(جرایم جزائی)
هر کسی مرتکب یکی از جرایم مقرر در قوانین جزائی شود، به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد. علاوه بر این، بعضی اعمال مطابق قوانین خاصی برای کارمندان دولت تخلف تلقی شده است که ارتکاب آن تنبیه انظباطی به دنبال خواهد داشت. این تخلفات در هیات های رسیدگی به تخلفات اداری رسیدگی می شود. مستند به ماده یک قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 7/9/1372 ” به منظور رسیدگی به تخلفات اداری در هر یک از دستگاه های مشمول این قانون هیات هایی تحت عنوان هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان تشکیل خواهد شد. هیات های مزبور شامل هیات های بدوی و تجدیدنظر می باشد.” ماده 18 دستگاه های مشمول این قانون را نام می برد:” کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها موسسات و شرکت های دولتی، شرکت های ملی نفت و گاز و پتروشیمی و شهرداری ها و بانک ها و موسسات و شرکت های دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و موسساتی که تمام یا قسمتی از بودجه آنها از بودجه عمومی تامین می شود و نیز کارکنان مجلس شورای اسلامی و نهادهای انقلاب اسلامی مشمول مقررات این قانون هستند، مشمولان قانون استخدام نیروهای مسلح و غیر نظامیان ارتش و نیروهای انتظامی، قضات، اعضای هیات های علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و مشمولان قانون کار از شمول این قانون خارج بوده و تابع مقررات مربوط به خود خواهند بود.”
اعتراض کارمندان به تصمیات هیات های رسیدگی به تخلفات اداری
(مراجع رسیدگی)
ماده 4 قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 7/9/1372 در خصوص مراجع رسیدگی به تخلفات اداری و نحوه اعتراض از تصمیمات آن است. صلاحیت رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان با هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری است و آرای صادر شده در صورتی که قابل تجدید نظر نباشد، از تاریخ ابلاغ، قطعی و لازم الاجرا است. در مورد آرایی که قابل تجدید نظر باشد، هر گاه کارمند ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ رای درخواست تجدید نظر کند، هیات تجدید نظر مکلف به رسیدگی است. آرای هیات تجدید نظر از تاریخ ابلاغ قطعی و لازم الاجرا است. هر گاه رای هیات بدوی قابل تجدید نظر باشد و متهم ظرف مهلت مقرر درخواست تجدید نظر نکند، رای صادر شده قطعیت می یابد و از تاریخ انقضای مهلت یاد شده، لازم الاجرا است. بعد از قطعی شدن رای، خواه در نتیجه صدور رای از مرجع بدوی و سپری شدن مهلت تجدید نظرخواهی و خواه در نتیجه تجدید نظرخواهی و صدور آرای قطعی از این مرجع، کارمندی که تخلف وی احراز شده است، فقط می تواند امیدوار به رسیدگی به پرونده در دیوان عدالت اداری باشد. ماده 21 قانون بر صلاحیت دیوان عدالت دررسیدگی به شکایت از تصمیمات قطعی هیات های تخلفات اداری تاکید می کند. تبصره 2 ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری درباره مهلت اعتراض تاکید می کند که زمان تصویب این قانون، مهلت تقدیم دادخواست، راجع به موارد موضوع بند 2 ماده 10 قانون، برای اشخاص داخل کشور 3 ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور 6 ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی مرجع مربوط مطابق قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) است.
تخلفات اداری
ارتکاب تخلف
ارتکاب هر یک از تخلفات زیر از سوی کارمندان دولت منجر به شروع رسیدگی هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری خواهد شد، اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری، نقض قوانین و مقررات مربوط، ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا با تاخیر در انجام امور قانونی آنها بدون دلیل، ایراد تهمت و افترا، هتک حیثیت، اخاذی، اختلاس، تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر اداری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص، ترک خدمت در خلال ساعات موظف اداری، تکرار در تاخیر ورود به محل خدمت یا تکرار خروج از آن بدون کسب مجوز، تسامح در حفظ اموال و اسناد و وجوه دولتی، ایراد خسارات به اموال دولتی، افشای اسرار و اسناد محرمانه اداری، ارتباط و تماس غیر مجاز با اتباع بیگانه، سرپیچی از اجرای دستورهای مقام های بالاتر در حدود وظایف اداری، کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محول شده، سهل انگاری روسا و مدیران در ندادن گزارش تخلفات کارمندان تحت امر، ارائه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری، گرفتن وجوهی غیر از آنچهدر قوانین و مقررات تعیین شده یا اخذ هر گونه مالی که در عرف رشوه خواری تلقی می شود. تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند یا خودداری از تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را دارند، تعطیل خدمت در اوقات مقرر اداری، رعایت نکردن حجاب اسلامی، رعایت نکردن شئون و شعایر اسلامی، اختفا، نگهداری، حمل، توزیع و خرید و فروش مواد مخدر و سایرتخلفاتی که ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری مقرر شده است.
تنبیهات اداری برای کارمندان متخلف
تنبیه اداری
ارتکاب هر یک از تخلفات اداری، تنبیه اداری را به دنبال خواهد داشت. این تنبیه ها از سوی هیات های رسیدگی به تخلفات اداری، پس از رسیدگی در این مراجع تعیین می شود و حکم راجع به آنها قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است. تنبیه های اداری یکی از موارد زیر خواهد بود: اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی، توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی، کسر حقوق و فوق العاده شغل یا عناوین مشابه حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال، انفصال موقت از یک ماه تا یک سال، تغییر محل جغرافیایی خدمت به مدت یک تا پنج سال، تنزل مقام یا محرومیت از انتصاب به پست های حساس و مدیریتی در دستگاه های دولتی و دستگاه های مشمول این قانون، تنزل یک یا دو گروه یا تعویق در اعطای یک یا دو گروه به مدت یک یا دو سال، بازخرید خدمت در صورت داشتن کمتر از 20 سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمان زن و کمتر از 25 سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمان مرد با پرداخت 30 تا 45 روز حقوق مبنای مربوط در قبال هر سال خدمت، به تشخیص هیات صادر کننده رای، بازنشستگی در صورت داشتن بیش از 20 سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمان زن و بیش از 25 سال سابقه خدمت دولتی برای مستخدمان مرد بر اساس سنوات خدمت دولتی با تقلیل یک یا دو گروه، اخراج از دستگاه متبوع و انفصال دائم از خدمات دولتی و دستگاه های مشمول این قانون بسته به شدت تخلف، یکی از تنبیه های فوق برای متخلف در نظر گرفته می شود.