امروز با آغاز نخستین ماه حرام در سال جدید شمسی، مقدار بیمه ثالث نیز افزایش پیدا کرده است. پس از آنکه با اعلام قوه قضائیه نرخ دیه در سال جدید از 165میلیون به 190میلیون تومان افزایش یافت، این مبلغ در ماه‌های حرام نیز از 220میلیون به 253.3میلیون تومان رسید. بیمه‌گذاران باید تا روز گذشته برای تهیه الحاقیه مربوط به مابهالتفاوت افزایش دیه اقدام کرده و تعهدات بیمه نامه وسیله نقلیه خود را افزایش می‌دادند. به ازای مابهالتفاوت 33 میلیون تومانی ماه‌های حرام و غیرحرام و بابت صدور این الحاقیه بسته به نوع خودرو و میزان تعهدات بیمه، باید مبلغی توسط فرد بیمه‌گذار پرداخت شود که در اکثر موارد کمتر از 100هزار تومان است.
روز گذشته رئیس ستاد دیه کشور نیز ضمن هشدار درباره ضرورت تهیه این الحاقیه از دارندگان وسایل نقلیه خواست اگر تا امروز این کار را انجام نداده‌اند، بلافاصله نسبت به پیگیری صدور الحاقیه بیمه اقدام کنند؛الحاقیه‌ای که رانندگان باید در کنار بیمه شخص ثالث خود داشته باشند تا درصورتی که تصادف منجر به فوت داشتند بتوانند از حداکثر تعهدات بیمه‌ای که با شرکت بیمه درباره آن توافق کرده‌اند، استفاده ببرند. براساس قانونی که از 7سال قبل به‌صورت آزمایشی در کشور اجرا می‌شود، با شروع ماه‌های حرام رانندگان باید در کنار بیمه‌نامه شخص ثالثی که دارند الحاقیه‌ای را ضمیمه بیمه‌نامه خود کنند تا به این ترتیب مابهالتفاوت نرخ بیمه را در ماه‌های حرام و غیرحرام پرداخت کنند.این مبلغ که چندان هم زیاد نیست می‌تواند باعث کاهش ورود به زندان در تصادفات منجر به فوت شود.
رئیس ستاد دیه با اشاره به اینکه حدود یک هزار راننده به‌دلیل ناتوانی در پرداخت دیه در زندان به‌سرمی‌برند گفت: «حدود 500نفر از این افراد تصادف منجر به فوت داشتند و بقیه به‌دلیل ایجاد جرح در اثر تصادف به زندان افتاده‌اند.» به گفته رئیس ستاد دیه کشور رانندگان باید قبل از رانندگی از سلامت خودروی خود اطمینان حاصل کنند و حتما گواهینامه معتبر، بیمه ثالث و الحاقیه آن را به همراه داشته باشند. اسدالله جولایی، با اظهار امیدواری نسبت به تصویب «قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث » قبل از پایان دوره نهم مجلس تأکید کرد:« در شرایط فعلی تهیه الحاقیه بسیار ضروری است و اگر مالک خودرو بدون داشتن این بیمه نامه دچار سانحه شود حتما مشکلات او بیشتر خواهد شد.» با وجود همه این تأکید‌ها، هنوز عده‌ای از مالکان وسایل نقلیه نسبت به تهیه این الحاقیه اقدام نکرده‌اند که به نظر می‌رسد بخشی از این موضوع به‌دلیل پیچیده بودن این کار است.
دشواری‌های یک الحاقیه
تأکید برای دریافت این الحاقیه در حالی است که علاوه بر بیمه ایران به‌عنوان بیمه دولتی، بیش از 20 بیمه خصوصی دیگر در حوزه شخص ثالث نیز رویه واحدی در این‌باره ندارند و گاهی انجام این کار را آنقدر دشوار کرده‌اند که ممکن است برخی از مردم به‌طور کلی از آن صرف‌نظر کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد درحالی‌که تعداد معدودی از شرکت‌های بیمه برای این کار سایت اینترنتی راه‌اندازی کرده‌اند، در بقیه شرکت‌ها همچنان مراجعه حضوری الزامی است. اگر چه این سایت‌ها نیز به درستی کار نمی‌کنند اما دست‌کم راهی هر چند باریک برای کم کردن زحمت این کار باز کرده‌اند. اما دسته دیگری از شرکت‌های بیمه تأکید دارند بیمه‌گذاران حتما باید به‌صورت حضوری به یکی از دفاتر و شعب آنها در سراسر کشور مراجعه کنند.
دسته سوم اما شرکت‌هایی هستند که تأکید دارند این الحاقیه حتما باید در دفتر صادر‌کننده بیمه صادر شود و این موضوع دردسرساز است.یک شهروند تهرانی در این‌باره می‌گوید:« اتومبیل خود را از یکی از خودروسازان در کرمان تحویل گرفته‌ام که در نمایندگی یکی از شرکت‌های بیمه در کرمان بیمه شده است. می‌گویند باید الحاقیه را هم در همان دفتر شهرستان صادر کنند.» البته معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی در واکنش به این موضوع می‌گوید:«این موضوع حتما تخلف است.بیمه مرکزی به همه شرکت‌های بیمه اعلام و تأکید کرده است که باید این الحاقیه را در هر یک از دفاتر و شعب خود در سراسر کشور صادر کنند.اگر شرکتی افراد را ملزم به مراجعه به یک دفتر خاص کرد تخلف کرده و از شهروندان می‌خواهیم این موضوع را از طریق شماره 2205001به ما گزارش کنند.»
رحیم مصدق توصیه دیگری هم به شهروندان دارد و می‌گوید:« اگر تا‌کنون این الحاقیه را تهیه نکرده‌اند، با توجه به اینکه از امروز دیه براساس نرخ ماه‌های حرام محاسبه می‌شود، تا زمانی که این الحاقیه را دریافت نکرده‌اند از اتومبیل خود استفاده نکنند.چرا که اگر خدای ناخواسته حادثه منجر به دیه‌ای داشته باشند، دچار دردسر مضاعف می‌شوند. مثلا چنانچه فردی در حادثه منجر به فوت 3نفر مقصر باشد و الحاقیه دریافت نکرده باشد، باید 99میلیون تومان خودش پرداخت کند، درحالی‌که هم‌اکنون و با پرداخت مبلغی نسبتا جزئی می‌توان از این اتفاق پیشگیری کرد.البته ما امیدواریم این آخرین سالی باشد که شهروندان در این وضعیت هستند و با تصویب قانون جدید بیمه، این مشکل از سال آینده حل شود.»
آنچه معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی نسبت به وقوع آن اظهار امیدواری می‌کند، معطل تصویب و نهایی شدن قانون جدید بیمه است که این مشکل را یک‌بار برای همیشه حل می‌کند. بر این اساس درصورت افزایش دیه یا طولانی شدن زمان رسیدگی به پرونده، شرکت‌های بیمه‌گر موظف به پرداخت تمام خسارت هستند و مابهالتفاوت را از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی دریافت خواهند کرد.اما تا آن زمان تنها راه، دریافت همین الحاقیه است؛ الحاقیه‌ای که اگر چه بهتر بود تا روز گذشته دریافت می‌شد اما هنوز برای دریافتش فرصت هست.
فرصت هست، ولی…
روز گذشته خبری در فضای مجازی منتشر شد که جمعه 20فروردین (دیروز) را آخرین فرصت برای دریافت این الحاقیه اعلام می‌کرد. معاون فنی بیمه ایران با اشاره به اینکه هیچ‌گاه مهلت زمانی برای دریافت الحاقیه مطرح نشده، در این‌باره می‌گوید: «اینکه گفته می‌شود آخرین روز ماه جمادی‌الثانی آخرین مهلت دریافت الحاقیه است، درست نیست چرا که افراد می‌توانند تا آخرین روز بیمه‌ای که دارند نسبت به دریافت الحاقیه اقدام کنند اما نباید این نکته را فراموش کنند که هر روز تأخیر در دریافت الحاقیه بیمه ثالث به معنی نزدیک‌تر شدن به خطر است. »
به گفته محمد حیدری، رانندگان خصوصا آنهایی که قرار است به سفر رفته و یا در بیرون از شهرها رانندگی می‌کنند باید به گرفتن هر چه سریع‌تر الحاقیه ثالث اهتمام داشته باشند تا در هنگام بروز اتفاقی ناخوشایند بتوانند از این بیمه به‌طور کامل استفاده ببرند. معاون بیمه ایران با اشاره به اینکه بیمه ایران به شبکه یکپارچه بیمه‌ای متصل است، تأکید می‌کند: «تمام نمایندگی‌ها و شعب بیمه ایران صرف نظر از اینکه بیمه نامه ثالث فرد مراجعه‌کننده در چه شعب و یا نمایندگی‌ای صادر شده، موظفند تا الحاقیه بیمه را صادر کنند و مردم الزامی به حضور فیزیکی در نمایندگی خود ندارند.»
اجبار به دریافت بیمه ثالث و به‌دنبال آن الحاقیه برای ماه‌های حرام در حالی است که در سال 82آمارها حکایت از وجود 30 الی 40 زندانی راننده در زندان‌های کشور بوده اما آخرین آمار در این خصوص نشان از حضور حدود یک هزار راننده به‌دلیل تصادفات رانندگی در زندان است و همین موضوع لزوم فرهنگسازی در این‌باره را یادآوری می‌کند.
افزایش دیه در ماه‌های حرام
در ماده 555 قانون مجازات اسلامی نیز درخصوص افزایش دیه در ماه‌های حرام آمده است: هرگاه رفتار مرتکب و فوت مجنی علیه هر دو در یکی از 4ماه حرام و یا در محدوده حرم مکه واقع شود، خواه جنایت عمدی و خواه غیرعمدی باشد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز افزوده می‌شود. افزایش دیه مخصوص قتل نفس است و در جنایت بر اعضا و منافع، جاری نیست. ذکر این نکته ضروری است که در افزایش دیه فرقی بین مسلمان بودن یا نبودن مقتول و قاتل، صغیر و کبیر بودن، عاقل یا دیوانه بودن فرد وجود ندارد. این دیه علاوه بر دیه کامل شامل یک سوم دیه اضافه‌تر به‌عنوان مجازات فرد خاطی است.
