بندی فرزندپروری (دسترسی و بازدید در شرایط قانونی)، روال، نظم و انضباط، مسائل پزشکی، نظارت و ملاحظات مالی اضافی برای رویدادهای خاص و حتی مسائل روزمره و فعالیت های اضافی برای فرزندان است.

در صورتی که تماس شخصی هنوز در معرض استرس باشد، ارتباطات بین والدین ممکن است از طریق وکیل، درمانگر یا مشاور، واسطه یا حتی از طریق ایمیل باشد.  در اکثر موارد فرزندپرروی موازی برای کودکان مفید است از آنجایی که آنها دارای امنیت، روال و درک این موضوع هستند که پدر و مادر با هم برای تربیت و مراقبت از فرزندشان همکاری می‌کنند.

همکاری والدین

مناسب‌ ترین مدل پدر و مادری برای فرزندان پس از طلاق، مدلی است که با نام همکاری والدین شناخته می‌شود. در این مدل پدر و مادر همچنان به بحث درباره فرزندان خود می‌پردازند و به طور معمول در رابطه با اطلاعات مربوط به فرزندان با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این والدین اغلب از طریق صحبت یا ارتباط تلفنی، سوالات و نگرانی‌های مربوط به فرزندان را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. تا زمانی که پدر و مادر به طور خاص به صورت همزمان با کودک وقت نمی‌گذرانند، از طریق فعالیت هایی مثل جشن تولدها، مراسم‌های مدارس و دیگر فعالیت‌های ویژه این امکان را فراهم می‌کنند تا کودک بخشی از زندگی هردوی آن‌ها را به صورت همزمان احساس کند.

بسیاری از مردم احساس می‌کنند که این مدل فرزندپروری ، انتظارات غیرمنطقی‌ای از پدر و مادر جدا شده دارد، اما مطالعات نشان می‌دهد که این بهترین مدل برای فرزندان شما است. البته که والدین باید همچنان در حین بحث‌ها و تعامل‌هایشان با یکدیگر، همدیگر را محترم بشمارند. مدل همکاری والدین، تقریبا مثل کار کردن با یک پدر و مادر دیگر به عنوان یک شریک با هدف رشد شادترین و سالم‌ترین فرزندان است. مشارکت والدین به این معنا نیست که شما باید گفتگوهای طولانی درباره چیزی غیر از سلامت، شادی و سلامتی و رشد عمومی کودکانتان داشته باشید.

مشارکت والدین نیاز به تلاش زیادی در هر دوی والدین دارد. هرچیزی که موجب شکسته شدن ازدواج شده است و تمام مسائل بین پدر و مادر در گذشته، باید کنار گذاشته شود.. البته که امکان بروز خشم و سرخوردگی وجود دارد اما والدین موثر با استفاده از روش‌های مدیریت خشم و تکنیک‌های ارتباطی به منظور کاهش یا حذف هر گونه خشم نسبت به یکدیگر در حضور فرزندان تلاش می‌کنند.