برگ سبز خودرو سال‌هاست که محل اختلاف میان مردم و مقامات است. از آن جایی که با توجه به قیمت خودرو در بازار، بیشتر مردم به خرید و فروش خودروهای دست دوم روی می‌آورند و کمتر کسی معامله خودروی صفر صورت می‌گیرد؛ مسئله تنظیم سند رسمی در دفترخانه یا اکتفا به برگ سبز خودرو بسیار اهمیت می‌یابد. قیمت خودرو در ایران حتی دست دوم آن قدر ارزان نیست که افراد بر سر سرمایه خود ریسک کنند و برای همین هم ترجیح می‌دهند در صورت انجام معامله تمامی راهکارهای ممکن را برای محکم‌کاری انجام دهند. دریافت برگ سبز و مراجعه بعدی به دفترخانه اسناد رسمی از این دست محکم‌کاری‌هاست. در این مطلب به بررسی آخرین وضعیت پیرامون این موضوع می پردازیم.
برگ سبز خودرو چیست؟
برگ سبز خودرو، سندی است که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی به افراد داده می‌شود. شما بعد از خرید خودرو می‌بایست برای تعویض پلاک و دریافت پلاک به نام خود اقدام نمایید. اگر هویت شما به عنوان خریدار و مالک جدید احراز شود، پلیس راهنمایی و رانندگی برایتان برگ سبزی با نام و مشخصات خود و خودروی خریداری شده صادر می‌کند که حاوی شماره سنا نیز می‌باشد. شماره سنا، شماره ثبت شده مالکیت شما برای خودرو است که وجود این شماره در سیستم راهنمایی و رانندگی، از برگ سیز یک سند رسمی می‌سازد.
مشخصاتی که در برگ سبز در مورد خودرو درج می‌شود شامل نوع، رنگ، تیپ، ظرفیت، تعداد سیلندر، نوع سوخت، تعداد چرخ، تعداد محور، شماره شاسی، شماره موتور و شناسه وسیله نقلیه در بخش نخست و اطلاعات شخصی مالک همچون نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، تاریخ تولد، نام پدر و محل صدور در بخش دوم می‌باشد.
همچنین در کنار برگ سبز، راهنمایی و رانندگی کارت مالکیت خودرویی برای شما صادر می‌کند که بر خلاف برگ سبز، صدور و ارسال آن چند هفته زمان می‌برد و از طریق پست انجام می‌شود تا افراد مجبور نباشند سند برگ سبز خود را همراه مدارک خودرو همه جا با خود به همراه ببرند.
تفاوت برگ سبز و سند رسمی
تا پیش از ایجاد سامانه‌های اینترنتی برای استعلام و ملی شدن پلاک‌ها، برگ سبز فقط شناسنامه‌ای برای خودرو بود و صاحب پلاک لزوما می‌بایست صاحب پلاک هم می‌بود و نمی‌شد پلاک به نام یکی باشد و خودرو به نام دیگری. برای همین هم دردسر همیشگی مردم آن بود که برای انتقال مالکیت یک خودرو علاوه بر راهنمایی و رانندگی برای تعویض پلاک باید به دفتر اسناد رسمی هم مراجعه نمایند. تنها پیش‌بینی که قانون برای حل این مسئله کرده بود ایجاد دفاتر رسمی در کنار محل تعویض پلاک پلیس بود تا مردم همان جا کارشان را تکمیل کنند.
اختلاف‌نظر بین نیروی انتظامی و سازمان ثبت اسناد کشور
کمتر از یک دهه است که پلیس راهنمایی رانندگی و دفترخانه‌های کشور بر سر رسمی بودن یا نبودن برگ سبز و الزام یا عدم الزام به تنظیم هر دو این اسناد اختلاف دارند. هر چند مردم برای محکم‌کاری به سراغ تنظیم سند در دفترخانه می‌روند اما واقعیت این است که برگ سبز هم نوعی سند رسمی است و نباید سند عادی انگاشته شود. اینکه افراد برای جا به جایی اموال منقول مجبور باشند دردسرهایی بیشتری را از تشریفات انتقال اموال غیر منقول بکشند، خیلی عقلانی به نظر نمی‌رسد.
هر چند هر کدام از این مراجع سند صادر شده از سوی خود را رسمی می‌دانند اما بعد از حذف سند قطعی منقول برای تعویض پلاک اختلافات بالا گرفت. در واقع رویه امروزی به این صورت است که فروشنده بدون داشتن سند رسمی منقول نیز می‌تواند مالکیت خودرو را به خریدار انتقال دهد و صرف داشتن برگ سبز کفایت می‌کند.
بعد از شکایت کانون سردفتران و دفتریاران از نیروی انتظامی در دیوان عدالت اداری در مورد حذف این مدرک، دیوان رای داد که کانون سردفتران صلاحیت دخالت در امور نیروی انتظامی را ندارد. اما این رای دیوان عدالت اداری هم راهکار مفیدی نبود و مردم همچنان بر سر کافی بودن یا نبودن برگ سبز دچار تردید هستند.
نتیجه نهایی
دو روز پیش دادستان کل کشور، حجت الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری طی بیانیه‌ای برای خاتمه دادن به اختلاف چند ساله میان سازمان اسناد کشور و نیروی انتظامی اعلام کرد که
حسب گزارش‌های واصله و استعلامات برخی از دادستان‌ها در خصوص مناقشه‌ی بین سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (کانون سردفتران) و نیروی انتظامی در خصوص الزامی یا غیرالزامی بودن معاملات ثبت خودرو در اسناد رسمی به اطلاع می رساند «قوانین مربوط تلقی برگ سبز خودرو صادره از شرکت‌های تولیدی به عنوان سند مالکیت بوده و نقل و انتقال خودرو با ثبت مشخصات متعاملین و نیز مشخصات خودرو مندرج در برگ سبز در ادارات راهنمایی و رانندگی بلامانع بوده و ضرورتی به مراجعه به دفتر اسناد نمی‌باشد مگر اینکه متعاملین خواهان ثبت آن در دفاتر مذکور باشند.
بنابراین برگ سبز سند رسمی خودرو است و دیگر نیازی به مراجعه به دفترخانه برای انتقال مالکیت و سند رسمی نیست. مردم لازم نیست هزینه نقل و انتقال گزافی را متحمل شوند و از بسیاری از کلاهبرداری‌ها نیز جلوگیری خواهد شد.
هر چند که کمی بعد از بیانیه دادستان کل کشور، رئیس کانون سردفتران بیان کرد که این بیانیه کامل و جامع نیست و بسیاری از مسائل مانند ارث را پوشش نمی‌دهد اما دادستان کل کشور در جواب ایشان در برنامه تلویزیونی اعلام نمود خود آقای محترمی که این حرف را زده می‌داند که در هیچ کجای قانون الزام نیست و قانون به نحوی است که این آقایان یک نوع برداشت می‌کنند و نیروی انتظامی نوعی دیگر برداشت می‌کند.
به گفته دادستان کل کشور آنچه که الزام‌آور بوده بخشنامه سازمان ثبت بود که این بخشنامه ابطال شد و بدلیل ابطال این بخشنامه، برای همه تبعیت از رای هیات عمومی لازم است و مسلما وقتی که به مراجع قضایی مراجعه می‌کنند، مراجع قضایی هم تبعیت از رای هیات عمومی بر آنها لازم است و نمی‌توانند تخلف کنند و تخلف از رای هیات عمومی هم برای آنها تخلف خواهد بود.
در تایید حرف دادستان کل کشور، اتحادیه خودروی تهران هم اعلام نمود که برگ سبز سند رسمی است و دیگر نیازی به مراجعه به دفترخانه‌ها نیست. پلیس راهور هم در تایید نظر دادستان کل کشور اعلام کرد مردم تنها در صورتی که وقت و هزنیه اضافی دارند به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند.
با توجه به ظواهر امر، دردسرهای مردم برای مراجعه به دو مرکز برای انتقال مالکیت خودرو از میان رفته است و حالا باید آماده دیدن صف‌های طولانی مراکز تعویض پلاک نیروی انتظامی باشیم. امید می‌رود در کنار این تعیین و تکلیف ساز و کارها و زیرساخت‌های بیشتری هم برای بالا رفتن سرعت و آسایش مردم فراهم شود.
