هرکسی مرتکب بزهکاری شود، سر و کله‌اش یا به مراکز انتظامی(کلانتری، پاسگاه یا آگاهی) باز می‌شود یا دادسرا و دادگاه! اما رفتار با کودکان و نوجوانان بزهکار نمی‌تواند همانند بزرگسالان باشد و از این رو لازم است تا نحوه برخورد با این اطفال بزهکار متفاوت از متهمان بزرگسال باشد و یکی از ضرورت‌ها در این تفاوت برخورد، لزوم تشکیل پلیس کودک و نوجوان است.
اطفال و نوجوانانی که کمتر می‌توانند از خود دفاع کنند و باید یک نفر به عنوان راهنما و حمایت‌کننده آنها باشد. بر این اساس، طبق قانون آیین دادرسی کیفری جدید وجود دادگاه‌ها و دادسراهای ویژه کودکان و نوجوانان راه‌اندازی و پلیسی تحت عنوان پلیس کودک در این میان به میدان خواهد آمد؛ درواقع تشکیل پلیس اطفال این‌روز‌ها یک ضرورت محسوب می‌شود و خوشبختانه در قانون جدید این امر پنهان نشده است.
رفتار غلط و غیراصولی بازجویان با کودک ممکن است باعث ایجاد آسیب‌های روانی در حال و آینده کودک شود، بنابراین پلیس کودک می‌تواند مانع بسیاری از این آسیب‌ها شود. طبق ماده ۳۱ قانون آیین دادرسی کیفری جدید به‌منظور حسن اجرای وظایف ضابطان در مورد اطفال و نوجوانان، پلیس ویژه اطفال و نوجوانان در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌شود که وظایف و حدود اختیارات آن به موجب لایحه‌ای است که توسط رئیس قوه قضاییه تهیه می‌شود.
ضرورت تشکیل پلیس اطفال در قانون آیین دادرسی کیفری
در این میان محمد‌علی اسفنانی سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در خصوص تشکیل پلیس کودک اظهار کرد: این امر آیین دادرسی کیفری و لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان طبق موادی مدنظر قرار گرفته است. وی با بیان اینکه موضوع حق و حقوق کودکان بسیار مهم است و این امر دارای حساسیت بالایی است، افزود: وقتی صحبت از نوشتن کتاب و ساخت فیلم برای کودکان می‌شود بلافاصله موضوع تخصص نویسنده و فیلم‌ساز در مبحث کودک به میان می‌آید که در خصوص حقوق کودک و رسیدگی به آن نیز باید فردی به عنوان متخصص ورود کند و حتی دادگاه‌های ویژه برای آنها درنظر گرفته شود.
نحو برخورد با کودک و رسیدگی به مشکلات آنها توسط پلیس کودک
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه نحو برخورد با کودک و رسیدگی به مشکلات آنها توسط پلیس کودک و افراد متخصص باید صورت گیرد، افزود: تاثیر تشکیل پلیس اطفال به طور حتم چشمگیر و موثر خواهد بود و باعث می‌شود راهنمایی و پشتیبانی بیشتری نسبت به کودکان صورت گیرد. اسفنانی با بیان اینکه هنوز موضوع پلیس اطفال اجرایی نشده است، ادامه داد: در کنار نیروی انتظامی قوه قضاییه با توجه به تشکیل پرونده باید حضور داشته باشد که ما امیدواریم میزان جرایم و مشکلات کودکان در جامعه به حداقل برسد.
تشکیل پلیس کودک نیازمند آموزش کادر متخصص در رابطه با مشاوره
همچنین فاطمه رهبر عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در رابطه با تشکیل پلیس کودکان و نوجوانان اظهار کرد: یکی از بندهای مهم در قانون آیین دادرسی کیفری پیش‌بینی تشکیل دادسراها و دادگاه‌های ویژه اطفال، نوجوانان و تشکیل پلیس کودک است. وی گفت: بنابراین مجلس به عنوان قوه‌مقننه این موضوع را در قانون پیش‌بینی کرده و به تصویب رسانده است به طوری که با گذشت 2 سال از تاریخ مقرر باید مقدمات اولیه در پلیس کشور و پیش‌بینی‌های لازم توسط دولت انجام شده باشد.
عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مجلس قانون را به مدت 3 سال به شکل آزمایشی به تصویب رساند که احیاناً اگر نیازمند حمایت‌های قانونی در موارد خاص بود بتواند بعد از پایان این مدت با اصلاح اولیه این قانون دوباره آن را به تصویب رساند. رهبر افزود: با توجه به حساسیت موضوع کودک و نوجوان قطعاً باید در اجرای این قانون برنامه‌ریزی دقیق و حساسیت‌های لازم مدنظر قرار گیرد. وی گفت: به دلیل ناآشنا‌بودن کودکان به مقررات و مسایل جاری و مورد سوءاستفاده قرارگرفتن آنها از سوی باندها و افراد شیاد، لزوم تشکیل پلیس کودک از سوی قانون امری ضروری بوده است.
عضو کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان داشت: به منظور تشکیل پلیس کودک نیازمند آموزش کادر متخصص در رابطه با مشاوره، آموزش ویژه کودکان و خانواده آنها نیازمند هستیم. وی افزود: طبق ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری برای فعالیت سازمان‌های مردم نهاد در زمینه کودکان قوانین و مقرراتی تعیین شده است که در صورت مواجهه با مواردی که جرم محسوب می‌شود به صراحت برخورد شود.
قانون تشکیل پلیس کودک هنوز اجرا نشده است
عضو کمیسیون اصل نودم شورای اسلامی تاکید کرد: طبق این ماده اگر از جانب کودکان و نوجوانان تخلفی صورت گیرد بازجویی از آنها به دست بازپرس زن انجام شود. رهبر در ادامه گفت: به منظور اصلاح و تربیت صحیح کودکان و نوجوانان متخلف دوره‌های آموزشی در مراکز بازپروری تعیین و به مدت 3 ماه اجرا می‌شود. وی افزود: در این مراکز کودکان با مسائل تربیتی، فنی و حرفه‌ای و درمانی آشنا شده و نگهداری می‌شوند.قانون تشکیل پلیس کودک هنوز اجرا نشده و دولت باید هر چه سریعتر برای تشکیل آن اقدام کند.
کاهش آسیب‌های اجتماعی با تشکیل پلیس کودک
در ادامه امان‌الله قرایی مقدم یک آسیب‌شناس و مردم‌شناس در زمینه تاثیر تشکیل پلیس اطفال اظهار کرد: با توجه به مشکلات فراوانی که ممکن است در جامعه کنونی با وجود پیشرفت‌ها در هر زمینه ای برای کودک پیش‌بیاید تشکیل پلیس کودک یک ضرورت بوده و می توان گفت با وجود چنین تشکیلاتی دیگر کودکان، محروم نیستند. وی با اشاره به اینکه گاهی خشنوت‌های علیه کوکان جسمی است که باید در این زمینه دادگاه‌ها و دادسراهای ویژه‌ای تشکیل شود تا مشکلات کاهش و حمایت‌های لازم صورت گیرد، گفت: بعد از تشکیل پلیس کودک باید این امر اجرایی شود و در حد یک شعار باقی نماند.
این آسیب‌شناس در ادامه با تاکید بر اینکه از نظر روانشناختی و آسیب‌شناسی با تشکیل پلیس کودک میزان آسیب‌های اجتماعی در خصوص کودکان کاهش خواهد یافت، افزود: امروزه کودکان از حق و حقوق خود آگاهی دارند ولی نیاز به پشتوانه داشته و در این راستا پلیس اطفال می تواند مثبت واقع شود. قرایی مقدم با اشاره به اینکه تشکیل پلیس اطفال می‌تواند در تغییر افکار و کاهش کودک‌آزاری موثر باشد، اظهارکرد: خود کودکان و نوجوانان با وجود چنین حمایت‌ها و تشکیل پلیس مذکور احساس امنیت بیشتری می‌کنند. وی با بیان اینکه پلیس کودک می‌تواند با رفتار‌های درست و تخصصی خود میزان آسیب‌های حتی در زمینه بازجویی را کاهش دهد، ادامه داد: امید است با تشکیل پلیس کودک مشکلات کاهش یافته و شاهد جرایم از سوی کودکان و نوجوانان باشیم.
