آیین‌نامه قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو بعد از گذشت 9 سال از تصویب این قانون بالاخره به تصویب هیأت وزیران رسید. با توجه به اینکه تصویب نشدن آیین‌نامه‌ها یکی از چالش‌های جدی پیش روی اجرای قانون است باید امیدوار بود با تصویب این آیین‌نامه، حمایت‌های قانون و آیین‌نامه به‌زودی شامل حال مصرف‌کنندگان شود. به این ترتیب در حالی که موقعیت مسلط خودروسازان آنها را در وضعیت مسلطی نسبت به خریداران قرار داده است، حقوق و امتیازات مقرر در «آیین نامه اجراییی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو» مصوب 1395/1/22 بتوان عدالت را به این رابطه دوطرفه برگرداند. در این قانون امتیازات مختلفی برای مصرف‌کنندگان و خریداران خودروپیش‌بینی‌شده است که به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
اطلاع‌رسانی شرایط خودروها به مصرف‌کنندگان
عرضه‌کننده یا به عبارتی هر شخص حقیقی یا حقوقی که به‌طور مستقیم یا از طریق واسطه فروش، مبادرت به فروش خودروهای نو، ساخت داخل کشور یا وارداتی خود می‌کند موظف است قیمت نهایی محصولات خود به همراه قید نوع، تیپ، رنگ و متعلقات، ضوابط و روش‌های مختلف فروش و فرآیند خرید را به صورت شفاف و روشن، تهیه و در پایگاه اطلاع‌رسانی و نمایندگی‌های مجاز فروش خود، در دسترس متقاضیان خرید قرار دهد.
عیوب خودرو و تعهدات عرضه‌کننده
عرضه‌کننده موظف است در زمان تحویل، خودروی درخواستی مصرف‌کننده را در حضور وی کنترل کند و پس از حصول اطمینان از عدم وجود عیب، خودرو را تحویل دهد. عرضه‌کننده موظف است در صورت وجود عیب احتمالی در خودرو، عیب مربوط را مطابق زمان استاندارد تعمیراتی مربوط، رفع کند مشروط بر آنکه رفع عیب، موجب کاهش ارزش قیمتی خودرو نشود. در صورتی که رفع عیب منتهی به کاهش ارزش خودرو شود عرضه‌کننده باید نسبت به تعویض خودرو یا اخذ رضایت کتبی مصرف‌کننده اقدامم کند. در صورتی که مصرف‌کننده در دوره تضمین به نمایندگی مجاز مراجعه کند و رفع کامل عیوب خودرو تحت هر شرایطی در مدت زمان باقی‌مانده از این دوره برای نمایندگی مجاز امکان نداشته باشد، عرضه‌کننده یا واسطه فروش موظف است ضمن الزامم نمایندگی مجاز به اعلام کتبی موضوع به مصرف‌کننده ترتیبی اتخاذ کند که خودرو در اولین فرصت ممکن تحت شرایط تضمین رفع عیب شود.
اگر عیوب خودرو در دوره تضمین ناشی از خسارت حاصل از حادثه و یا تصادف نباشد و بیش از دو روز کاری یا زمان استاندارد تعمیرات تأییدشده به طول انجامد، در این شرایط عرضه‌کننده باید به تأمین خودرو مشابه جایگزین در طول مدت تعمیرات و در صورت عدم امکان، پرداخت خسارت حق توقف خودرو اقدام کند. مدت زمان توقف خودرو، برای پرداخت خسارت در دوره تضمین و دوره تعهد به ترتیب بعد از 2 و 7 روز کاری یا زمان استاندارد تعمیرات تأییدشده است، برای تمام روزهای توقف خودرو درر نمایندگی اعم از تعطیل و غیر تعطیل بدون در نظر گرفتن فرآیندهای داخلی سازنده و واردکننده و نیز واسطه خدمات پس از فروش یا نمایندگی مجاز آن، آغاز و در روزی که نمایندگی مجاز پس از انجام تعمیرات لازم، آمادگی تحویل خودرو به مصرف‌کننده راا اعلام کند، پایان می‌یابد. درهرصورت مدت زمان توقف خودرو به دوره تضمین یا تعهد خودروی مربوط اضافه می‌شود.
اگرکالا یا خدمات عرضه شده توسط عرضه کنندگان معیوب باشد و به واسطه آن، خساراتی به مصرف کننده وارد گردد متخلف،به پرداخت معادل چهار برابر خسارت محکوم خواهد شد.
مهلت 15 روزه مشتری برای تصفیه حساب
در صورتی که مصرف‌کننده پس از ابلاغ دعوت‌نامه کتبی عرضه‌کننده، ظرف 15 روز کاری نسبت به تصفیه حساب خودرو موضوع قرارداد پیش‌فروش خودرو اقدام نکند، عرضه‌کننده می‌تواند خودرو را به سایر متقاضیان تحویل دهد و نوبت مصرف‌کننده را به موعد دیگری که نحوه تعیین آن در قرارداد مشخص‌شده است، موکول کند.
محاسبه سود انصراف
در صورت اعلام انصراف مصرف‌کننده یک ماه پس از عقد قرارداد، سود انصراف بر مبنای ضرایب مندرج در جدول ضوابط فروش، محاسبه و پرداخت می‌شود. عرضه‌کننده موظف است سود انصراف و مبلغ پرداختی را ظرف 20 روز به مصرف‌کننده پرداخت کند. در صورتی که زمان بازپرداخت وجوه پرداختی مصرف‌کننده بیش از 200 روز شود، سود انصراف از تاریخ تأخیر تا تاریخ بازپرداخت این وجوه نیز باید محاسبه و پرداخت شود. انصراف مصرف‌کننده قبل از یک ماه از زمان عقد قرارداد مشمول سود انصراف نمی‌شود.
شرایط پیش‌فروش خودرو
حداکثر مبلغ قابل دریافت از مشتری، در قراردادهای پیش‌فروش معادل 50 درصد قیمت فروش نقدی محصول مورد نظر در هنگام عقد قرارداد است. در قرارداد پیش‌فروش، عرضه‌کننده موظف است سود مشارکت وجوه دریافتی را از تاریخ دریافت ودیعه تا تاریخ تحویل مندرج در قرارداد با توجه به جدول این صفحه پرداخت کند.
امید عبدالهیان
