بی‌تردید قانون اساسی را بایستی میثاق مردم در ایجاد یک کشور مستقل و برقراری نهادهای قانونی آن دانست. قانون اساسی زیربنا و پایه تصویب مجموعه قوانین دیگر (مدنی، جزایی و …) میباشد که نه تنها مورد احترام تمامی مردم، مسئولان حکومتی و نهادهای سیاسی است بلکه در مواقع حساس و بروز اختلافات حقوقی و قضایی، بعنوان مرجع اولیه مورد رجوع و بررسی قرار می‌گیرد.
کشور تازه استقلال یافته کرواسی که یکی از شش جمهوری یوگسلاوی سابق است، پس از تصویب و اعلام استقلال در سال 1991، قانون اساسی جدیدی را نیز به تصویب رساند. این قانون اساسی دارای چهار بخش کلیات، حقوق بشر و اساس آزادیها و حقوق هموطنان کروات، سازمانهای حکومتی و بخش اقتصادی – اجتماعی میباشد که دارای 140 اصل است
بولتن حاضر ترجمه کامل متن قانون اساسی جمهوری کرواسی است. از آنجائیکه آشنایی با نگرش دیگر کشورها نسبت به حقوق اساسی شهروندان و سازمانهای سیاسی – اقتصادی خود و همچنین مطالعه تطبیقی آن با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای محققان و کارشناسان مفید واقع گردد، جزوه حاضر جهت استفاده علاقمندان تهیه گردیده است.
محمد جواد آسایش ( سفیر ایران در کرواسی )
قانون اساسی جمهوری کرواسی
مقدمه
بی‌تردید قانون اساسی را بایستی میثاق مردم در ایجاد یک کشور مستقل و برقراری نهادهای قانونی آن دانست. قانون اساسی زیربنا و پایه تصویب مجموعه قوانین دیگر (مدنی، جزایی و …) میباشد که نه تنها مورد احترام تمامی مردم، مسئولان حکومتی و نهادهای سیاسی است بلکه در مواقع حساس و بروز اختلافات حقوقی و قضایی، بعنوان مرجع اولیه مورد رجوع و بررسی قرار می‌گیرد.
کشور تازه استقلال یافته کرواسی که یکی از شش جمهوری یوگسلاوی سابق است، پس از تصویب و اعلام استقلال در سال 1991، قانون اساسی جدیدی را نیز به تصویب رساند. این قانون اساسی دارای چهار بخش کلیات، حقوق بشر و اساس آزادیها و حقوق هموطنان کروات، سازمانهای حکومتی و بخش اقتصادی – اجتماعی میباشد که دارای 140 اصل است.
بولتن حاضر ترجمه کامل متن قانون اساسی جمهوری کرواسی است. از آنجائیکه آشنایی با نگرش دیگر کشورها نسبت به حقوق اساسی شهروندان و سازمانهای سیاسی – اقتصادی خود و همچنین مطالعه تطبیقی آن با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای محققان و کارشناسان مفید واقع گردد، جزوه حاضر جهت استفاده علاقمندان تهیه گردیده است.
محمد جواد آسایش
سفیر جمهوری اسلامی ایران- زاگرب
قانون اساسی کرواسی
الف- کلیات
اصل 1) جمهوری کرواسی، کشوری مستقل، دمکراتیک و غیر قابل تفکیک میباشد. در جمهوری کرواسی دولت از مردم نشأت گرفته و به آنها تعلق دارد. مردم مسئولین کشور را از طریق مستقیم و غیرمستقیم انتخاب می‌کنند.
اصل 2) حق حاکمیت جمهوری کرواسی را نمی‌توان زیر پا گذاشت، تقسیم و یا به کشورهای دیگر واگذار نمود. این حق حاکمیت بر تمامی مناطق از جمله نواحی خشک، دریایی، رودخانه‌ای و هوایی آن گسترش می‌یابد مجلس شورای کرواسی و مردم بر طبق قانون اساسی و قوانین (جاری) بطور مستقیم در موارد زیر دخالت می‌کنند.
– تنظیم امور اقتصادی، حقوقی و سیاسی در ارتباط با جمهوری کرواسی
– حفظ ارزشهای طبیعی و فرهنگی و چگونگی استفاده از آنها
– تشکیل اتحادیه با دیگر کشورها. در این حالت باید حق لغو اتحاد نیز پیش‌بینی شود.
اصل 3) آزادی، برابری، برابری قومی، صلح طلبی، حقوق اجتماعی برابر، احترام به حقوق بشر، احترام به حق مالکیت و حاکمیت، حفظ محیط زیست و حق داشتن سیستم چند حزبی و آزادیهای مربوط به آن از مهمترین مسائلی است که در قانون اساسی بدان اشاره میشود.
اصل 4) در جمهوری کرواسی حکومت به سه قوه مقننه، مجریه و قضائیه تقسیم میشود.
اصل 5) در جمهوری کرواسی قوانین باید بر طبق شرایط پیش‌بینی شده در قانون اساسی وضع شود. همگی وظیفه دارند که به قانون اساسی و قوانین منشعب از آن که برای حفظ جمهوری کرواسی وضع شده احترام گذاشته و آنها را به اجرا درآورند.
اصل 6) تشکیل احزاب سیاسی آزاد میباشد. احزاب سیاسی در حدود قانون به فعالیت مشغول می‌شوند. از فعالیت احزابی که با برنامه و یا عمل خود باعث خدشه‌دار شدن آزادیهای پیش‌بینی شده در قانون اساسی می‌شوند یا باعث به خطر افتادن حدود مرزی و قلمرو کشور شده یا استقلال کشور را زیر سوال می‌برند، جلوگیری میشود.
اصل 7) نیروهای مسلح جمهوری کرواسی از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی کشور دفاع می‌کنند. چگونگی سازمان‌دهی نیروهای مسلح را قانون تعیین میکند.
اصل 8) حدود مرزی کشور فقط با تصمیم مجلس قابل تغییر میباشد.
اصل 9) چگونگی به دست آوردن تابعیت کرواسی، و یا از دست دادن آنرا قانون تعیین میکند.
اصل 10) جمهوری کرواسی از حقوق اتباع خود که در کشورهای بیگانه زندگی می‌کنند حمایت کرده و سعی در برقرار کردن ارتباط آنها با میهن‌شان دارد.
اصل 11) صفحه شطرنجی که از 25 خانه سفید و سیاه تشکیل شده آرم تاریخی جمهوری کرواسی است. پرچم جمهوری کرواسی از سه رنگ تشکیل شده است، قرمز، سفید و آبی با آرم تاریخی آن که در وسط پرچم واقع شده است. سرود رسمی کشور به نام «میهن زیبای ما» میباشد. شرح نشان و آرم، پرچم و سرود کرواسی و فلسفه آن توسط قانون بیان میشود.
اصل 12) زبان اصلی جمهوری کرواسی، کرواتی و خط آن لاتین است. در عین حال استفاده از زبان و خط دیگری در کنار زبان و خط کرواسی آزاد بود که جزئیات آنرا قانون تعیین میکند.
اصل 13) پایتخت جمهوری کرواسی، زاگرب است و چگونگی سازمان‌بندی حقوقی _ تشکیلاتی شهر بعنوان مرکز جمهوری کرواسی را قانون تعیین میکند.
ب- اساس آزادیها و حقوق بشر و هم میهنان کروات
اصل 14) شهروندان کشور کرواسی بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ پوست، جنسیت، زبان، مذهب، سیاست، ریشه اجتماعی، ثروت، محل تولد، سطح سواد، وضعیت اجتماعی و موارد دیگر، دارای آزادی و حقوقی برابر می‌باشند.
اصل 15) در جمهوری کرواسی تمامی قومها و ملیتها حقوقی برابر دارند و مردم این قومها و ملیتها آزادند که ملیت خود را اعلام کنند و از زبان، خط و آداب و رسوم خودشان استفاده کنند.
اصل 16) آزادی را می‌توان از طریق قانون محدود کرد در صورتی که آزادی دیگران یا شئونات اجتماعی، اساس حاکمیت و سلامتی به خطر افتاده باشد.
اصل 17) در وضعت جنگی یا زمانی که استقلال و یکپارچگی کشور در مخاطره افتد و یا هنگام بلایای طبیعی، آزادیها را می‌توان محدود کرد. تصمیم در این مورد به عهده مجلس است که باید به تصویب دو سوم از کل نمایندگان برسد. اگر مجلس به دلیلی نتواند تشکیل جلسه بدهد رئیس جمهور تصمیم می‌گیرد.
اصل 18) هر کس حق دارد بر علیه رأی دادگاه اول اعتراض کرده و تقاضای تکرار آنرا بکند.
اصل 19) تمامی تصمیماتی که توسط دادگاهها و اعضای حقوقی دیگر گرفته میشود باید براساس قانون باشد.
اصل 20) کسی که بدون دلیل قانونی به کسی اتهامی بزند شخصاً مسئولیت دارد که در مقابل قانون جوابگو باشد.
اصل 21) هر انسانی حق زندگی دارد. در جمهوری کرواسی مجازات مرگ وجود ندارد.
اصل 22) انسان آزاد است و این آزادی خدشه ناپذیر میباشد. هیچکس حق ندارد آزادی را از شخصی گرفته و یا آنرا محدود کند مگر بر طبق قانون.
اصل 23) هیچکس حق ندارد کسی را مورد سوء استفاده قرار دهد، به این مفهوم که کسی را مورد آزمایشهای پزشکی و علمی قرار دهد بدون آنکه آن شخص در جریان قرار گرفته باشد.
اصل 24) هیچکس را نمی‌توان دستگیر و یا زندانی کرد مگر با نامه کتبی که از طرف مقامات قضایی صادر شده باشد. متن این نامه باید در موقع دستگیری شخص و در حضور او خوانده شود. بدون داشتن اجازه کتبی دادگاه می‌توان شخص متهم را که خلاف بزرگی انجام داده و یا شروع به انجام آن کرده باشد، به شرط اینکه او را بلافاصله تحویل دادگاه بدهند دستگیر کرد. شخص دستگیر شده بلافاصله حق دارد از دلایل دستگیری و از چگونگی آن مطلع گردد. هر شخص دستگیر شده بلافاصله حق دارد از دلایل دستگیری و از چگونگی آن مطلع گردد. هر شخص دستگیر شده یا زندانی شده حق دارد که بر علیه تصمیم گرفته شده به دادگاه اعتراض کرده و تقاضای تجدیدنظر و آزادی فوری خود را بکند و دادگاه نیز مسئولیت دارد که بلافاصله به این مسئله رسیدگی کند.
اصل 25) با هر شخصی که دستگیر میشود یا مجرم شناخته میشود باید به طور انسانی رفتار شود و حرمت و ارزش انسانی او حفظ شود. شخص دستگیر شده باید در کوتاهترین زمان ممکن تحویل دادگاه گردد و در مدت زمان مشخصی آزاد یا محکوم شود. شخص محکوم با گذاشتن ودیعه می‌تواند از زندان آزاد شود. هر شخصی که بدون دلیل محکوم شده یا به زندان افتاده است می‌تواند ادعای خسارت کند.
اصل 26) تمامی افراد مقیم کشور و خارجی‌ها در مقابل قانون یکسان هستند و حقوقی برابر دارند.
اصل 27) وکلا به عنوان ارگانی غیروابسته و مستقل و در ارتباط با قانون به کمک هم میهنان شتافته و آنها را در مقابل قانون یاری می‌دهند.
اصل 28) هیچکس را نمی‌توان تا موقعی که جرمش در یک دادگاه صلاحیتدار تائید نشده، محکوم دانست بنابراین تا آن زمان شخص بعنوان فردی بیگناه مطرح میباشد.
اصل 29) شخص متهم و یا محکوم شده از حقوق زبر بهره‌مند میباشد:
– در محاکمه‌ای عادلانه در دادگاهی عادلانه.
– در کوتاهترین مدت در مورد دلائل دستگیری و اتهاماتی که به او وارد شده مطلع شود.
– داشتن وکیل مدافع و اگر از این موضوع اطلاع ندارد باید او را از این موضوع مطلع کرد.
– شخص متهم حق دارد که در دادگاه حضور یافته و برای خود وکیل مدافع انتخاب و یا به تنهایی از خود دفاع کند.
شخص متهم را نباید به زور وادار کرد که بر علیه خودش شهادت داده و اقرار کند. بنابراین شهادتها و اقرارهایی که از این طریق بدست می‌آیند از درجه اعتبار ساقط است.
اصل 30) محکوم شدن به جرمهای سخت می‌تواند باعث شود که فرد محکوم از یکسری حقوق کاری برای مدت کوتاه یا برای همیشه محروم شود.
اصل 31) هیچکس را نمی‌توان متهم به انجام کار خلافی کرد که تا موقع انجام آن در هیچ نوشته قانونی از آن به عنوان کار خلاف یاد نشده است. هیچکس را نمی‌توان برای خلافی که قبلاً انجام داده و برای آن محاکمه شده، بار دیگر محاکمه کرد و کسی را که قانون بعد از محاکمه آزاد کرده نمی‌توان بار دیگر محاکمه کرد.
اصل 32) هر کس که به طور قانونی در کرواسی به سر می‌برد در رفت و آمد و انتخاب محل اقامت آزاد است. هر تبعه جمهوری کرواسی آزاد است که در هر زمان که تمایل داشته باشد کشور را ترک کرده چه برای مدت کوتاه چه برای همیشه و هر زمان نیز که تمایل داشته باشد به کشور بازگردد. تنها در صورتی که قانون به دلائل مصالح کشوری، بهداشتی، حقوق و یا آزادیهای اجتماعی لازم ببیند که این آزادیها (منظور عبور و مرور در مرزها) محدود شود، می‌توان آنرا محدود کرد.
اصل 33) خارجیان و افراد بدون ملیت می‌توانند از جمهوری کرواسی پناهندگی بگیرند مگر اینکه به جرمهای غیرسیاسی محکوم شده باشند. خارجیانی که به طور قانونی در قلمرو کرواسی زندگی می‌کنند نمی‌توان به زور از کشور راند و یا به کشور دیگر منتقل کرد مگر در ارتباط با اجرای قوانین بین‌المللی و حقوقی اصل 34) خانه مقدس میباشد.
تنها با اجازه کتبی مقامات قضایی می‌توان به جستجو و بازرسی خانه مردم و یا محلهایی شبیه به آن اقدام کرد. صاحب ملک یا نماینده او و دو نفر شاهد حق دارند که در موقع این جستجوها و بازرسی حضور داشته باشند. مامورین تنها موقعی می‌توانند بدون اجازه کتبی مقامات قضایی به تجسس در خانه و یا ملکی بپردازند که بخواهند شخص مجرم فراری را دستگیر کنند و یا اطلاعاتی در دست باشد که خطری جدی برای جان و مال مردم وجود دارد. برای بدست آوردن مدارکی که گمان می‌رود در خانه شخص متهم بدست آید، در زمان جستجوی خانه باید شاهدی بر قضیه وجود داشته باشد.
اصل 35) برای تمامی افراد مقیم کشور احترام، حقوق و محافظت‌های قانونی شخصی و خانوادگی تضمین میشود.
اصل 36) آزادی قلم و امنیت نویسندگان از هر نوع که باشد تضمین میشود. محدود کردن این نوع آزادیها فقط از طریق قانون می‌تواند صورت بگیرد.
اصل 37) حفظ اسرار و مدارک شخصی هر فرد تضمین میشود. بدون اجازه شخصی تنها با اتکاء بر یکسری قوانین مشخص می‌توان این اطلاعات را جمع‌آوری کرده و از آنها استفاده کرد.
اصل 38) هر کس حق دارد که به طور آزاد فکر کند و آن فکر را ابراز نماید. این آزادیهای بخصوص شامل آزادیهای مطبوعات و بقیه رسانه‌ها، آزادی بیان و عملکرد آزاد آنها و ایجاد تمامی سازمانهایی که مربوط به نشر و بیان می‌شوند میباشد. هر نوع سانسوری ممنوع است. روزنامه‌نگاران آزادند که به تمامی خبرها دست پیدا کرده و به طور آزاد آنها را ابراز کنند.
اصل 39) هر نوع دعوت به جنگ و درگیری چه براساس قومی، نژادی، مذهبی و یا هر اساس دیگری که داشته باشد ممنوع بوده و مجازات دارد.
اصل 40) مذهب و تبلیغ آن آزاد است.
اصل 41) تمامی مذاهب در مقابل قانون حق برابر دارند. آنها حق دارند که به طور آزاد اخبار خود را منتشر، مدارس مذهبی یا دانشگاه ایجاد و سازمانهای خیریه برپا کنند و در روند این کارها از کمک و محافظت دولت نیز بهره‌مند شوند.
اصل 42) برگزاری تظاهرات آرام و حق اعتراض در این قانون پیش‌بینی میشود. (آزاد است)
اصل 43) تمامی افرادی که در کشور زندگی می‌کنند حق دارند که به طور آزاد، در تمامی کارهایی که به آنها مربوط میشود از قبیل مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قومی و ملی، فرهنگی و غیره شرکت کنند. براساس همین موضوع مردم می‌توانند به طور آزاد احزاب را ایجاد کنند، در آنها ثبت‌نام کنند و یا از آنها خارج شوند. این آزادی تنها موقعی محدود میشود که خطری برای آزادیهای دمکراتیک، استقلال و تمامیت ارضی کشور بوجود آید.
اصل 44) تمامی افراد کشور حقی برابر در گرفتن انواع مشاغل عمومی دارند.
اصل 45) تمامی افراد مقیم کشور که 18 سال تمام سن دارند حق دارند که به طور آزاد در رأی‌گیری شرکت کنند و به صورت مخفی رأی بدهند.
اصل 46) تمامی افراد مقیم کشور حق دارند که بر علیه ادارات و مراکز دولتی شکایت کرده، به آنها پیشنهاد و طرح خود را ارائه داده و از آنها انتظار جواب داشته باشند.
اصل 47) انجام خدمت سربازی و دفاع از مملکت وظیفه تمامی کسانی است که توانایی اینکار را دارند. افرادی که بدلائل مذهبی و یا موانعی شبیه آن نمی‌توانند به خدمت سربازی بروند از این امر مستثنی هستند، البته به شرطی که بقیه وظایفشان را نسبت به کشور انجام دهند.
اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی
اصل 48) حق مالکیت محترم شمرده میشود. مالک در قبال قانون وظایفی دارد. خارجیان می‌توانند بر طبق قانون مالکیت چیزی را بدست آورند. حق به ارث رسیدن اموال محفوظ میباشد.
اصل 49) اساس سیستم اقتصادی کشور را اقتصاد آزاد تشکیل می‌دهند. دولت حق برابر برای تمامی شرکتها و کارخانه‌ها جهت حضور در بازار فروش ایجاد میکند. دولت تمامی تلاش خود را برای بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی مردم کشور بکار می‌بندد. حق سرمایه‌گذاری آزاد است و هیچکس حق ایجاد خدشه در آن را ندارد. حق سرمایه‌گذاری خارجی و سوددهی سرمایه آزاد میباشد.
اصل 50) بر طبق قانون دولت می‌تواند بعضی از مالکیتها را لغو کند، البته به شرط جبران ارزش واقعی آن. بخاطر حفاظت از منافع مردمی و وضعیت امنیتی کشور، طبیعت و سلامتی انسانها می‌توان بر طبق قانون یکسری از مالکیتها را لغو کرد.
اصل 51) هر کس بر حسب توانایی مالی خود مسئولیت دارد که به بودجه کشور کمک کند. سیستم مالیاتی کشور برحسب توانایی مالی و برابری در مقابل قانون وضع شده است.
اصل 52) دریا، سواحل آن و جزایر، آبها، فضای هوایی کشور، زمین، جنگلها، گیاهان و حیوانات و بالاخره تمامی چیزهایی که ارزشهای فرهنگی و تاریخی دارند تحت محافظت ویژه دولت می‌باشند نوع بهره‌برداری و استفاده از این منابع را قانون تعیین میکند.
اصل 53) بانک ملی کرواسی به عنوان بانک مرکزی کرواسی عمل میکند. این بانک مسئولیت حفظ ارزش پولی را داشته، پرداخت خارجی و داخلی را نیز تعیین و تنظیم میکند. این بانک به صورت کاملاً مستقل عمل میکند و مسئولیت پاسخ‌گویی به مجلس را دارد. سود حاصل از عملیات این بانک به حساب بودجه کشور گذاشته میشود.
اصل 54) هر کس حق کار و انتخاب آزاد آنرا دارد، کلیه افراد در محل انجام کار از حقوق کاری برابری بهره‌مند می‌باشند.
اصل 55) هر فرد شاغلی حق دارد از کاری که میکند سودی حاصل کرده و زندگی آزاد و مطمئنی را برای خود و خانواده‌اش تضمین کند. مدت زمان کار را قانون تعیین میکند. هر شاغلی حق استراحت هفتگی و مرخصی سالیانه با پرداخت حقوق را دارد. این حق یاد شده را نمی‌توان نادیده گرفت.
اصل 56) حق اشتغال و عضو شدن اعضای خانواده در بیمه اجتماعی و امثالهم از طریق قانون تعیین میشود.
اصل 57) قانون امکانات اولیه زندگی افراد به دلیل نداشتن شغل، پیری و یا بیماری را تأمین میکند. در این میان تأمین افراد معلول و پیوند آنها با جامعه از مهمترین مسئولیتهای دولت است. کسی نمی‌تواند مانع کمک‌های انسان‌دوستانه از خارج کشور شود.
اصل 58) تمامی افراد مقیم کشور می‌توانند از حق بیمه مجانی استفاده کنند.
اصل 59) تمامی افراد شاغل برای حفظ منافع اجتماعی و اقتصادی می‌توانند دست به تشکیل سندیکا زده، در سندیکاها ثبت‌نام کنند و یا از آنها خارج شوند. سندیکاهها می‌توانند مابین هم ارتباط برقرار کرده و اتحادیه سندیکاها را تشکیل دهند. در نیروهای مسلح می‌توان فعالیتهای سندیکایی را محدود کرد.
اصل 60) حق اعتصاب محترم شمرده میشود. اما در نیروهای مسلح، و بعضی از اداره‌ها و مراکز عمومی (رادیو تلویزیون، بیمارستانها، …) می‌توان بر طبق قانون برای آن محدودیت ایجاد کرد.
61) خانواده تحت حفاظت ویژه جمهوری کرواسی قرار دارد. قانون روابط مابین زن و مرد را در موقع ازدواج یا زندگی مشترک بدون ازدواج و حقوق متعلقه به چنین خانواده‌هایی را تعیین میکند.
62) جمهوری کرواسی حق مربوط به خانواده، حقوق مربوط به وضعیت اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و مالی و تمامی چیزهای دیگری که برای یک زندگی آبرومندانه لازم است را تأمین میکند.
63) پدر و مادر (والدین) مسئولیت رشد و آموزش فرزندان خود را به عهده دارند، چگونگی پرورش فرزندان به عهده والدین میباشد. والدین مسئولیت دارند به رشد توانائیهای فرزندان خود کمک کنند. مسئولیت رشد و نگاهداری از فرزندانی را که آسیب دیدگی بدنی، روحی و یا مالی دارند و از طرف خانواده‌هایشان رها شده‌اند بعهده دولت است. فرزندان مسئولیت دارند که پدر و مادر پیر خود را محافظت کنند. جمهوری کرواسی مسئولیت بچه‌های بی‌سرپرست را بعهده می‌گیرد.
اصل 64) مسئولیت نگهداری و محافظت از افراد ناتوان و کودکان به عهده همگان میباشد کسی حق ندارد بچه‌هایی را که به سن قانونی نرسیده‌اند به کار بگیرد و اینگونه محیط‌های کار نباید باعث آسیب فیزیکی و روحی کودکان شوند و یا به عبارتی اجازه اینکار نباید داده شود. جوانان، مادران و افراد معلول از حقوق ویژه کاری بهره‌مند می‌باشند.
اصل 65) آموزش ابتدایی اجباری و مجانی است.
اصل 66) تحت اجرای قوانین خاص می‌توان مدارس و دانشگاههای خصوصی ایجاد کرد.
اصل 67) خود مختاری دانشگاهها تضمین میشود. دانشگاهها به تنهایی در مورد سازمان‌بندی و عمل خود تصمیم می‌گیرند که البته این تصمیمگیری با حفظ رعایت قانون انجام میشود.
اصل 68) آزادی پژوهشهای علمی، فرهنگی و هنری تضمین میشود و در این زمینه کشور تمامی تلاش و سعی خود را برای پیشرفت این پژوهشها به انجام می‌رساند و از آنها به عنوان اساس و روح جامعه حفاظت میکند. جمهوری کرواسی تمامی تلاش خود در امر گسترش فرهنگ و ورزش به کار می‌گمارد.
اصل 69) هر کس حق یک زندگی سالم را دارد. جمهوری کرواسی حق داشتن محیط زیست سالم را برای مردم تضمین میکند. مردم کشور، دولت، سازمانهای اقتصادی و تمامی دست‌اندرکاران با توجه به کار خودشان وظیفه دارند که در امر حمایت از سلامتی مردم و محیط زیست تمامی تلاش خود را به کار گیرند.
سازمان حکومتی
اصل 70) پارلمان کرواسی اساس سیستم حکومتی را تشکیل داده و قوانین جمهوری کرواسی را وضع میکند. پارلمان جمهوری کرواسی از نمایندگانی که به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شوند و نمایندگانی که به طور غیرمستقیم یعنی از طرف احزاب انتخاب می‌شوند تشکیل شده است.
اصل 71) مجلس حزبی Zastupnicui Dom (مجلسی که از طریق لیست احزاب انتخاب می‌شوند) حداقل 100 نماینده و حداکثر 160 نماینده دارد و مجلس مستقیم یا ایالتی Zupanijski Dom که رأی‌گیری ایالتی را دربرمی‌گیرد و رأی دهندگان به صورت مستقیم در هر ایالت 3 نماینده انتخاب می‌کنند.
رئیس‌جمهور کشور با تمام شدن مدت ریاست جمهوری‌اش به عنوان نماینده دائمی مجلس ایالتی (تا آخر عمر) انتخاب میشود مگر اینکه قبلاً از مقام خود استعفا داده باشد. رئیس جمهور می‌تواند 5 نماینده از نمایندگان ایالتی را تعیین کند.
اصل 72) مدت نمایندگی چهار سال میباشد. هیچکس نمی‌تواند در یک زمان در دو مجلس حزبی عضو باشد. قانون تعداد، شرایط و طرز انتخاب نمایندگان را معین میکند.
اصل 73) انتخابات مجلس باید حداکثر 60 روز بعد از پایان دوره نمایندگی به انجام برسد. تشکیل اولین جلسه مجلس باید حداکثر 20 روز بعد از انتخابات به انجام برسد.
اصل 74) اجباری در ادامه کار نمایندگان مجلس وجود ندارد. نمایندگان مجلس به طور دائم حقوق پولی دریافت کرده و از امکانات مشخص دیگری که قانون وضع میکند بهره می‌برند.
اصل 75) نمایندگان مجلس دارای مصونیت سیاسی می‌باشند. نمایندگان مجلس را نمی‌توان به جرم ابراز عقاید و بدون اجازه مجلس جریمه و زندانی کرد. در مورد جرمهایی که جریمه‌های سنگین‌تر از 5 سال زندان دارد می‌توان نمایندگان مجلس را بازداشت کرد البته باید این مسئله به رئیس مجلس گزارش شود. در صورتی که مجلس به دلائلی فعالیت نداشته باشد کمیسیون خاصی از مجلس به این مسئله رسیدگی میکند، تصمیم این کمیسیون بعداً در مجلس باید تصویب شود.
اصل 76) تنها در حالت جنگی می‌توان دوره نمایندگی نمایندگان مجلس را تمدید کرد.
اصل 77) با رأی اکثریت نمایندگان مجلس می‌توان مجلس را منحل اعلام کرد. رئیس جمهور با توجه به قانون اساسی می‌تواند مجلس حزبی (ZAS.dom) را منحل اعلام کند.
اصل 78) مجلس کرواسی به طور مرتب 2 بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد، اولین بار بین پانزده ژانویه تا 30 ژوئن و بار دوم بین 15 سپتامبر تا 15 دسامبر. رئیس‌جمهور، دولت یا اکثریت نمایندگان مجلس می‌تواند تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده مجلس را بنمایند.
اصل 79) چگونگی انجام کارهای داخلی مجلس توسط قوانینی است که از طریق رأی‌گیری در مجلس به تصویب رسیده‌اند.
– هر دو مجلس دارای یک رئیس و یک یا چند معاون می‌باشند.
– وظایف و مسئولیتهای رئیس مجلس و معاون او را قانون تعیین میکند.
– رئیس مجلس حزبی به عنوان رئیس پارلمان عمل میکند.
اصل 80) مجلس حزبی در موارد زیر تصمیم می‌گیرد:
– تصویب و تغییر در قانون اساسی
– بودجه کشور
– جنگ و صلح
– تغییر مرزهای کشور
– انجام رفراندوم و تمامی کارهای مربوط به آن.
– نظارت بر کار دولت و بقیه مسئولین کشوری و یا کسانی که مسئولیتهای دیگری در سطح کشور دارند.
اصل 81) مجلس ایالتی در موارد زیر عمل میکند:
– ارائه پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد انجام رفراندوم و قوانین مربوط به آن
– ارائه پیشنهاد در مورد سؤالاتی که در مجلس حزبی مطرح میشود.
– دادن پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد تصویب قوانینی که مربوط به حقوق قومی، آزادی انسانی و آزادی مردم کشور، تشکیلات اداری و حقوقی کشور، در سطح کشور و در سطح محلی میباشد.
– مجلس ایالتی می‌تواند قوانینی را که در مجلس حزبی مورد تصویب قرار گرفته و بیش از پانزده روز از مدت آنها نگذشته باشد دوباره برای بازنگری به مجلس حزبی برگرداند.
اصل 82) مگر در موارد استثنایی که قانون تعیین میکند، تصمیماتی که در مجلس گرفته میشود باید شامل اکثریت آرا باشد. نمایندگان مجلس شخصاً رای خود را اعلام می‌کنند.
اصل 83) قوانینی که مربوط به حقوق اقوام، آزادیهای انسانی، تشکیلات اداری و حقوقی کشور در سطح کشوری و در سطح محلی میباشد باید توسط دو سوم از نمایندگان به تصویب برسد.
اصل 84) جلسات پارلمان به صورت علنی است.
اصل 85) تمامی نمایندگان هر دو مجلس، و هیئت کارگزاری مجلس و دولت کرواسی می‌توانند قوانین پیشنهادی خود را به مجلس برای تصویب ارائه دهند.
اصل 86) نمایندگان مجلس در ارتباط با قانون می‌توانند سئوالاتی را به دولت و وزراء ارائه و پیشنهاد نمایند.
اصل 87) مجلس حزبی می‌تواند رفراندمی را برای تغییرات در قانون اساسی پیش‌بینی کند. در این مورد رئیس جمهور بنا به پیشنهاد دولت و با موافقت نخست‌وزیر طرح تغییر در قانون اساسی و یا قوانین منشعب از آنرا بنا به دلائلی که برای تمامیت ارضی و استقلال کشور مهم میباشد، پیشنهاد میکند. در این رفراندم باید بیش از نیمی از کسانی که شرایط رأی دادن دارند شرکت کنند.
اصل 88) مجلس حزبی حداکثر یک سال برای حل مشکلات و سئوالاتی که مطرح کرده است برای دولت وقت قائل میشود البته در موارد حقوق قومی، آزادیهای انسانی و مردمی، تشکیلات اداری و حقوقی کشور حالت استثناء دارد.
اصل 89) قوانین تصویب شده در طی 8 روز بعد از تصویب پارلمان توسط ریاست جمهوری رسماً مورد تائید و اعلام میشود.
اصل 90) قوانین تصویب شده قبل از اینکه به مرحله اجرایی برسند در روزنامه رسمی دولتی “Narodno Novina” به چاپ می‌رسد.
اصل 91) از طریق بودجه کشور مقدار دخل و خرج تعیین میشود.
اصل 92) پارلمان کرواسی براساس سئوالاتی که از نظر عموم مهم میباشد و در ارتباط با مقامات دولتی است کمیسیون تحقیق ترتیب دهد.
اصل 93) مجلس در ارتباط با حقوق مردم وکلایی را تعیین کرده که آنها موظف می‌باشند که از حقوق مردم در مقابل قانون دفاع کنند.
اصل 94) رئیس‌جمهور کرواسی به عنوان مهمترین شخصیت و مقام کشور کرواسی محسوب میشود.
اصل 95) رئیس جمهور با آراء مردم به صورت مخفی و برای مدت 5 سال انتخاب میشود.
اصل 96) رئیس جمهور غیر از کارهای مربوط به حزبش نمی‌تواند به شغل دیگری در هنگام ریاست جمهوری اشتغال داشته باشد.
اصل 97) بهنگام مرگ، استعفاء یا بیماری طولانی و یا هر چیز دیگری که رئیس جمهور را از کار خود برای مدتی طولانی دور نگه دارد تا موقع انتخابات بعدی شغل ریاست جمهوری به طور موقت به عهده رئیس مجلس گذارده میشود.
اصل 98) وظایف اصلی ریاست جمهوری کرواسی عبارتند از:
– تعیین زمان انتخابات هر دو مجلس و دعوت به تشکیل اولین جلسه
– تعیین زمان رفراندوم بر طبق قانون اساسی
– تعیین نخست‌وزیر کشور
– تعیین جانشین نخست‌وزیر
– عفو و بخشش
– دادن مدال و نشان لیاقت
– انجام بقیه وظایف برحسب قانون اساسی
اصل 99) رئیس جمهور با پیشنهاد نخست‌وزیر در مورد برقراری ارتباطات سیاسی با دیگر کشورها تصمیم می‌گیرد.
اصل 100) رئیس‌جمهور کشور به عنوان فرمانده کل قوا محسوب میشود.
اصل 101) رئیس جمهور در مورد اعلام وضعیت فوق‌العاده در کشور تصمیم می‌گیرد.
اصل 102) رئیس‌جمهور می‌تواند دستور تشکیل جلسه دولت بدهد و مسائلی را که به نظرش مهم می‌رسند وارد دستور کار روزانه دولت کند.
اصل 103) رئیس‌جمهور می‌تواند از طریق فرستاده‌اش به مجلس، مجلس را در جریان کارهایش قرار دهد و یکبار در سال نیز باید در مجلس حضور یافته و گزارش خود را شخصاً به مجلس ارائه دهد.
اصل 104) رئیس جمهور بر حسب پیشنهاد دولت و با امضاء رئیس دولت می‌تواند مجلس را منحل کند بشرطی که این مجلس رأی اعتماد به دولت ندهد و یا بودجه پیشنهاد شده کشور را بعد از یکماه مورد تصویب قرار ندهد.
اصل 105) رئیس جمهور مسئول حفظ و اجرای قانون اساسی است.
اصل 106) شورای ریاست جمهوری و معاونین می‌تواند در کار ریاست جمهوری به وی کمک کنند.
اصل 107) دولت جمهوری کرواسی مسئول اجرایی بوده و وظایفی را که بر طبق قانون اساسی به عهده‌اش گذاشته شده اجرا میکند.
اصل 108) دولت از نخست‌وزیر، جانشین‌های نخست‌وزیر، وزراء و بقیه اعضای هیئت دولت تشکیل شده است.
اصل 109) سازمان‌دهی دولت و چگونگی انجام کارها برحسب قوانین تصویب شده اجرا میشود.
اصل 110) دولت تصمیمات خود را در چارچوب قانون اتخاذ می‌نماید، همچنین می‌تواند پیشنهاد یکسری قوانین و پیشنهاد بودجه کشور را به مجلس ارائه دهد.
اصل 111) دولت مسئولیت جوابگویی به ریاست جمهوری و مجلس را دارد.
اصل 112) نخست‌وزیر از زمانی که برای اینکار انتخاب میشود 15 روز فرصت دارد تا اعضای کابینه را به مجلس معرفی کند.
اصل 113) برای گرفتن رأی اعتماد برای نخست‌وزیر و وزراء حداقل باید یک دهم از اعضای پارلمان حضور داشته باشند.
اصل 114) قانون چگونگی تقسیمات سازمان دولت را تعیین میکند.
اصل 115) قوه قضائیه مسئولیت قضاوت کشوری را عهده‌دار میباشد. این قوه به طور مستقل عمل میکند.
اصل 116) اعضای طراز اول قوه قضائیه (قضات عالی کشور) تمامی سعی خود را در اجرای یکسان قانون و برابری مردم در برابر آن خواهند کرد.
اصل 117) دادگاهها و جلسات محاکمه بصورت علنی میباشد مگر در مواردی که قانون تعیین میکند.
اصل 118) در هنگام تصمیمگیری در مورد رأی دادگاه، هیئت منصفه که از تعدادی قضات تشکیل شده است نیز شرکت می‌جویند.
اصل 119) قضات و هیئت منصفه‌ای را که در امر رأی دادگاه شرکت می‌کنند نمی‌توان مورد تهدید قرار داد.
اصل 120) شغل قضات شغلی دائمی است مگر اینکه:
– شخصاً تقاضای کناره‌گیری کنند.
– اگر به مدت زیادی توانایی کاری‌اش را از دست بدهد.
– اگر به ارتکاب جرمی محکوم شده باشد.
اصل 121) قضات و وکلای کشوری بر طبق قانون اساسی اعضای شورای قضائیه را تعیین می‌کنند.
اصل 122) قضات حافظ قانون اساسی 11 نفر می‌باشند که توسط مجلس انتخاب می‌شوند.
اصل 123) این قضات حق انجام هیچ حرفه دیگری را ندارند.
اصل 124) قضات حافظ قانون اساسی می‌توانند قبل از پایان مدت کاری خود از شغل خود استعفاء بدهند یا اگر به جریمه‌ای بزرگ محکوم شده باشند از کار کنار گذاشته می‌شوند.
اصل 125) وظایف قضات حافظ قانون اساسی عبارتند از:
– تطابق قوانین با قانون اساسی
– تطابق هر نوع مدرک حقوقی با قانون اساسی
– حفظ آزادی مردم
– حل اختلافات سه قوه
– کنترل برنامه‌های مربوط به قانون اساسی و احزاب و گروهها
– کنترل و نظارت رفراندوم و بقیه رأی‌گیری‌های کشوری
اصل 126) قضات حافظ قانون اساسی در صورتی که تشخیص دهند قانونی برخلاف قانون اساسی است می‌توانند آن قانون را لغو کنند.
اصل 128) شرایط انتخاب این قضات، مدت کار آنها، چگونگی ارزیابی کار آنها، حفظ آزادی در جامعه و تمامی سئوالات مهم دیگر از طریق قانون اساسی به اجراء در می‌آید.
اصل 128) حق خودمختاری برای مردم در قانون اساسی محفوظ میباشد.
اصل 129) این حق خودمختاری می‌تواند طبق معیارهای محلی، شهری و کشوری مطرح باشد.
اصل 130) هدایت کارها در ارگانهای خودمختار باید در حدود قانون اساسی باشد.
اصل 131) ایالت به عنوان مرکز خودمختاری برای آن ناحیه محسوب میشود.
اصل 132) قراردادهای بین‌المللی به نام جمهوری کرواسی باید به امضای رئیس جمهور یا نخست‌وزیر برسد.
اصل 133) پارلمان کرواسی مسئولیت تصویب قراردادهای بین‌المللی یا تغییر آنها را در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و مالی دارد.
اصل 134) قراردادهای بین‌المللی که بر طبق قانون اساسی به تصویب رسیده‌اند کاملاً معتبر و تنها تغییراتی که در آنها قید شده باشد ممکن است.
اصل 135) حداقل یک سوم از نمایندگان پارلمان، رئیس جمهور و نخست‌وزیر باید برای اتحاد کرواسی با کشورهای دیگر رأی بدهند.
اصل 136) برای پیشنهاد تغییر در قانون اساسی احتیاج به رأی حداقل یک پنجم نمایندگان، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر میباشد.
اصل 137) نوع تغییر پیشنهادی باید به تصویب اکثریت نمایندگان پارلمان برسد.
اصل 138) تغییر نهایی پیشنهادی در قانون اساسی باید توسط هر دو مجلس و با اکثریت به تصویب برسد.
اصل 139) پارلمان تغییر در قانون اساسی را اعلام میکند.
اصل 140) حذف شده است.
اصل 141) حذف شده است.
اصل 142) حذف شده است.
براساس ماده تصویب شده 140 قانون اساسی مجلس کرواسی، کرواسی را به عنوان کشوری با حاکمیت مستقل و آزاد اعلام می‌دارد.
بی‌تردید قانون اساسی را بایستی میثاق مردم در ایجاد یک کشور مستقل و برقراری نهادهای قانونی آن دانست. قانون اساسی زیربنا و پایه تصویب مجموعه قوانین دیگر (مدنی، جزایی و …) میباشد که نه تنها مورد احترام تمامی مردم، مسئولان حکومتی و نهادهای سیاسی است بلکه در مواقع حساس و بروز اختلافات حقوقی و قضایی، بعنوان مرجع اولیه مورد رجوع و بررسی قرار می‌گیرد.
کشور تازه استقلال یافته کرواسی که یکی از شش جمهوری یوگسلاوی سابق است، پس از تصویب و اعلام استقلال در سال 1991، قانون اساسی جدیدی را نیز به تصویب رساند. این قانون اساسی دارای چهار بخش کلیات، حقوق بشر و اساس آزادیها و حقوق هموطنان کروات، سازمانهای حکومتی و بخش اقتصادی – اجتماعی میباشد که دارای 140 اصل است
بولتن حاضر ترجمه کامل متن قانون اساسی جمهوری کرواسی است. از آنجائیکه آشنایی با نگرش دیگر کشورها نسبت به حقوق اساسی شهروندان و سازمانهای سیاسی – اقتصادی خود و همچنین مطالعه تطبیقی آن با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای محققان و کارشناسان مفید واقع گردد، جزوه حاضر جهت استفاده علاقمندان تهیه گردیده است.
محمد جواد آسایش ( سفیر ایران در کرواسی )
قانون اساسی جمهوری کرواسی
مقدمه
بی‌تردید قانون اساسی را بایستی میثاق مردم در ایجاد یک کشور مستقل و برقراری نهادهای قانونی آن دانست. قانون اساسی زیربنا و پایه تصویب مجموعه قوانین دیگر (مدنی، جزایی و …) میباشد که نه تنها مورد احترام تمامی مردم، مسئولان حکومتی و نهادهای سیاسی است بلکه در مواقع حساس و بروز اختلافات حقوقی و قضایی، بعنوان مرجع اولیه مورد رجوع و بررسی قرار می‌گیرد.
کشور تازه استقلال یافته کرواسی که یکی از شش جمهوری یوگسلاوی سابق است، پس از تصویب و اعلام استقلال در سال 1991، قانون اساسی جدیدی را نیز به تصویب رساند. این قانون اساسی دارای چهار بخش کلیات، حقوق بشر و اساس آزادیها و حقوق هموطنان کروات، سازمانهای حکومتی و بخش اقتصادی – اجتماعی میباشد که دارای 140 اصل است.
بولتن حاضر ترجمه کامل متن قانون اساسی جمهوری کرواسی است. از آنجائیکه آشنایی با نگرش دیگر کشورها نسبت به حقوق اساسی شهروندان و سازمانهای سیاسی – اقتصادی خود و همچنین مطالعه تطبیقی آن با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای محققان و کارشناسان مفید واقع گردد، جزوه حاضر جهت استفاده علاقمندان تهیه گردیده است.
محمد جواد آسایش
سفیر جمهوری اسلامی ایران- زاگرب
قانون اساسی کرواسی
الف- کلیات
اصل 1) جمهوری کرواسی، کشوری مستقل، دمکراتیک و غیر قابل تفکیک میباشد. در جمهوری کرواسی دولت از مردم نشأت گرفته و به آنها تعلق دارد. مردم مسئولین کشور را از طریق مستقیم و غیرمستقیم انتخاب می‌کنند.
اصل 2) حق حاکمیت جمهوری کرواسی را نمی‌توان زیر پا گذاشت، تقسیم و یا به کشورهای دیگر واگذار نمود. این حق حاکمیت بر تمامی مناطق از جمله نواحی خشک، دریایی، رودخانه‌ای و هوایی آن گسترش می‌یابد مجلس شورای کرواسی و مردم بر طبق قانون اساسی و قوانین (جاری) بطور مستقیم در موارد زیر دخالت می‌کنند.
– تنظیم امور اقتصادی، حقوقی و سیاسی در ارتباط با جمهوری کرواسی
– حفظ ارزشهای طبیعی و فرهنگی و چگونگی استفاده از آنها
– تشکیل اتحادیه با دیگر کشورها. در این حالت باید حق لغو اتحاد نیز پیش‌بینی شود.
اصل 3) آزادی، برابری، برابری قومی، صلح طلبی، حقوق اجتماعی برابر، احترام به حقوق بشر، احترام به حق مالکیت و حاکمیت، حفظ محیط زیست و حق داشتن سیستم چند حزبی و آزادیهای مربوط به آن از مهمترین مسائلی است که در قانون اساسی بدان اشاره میشود.
اصل 4) در جمهوری کرواسی حکومت به سه قوه مقننه، مجریه و قضائیه تقسیم میشود.
اصل 5) در جمهوری کرواسی قوانین باید بر طبق شرایط پیش‌بینی شده در قانون اساسی وضع شود. همگی وظیفه دارند که به قانون اساسی و قوانین منشعب از آن که برای حفظ جمهوری کرواسی وضع شده احترام گذاشته و آنها را به اجرا درآورند.
اصل 6) تشکیل احزاب سیاسی آزاد میباشد. احزاب سیاسی در حدود قانون به فعالیت مشغول می‌شوند. از فعالیت احزابی که با برنامه و یا عمل خود باعث خدشه‌دار شدن آزادیهای پیش‌بینی شده در قانون اساسی می‌شوند یا باعث به خطر افتادن حدود مرزی و قلمرو کشور شده یا استقلال کشور را زیر سوال می‌برند، جلوگیری میشود.
اصل 7) نیروهای مسلح جمهوری کرواسی از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی کشور دفاع می‌کنند. چگونگی سازمان‌دهی نیروهای مسلح را قانون تعیین میکند.
اصل 8) حدود مرزی کشور فقط با تصمیم مجلس قابل تغییر میباشد.
اصل 9) چگونگی به دست آوردن تابعیت کرواسی، و یا از دست دادن آنرا قانون تعیین میکند.
اصل 10) جمهوری کرواسی از حقوق اتباع خود که در کشورهای بیگانه زندگی می‌کنند حمایت کرده و سعی در برقرار کردن ارتباط آنها با میهن‌شان دارد.
اصل 11) صفحه شطرنجی که از 25 خانه سفید و سیاه تشکیل شده آرم تاریخی جمهوری کرواسی است. پرچم جمهوری کرواسی از سه رنگ تشکیل شده است، قرمز، سفید و آبی با آرم تاریخی آن که در وسط پرچم واقع شده است. سرود رسمی کشور به نام «میهن زیبای ما» میباشد. شرح نشان و آرم، پرچم و سرود کرواسی و فلسفه آن توسط قانون بیان میشود.
اصل 12) زبان اصلی جمهوری کرواسی، کرواتی و خط آن لاتین است. در عین حال استفاده از زبان و خط دیگری در کنار زبان و خط کرواسی آزاد بود که جزئیات آنرا قانون تعیین میکند.
اصل 13) پایتخت جمهوری کرواسی، زاگرب است و چگونگی سازمان‌بندی حقوقی _ تشکیلاتی شهر بعنوان مرکز جمهوری کرواسی را قانون تعیین میکند.
ب- اساس آزادیها و حقوق بشر و هم میهنان کروات
اصل 14) شهروندان کشور کرواسی بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ پوست، جنسیت، زبان، مذهب، سیاست، ریشه اجتماعی، ثروت، محل تولد، سطح سواد، وضعیت اجتماعی و موارد دیگر، دارای آزادی و حقوقی برابر می‌باشند.
اصل 15) در جمهوری کرواسی تمامی قومها و ملیتها حقوقی برابر دارند و مردم این قومها و ملیتها آزادند که ملیت خود را اعلام کنند و از زبان، خط و آداب و رسوم خودشان استفاده کنند.
اصل 16) آزادی را می‌توان از طریق قانون محدود کرد در صورتی که آزادی دیگران یا شئونات اجتماعی، اساس حاکمیت و سلامتی به خطر افتاده باشد.
اصل 17) در وضعت جنگی یا زمانی که استقلال و یکپارچگی کشور در مخاطره افتد و یا هنگام بلایای طبیعی، آزادیها را می‌توان محدود کرد. تصمیم در این مورد به عهده مجلس است که باید به تصویب دو سوم از کل نمایندگان برسد. اگر مجلس به دلیلی نتواند تشکیل جلسه بدهد رئیس جمهور تصمیم می‌گیرد.
اصل 18) هر کس حق دارد بر علیه رأی دادگاه اول اعتراض کرده و تقاضای تکرار آنرا بکند.
اصل 19) تمامی تصمیماتی که توسط دادگاهها و اعضای حقوقی دیگر گرفته میشود باید براساس قانون باشد.
اصل 20) کسی که بدون دلیل قانونی به کسی اتهامی بزند شخصاً مسئولیت دارد که در مقابل قانون جوابگو باشد.
اصل 21) هر انسانی حق زندگی دارد. در جمهوری کرواسی مجازات مرگ وجود ندارد.
اصل 22) انسان آزاد است و این آزادی خدشه ناپذیر میباشد. هیچکس حق ندارد آزادی را از شخصی گرفته و یا آنرا محدود کند مگر بر طبق قانون.
اصل 23) هیچکس حق ندارد کسی را مورد سوء استفاده قرار دهد، به این مفهوم که کسی را مورد آزمایشهای پزشکی و علمی قرار دهد بدون آنکه آن شخص در جریان قرار گرفته باشد.
اصل 24) هیچکس را نمی‌توان دستگیر و یا زندانی کرد مگر با نامه کتبی که از طرف مقامات قضایی صادر شده باشد. متن این نامه باید در موقع دستگیری شخص و در حضور او خوانده شود. بدون داشتن اجازه کتبی دادگاه می‌توان شخص متهم را که خلاف بزرگی انجام داده و یا شروع به انجام آن کرده باشد، به شرط اینکه او را بلافاصله تحویل دادگاه بدهند دستگیر کرد. شخص دستگیر شده بلافاصله حق دارد از دلایل دستگیری و از چگونگی آن مطلع گردد. هر شخص دستگیر شده بلافاصله حق دارد از دلایل دستگیری و از چگونگی آن مطلع گردد. هر شخص دستگیر شده یا زندانی شده حق دارد که بر علیه تصمیم گرفته شده به دادگاه اعتراض کرده و تقاضای تجدیدنظر و آزادی فوری خود را بکند و دادگاه نیز مسئولیت دارد که بلافاصله به این مسئله رسیدگی کند.
اصل 25) با هر شخصی که دستگیر میشود یا مجرم شناخته میشود باید به طور انسانی رفتار شود و حرمت و ارزش انسانی او حفظ شود. شخص دستگیر شده باید در کوتاهترین زمان ممکن تحویل دادگاه گردد و در مدت زمان مشخصی آزاد یا محکوم شود. شخص محکوم با گذاشتن ودیعه می‌تواند از زندان آزاد شود. هر شخصی که بدون دلیل محکوم شده یا به زندان افتاده است می‌تواند ادعای خسارت کند.
اصل 26) تمامی افراد مقیم کشور و خارجی‌ها در مقابل قانون یکسان هستند و حقوقی برابر دارند.
اصل 27) وکلا به عنوان ارگانی غیروابسته و مستقل و در ارتباط با قانون به کمک هم میهنان شتافته و آنها را در مقابل قانون یاری می‌دهند.
اصل 28) هیچکس را نمی‌توان تا موقعی که جرمش در یک دادگاه صلاحیتدار تائید نشده، محکوم دانست بنابراین تا آن زمان شخص بعنوان فردی بیگناه مطرح میباشد.
اصل 29) شخص متهم و یا محکوم شده از حقوق زبر بهره‌مند میباشد:
– در محاکمه‌ای عادلانه در دادگاهی عادلانه.
– در کوتاهترین مدت در مورد دلائل دستگیری و اتهاماتی که به او وارد شده مطلع شود.
– داشتن وکیل مدافع و اگر از این موضوع اطلاع ندارد باید او را از این موضوع مطلع کرد.
– شخص متهم حق دارد که در دادگاه حضور یافته و برای خود وکیل مدافع انتخاب و یا به تنهایی از خود دفاع کند.
شخص متهم را نباید به زور وادار کرد که بر علیه خودش شهادت داده و اقرار کند. بنابراین شهادتها و اقرارهایی که از این طریق بدست می‌آیند از درجه اعتبار ساقط است.
اصل 30) محکوم شدن به جرمهای سخت می‌تواند باعث شود که فرد محکوم از یکسری حقوق کاری برای مدت کوتاه یا برای همیشه محروم شود.
اصل 31) هیچکس را نمی‌توان متهم به انجام کار خلافی کرد که تا موقع انجام آن در هیچ نوشته قانونی از آن به عنوان کار خلاف یاد نشده است. هیچکس را نمی‌توان برای خلافی که قبلاً انجام داده و برای آن محاکمه شده، بار دیگر محاکمه کرد و کسی را که قانون بعد از محاکمه آزاد کرده نمی‌توان بار دیگر محاکمه کرد.
اصل 32) هر کس که به طور قانونی در کرواسی به سر می‌برد در رفت و آمد و انتخاب محل اقامت آزاد است. هر تبعه جمهوری کرواسی آزاد است که در هر زمان که تمایل داشته باشد کشور را ترک کرده چه برای مدت کوتاه چه برای همیشه و هر زمان نیز که تمایل داشته باشد به کشور بازگردد. تنها در صورتی که قانون به دلائل مصالح کشوری، بهداشتی، حقوق و یا آزادیهای اجتماعی لازم ببیند که این آزادیها (منظور عبور و مرور در مرزها) محدود شود، می‌توان آنرا محدود کرد.
اصل 33) خارجیان و افراد بدون ملیت می‌توانند از جمهوری کرواسی پناهندگی بگیرند مگر اینکه به جرمهای غیرسیاسی محکوم شده باشند. خارجیانی که به طور قانونی در قلمرو کرواسی زندگی می‌کنند نمی‌توان به زور از کشور راند و یا به کشور دیگر منتقل کرد مگر در ارتباط با اجرای قوانین بین‌المللی و حقوقی اصل 34) خانه مقدس میباشد.
تنها با اجازه کتبی مقامات قضایی می‌توان به جستجو و بازرسی خانه مردم و یا محلهایی شبیه به آن اقدام کرد. صاحب ملک یا نماینده او و دو نفر شاهد حق دارند که در موقع این جستجوها و بازرسی حضور داشته باشند. مامورین تنها موقعی می‌توانند بدون اجازه کتبی مقامات قضایی به تجسس در خانه و یا ملکی بپردازند که بخواهند شخص مجرم فراری را دستگیر کنند و یا اطلاعاتی در دست باشد که خطری جدی برای جان و مال مردم وجود دارد. برای بدست آوردن مدارکی که گمان می‌رود در خانه شخص متهم بدست آید، در زمان جستجوی خانه باید شاهدی بر قضیه وجود داشته باشد.
اصل 35) برای تمامی افراد مقیم کشور احترام، حقوق و محافظت‌های قانونی شخصی و خانوادگی تضمین میشود.
اصل 36) آزادی قلم و امنیت نویسندگان از هر نوع که باشد تضمین میشود. محدود کردن این نوع آزادیها فقط از طریق قانون می‌تواند صورت بگیرد.
اصل 37) حفظ اسرار و مدارک شخصی هر فرد تضمین میشود. بدون اجازه شخصی تنها با اتکاء بر یکسری قوانین مشخص می‌توان این اطلاعات را جمع‌آوری کرده و از آنها استفاده کرد.
اصل 38) هر کس حق دارد که به طور آزاد فکر کند و آن فکر را ابراز نماید. این آزادیهای بخصوص شامل آزادیهای مطبوعات و بقیه رسانه‌ها، آزادی بیان و عملکرد آزاد آنها و ایجاد تمامی سازمانهایی که مربوط به نشر و بیان می‌شوند میباشد. هر نوع سانسوری ممنوع است. روزنامه‌نگاران آزادند که به تمامی خبرها دست پیدا کرده و به طور آزاد آنها را ابراز کنند.
اصل 39) هر نوع دعوت به جنگ و درگیری چه براساس قومی، نژادی، مذهبی و یا هر اساس دیگری که داشته باشد ممنوع بوده و مجازات دارد.
اصل 40) مذهب و تبلیغ آن آزاد است.
اصل 41) تمامی مذاهب در مقابل قانون حق برابر دارند. آنها حق دارند که به طور آزاد اخبار خود را منتشر، مدارس مذهبی یا دانشگاه ایجاد و سازمانهای خیریه برپا کنند و در روند این کارها از کمک و محافظت دولت نیز بهره‌مند شوند.
اصل 42) برگزاری تظاهرات آرام و حق اعتراض در این قانون پیش‌بینی میشود. (آزاد است)
اصل 43) تمامی افرادی که در کشور زندگی می‌کنند حق دارند که به طور آزاد، در تمامی کارهایی که به آنها مربوط میشود از قبیل مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قومی و ملی، فرهنگی و غیره شرکت کنند. براساس همین موضوع مردم می‌توانند به طور آزاد احزاب را ایجاد کنند، در آنها ثبت‌نام کنند و یا از آنها خارج شوند. این آزادی تنها موقعی محدود میشود که خطری برای آزادیهای دمکراتیک، استقلال و تمامیت ارضی کشور بوجود آید.
اصل 44) تمامی افراد کشور حقی برابر در گرفتن انواع مشاغل عمومی دارند.
اصل 45) تمامی افراد مقیم کشور که 18 سال تمام سن دارند حق دارند که به طور آزاد در رأی‌گیری شرکت کنند و به صورت مخفی رأی بدهند.
اصل 46) تمامی افراد مقیم کشور حق دارند که بر علیه ادارات و مراکز دولتی شکایت کرده، به آنها پیشنهاد و طرح خود را ارائه داده و از آنها انتظار جواب داشته باشند.
اصل 47) انجام خدمت سربازی و دفاع از مملکت وظیفه تمامی کسانی است که توانایی اینکار را دارند. افرادی که بدلائل مذهبی و یا موانعی شبیه آن نمی‌توانند به خدمت سربازی بروند از این امر مستثنی هستند، البته به شرطی که بقیه وظایفشان را نسبت به کشور انجام دهند.
اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی
اصل 48) حق مالکیت محترم شمرده میشود. مالک در قبال قانون وظایفی دارد. خارجیان می‌توانند بر طبق قانون مالکیت چیزی را بدست آورند. حق به ارث رسیدن اموال محفوظ میباشد.
اصل 49) اساس سیستم اقتصادی کشور را اقتصاد آزاد تشکیل می‌دهند. دولت حق برابر برای تمامی شرکتها و کارخانه‌ها جهت حضور در بازار فروش ایجاد میکند. دولت تمامی تلاش خود را برای بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی مردم کشور بکار می‌بندد. حق سرمایه‌گذاری آزاد است و هیچکس حق ایجاد خدشه در آن را ندارد. حق سرمایه‌گذاری خارجی و سوددهی سرمایه آزاد میباشد.
اصل 50) بر طبق قانون دولت می‌تواند بعضی از مالکیتها را لغو کند، البته به شرط جبران ارزش واقعی آن. بخاطر حفاظت از منافع مردمی و وضعیت امنیتی کشور، طبیعت و سلامتی انسانها می‌توان بر طبق قانون یکسری از مالکیتها را لغو کرد.
اصل 51) هر کس بر حسب توانایی مالی خود مسئولیت دارد که به بودجه کشور کمک کند. سیستم مالیاتی کشور برحسب توانایی مالی و برابری در مقابل قانون وضع شده است.
اصل 52) دریا، سواحل آن و جزایر، آبها، فضای هوایی کشور، زمین، جنگلها، گیاهان و حیوانات و بالاخره تمامی چیزهایی که ارزشهای فرهنگی و تاریخی دارند تحت محافظت ویژه دولت می‌باشند نوع بهره‌برداری و استفاده از این منابع را قانون تعیین میکند.
اصل 53) بانک ملی کرواسی به عنوان بانک مرکزی کرواسی عمل میکند. این بانک مسئولیت حفظ ارزش پولی را داشته، پرداخت خارجی و داخلی را نیز تعیین و تنظیم میکند. این بانک به صورت کاملاً مستقل عمل میکند و مسئولیت پاسخ‌گویی به مجلس را دارد. سود حاصل از عملیات این بانک به حساب بودجه کشور گذاشته میشود.
اصل 54) هر کس حق کار و انتخاب آزاد آنرا دارد، کلیه افراد در محل انجام کار از حقوق کاری برابری بهره‌مند می‌باشند.
اصل 55) هر فرد شاغلی حق دارد از کاری که میکند سودی حاصل کرده و زندگی آزاد و مطمئنی را برای خود و خانواده‌اش تضمین کند. مدت زمان کار را قانون تعیین میکند. هر شاغلی حق استراحت هفتگی و مرخصی سالیانه با پرداخت حقوق را دارد. این حق یاد شده را نمی‌توان نادیده گرفت.
اصل 56) حق اشتغال و عضو شدن اعضای خانواده در بیمه اجتماعی و امثالهم از طریق قانون تعیین میشود.
اصل 57) قانون امکانات اولیه زندگی افراد به دلیل نداشتن شغل، پیری و یا بیماری را تأمین میکند. در این میان تأمین افراد معلول و پیوند آنها با جامعه از مهمترین مسئولیتهای دولت است. کسی نمی‌تواند مانع کمک‌های انسان‌دوستانه از خارج کشور شود.
اصل 58) تمامی افراد مقیم کشور می‌توانند از حق بیمه مجانی استفاده کنند.
اصل 59) تمامی افراد شاغل برای حفظ منافع اجتماعی و اقتصادی می‌توانند دست به تشکیل سندیکا زده، در سندیکاها ثبت‌نام کنند و یا از آنها خارج شوند. سندیکاهها می‌توانند مابین هم ارتباط برقرار کرده و اتحادیه سندیکاها را تشکیل دهند. در نیروهای مسلح می‌توان فعالیتهای سندیکایی را محدود کرد.
اصل 60) حق اعتصاب محترم شمرده میشود. اما در نیروهای مسلح، و بعضی از اداره‌ها و مراکز عمومی (رادیو تلویزیون، بیمارستانها، …) می‌توان بر طبق قانون برای آن محدودیت ایجاد کرد.
61) خانواده تحت حفاظت ویژه جمهوری کرواسی قرار دارد. قانون روابط مابین زن و مرد را در موقع ازدواج یا زندگی مشترک بدون ازدواج و حقوق متعلقه به چنین خانواده‌هایی را تعیین میکند.
62) جمهوری کرواسی حق مربوط به خانواده، حقوق مربوط به وضعیت اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و مالی و تمامی چیزهای دیگری که برای یک زندگی آبرومندانه لازم است را تأمین میکند.
63) پدر و مادر (والدین) مسئولیت رشد و آموزش فرزندان خود را به عهده دارند، چگونگی پرورش فرزندان به عهده والدین میباشد. والدین مسئولیت دارند به رشد توانائیهای فرزندان خود کمک کنند. مسئولیت رشد و نگاهداری از فرزندانی را که آسیب دیدگی بدنی، روحی و یا مالی دارند و از طرف خانواده‌هایشان رها شده‌اند بعهده دولت است. فرزندان مسئولیت دارند که پدر و مادر پیر خود را محافظت کنند. جمهوری کرواسی مسئولیت بچه‌های بی‌سرپرست را بعهده می‌گیرد.
اصل 64) مسئولیت نگهداری و محافظت از افراد ناتوان و کودکان به عهده همگان میباشد کسی حق ندارد بچه‌هایی را که به سن قانونی نرسیده‌اند به کار بگیرد و اینگونه محیط‌های کار نباید باعث آسیب فیزیکی و روحی کودکان شوند و یا به عبارتی اجازه اینکار نباید داده شود. جوانان، مادران و افراد معلول از حقوق ویژه کاری بهره‌مند می‌باشند.
اصل 65) آموزش ابتدایی اجباری و مجانی است.
اصل 66) تحت اجرای قوانین خاص می‌توان مدارس و دانشگاههای خصوصی ایجاد کرد.
اصل 67) خود مختاری دانشگاهها تضمین میشود. دانشگاهها به تنهایی در مورد سازمان‌بندی و عمل خود تصمیم می‌گیرند که البته این تصمیمگیری با حفظ رعایت قانون انجام میشود.
اصل 68) آزادی پژوهشهای علمی، فرهنگی و هنری تضمین میشود و در این زمینه کشور تمامی تلاش و سعی خود را برای پیشرفت این پژوهشها به انجام می‌رساند و از آنها به عنوان اساس و روح جامعه حفاظت میکند. جمهوری کرواسی تمامی تلاش خود در امر گسترش فرهنگ و ورزش به کار می‌گمارد.
اصل 69) هر کس حق یک زندگی سالم را دارد. جمهوری کرواسی حق داشتن محیط زیست سالم را برای مردم تضمین میکند. مردم کشور، دولت، سازمانهای اقتصادی و تمامی دست‌اندرکاران با توجه به کار خودشان وظیفه دارند که در امر حمایت از سلامتی مردم و محیط زیست تمامی تلاش خود را به کار گیرند.
سازمان حکومتی
اصل 70) پارلمان کرواسی اساس سیستم حکومتی را تشکیل داده و قوانین جمهوری کرواسی را وضع میکند. پارلمان جمهوری کرواسی از نمایندگانی که به طور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شوند و نمایندگانی که به طور غیرمستقیم یعنی از طرف احزاب انتخاب می‌شوند تشکیل شده است.
اصل 71) مجلس حزبی Zastupnicui Dom (مجلسی که از طریق لیست احزاب انتخاب می‌شوند) حداقل 100 نماینده و حداکثر 160 نماینده دارد و مجلس مستقیم یا ایالتی Zupanijski Dom که رأی‌گیری ایالتی را دربرمی‌گیرد و رأی دهندگان به صورت مستقیم در هر ایالت 3 نماینده انتخاب می‌کنند.
رئیس‌جمهور کشور با تمام شدن مدت ریاست جمهوری‌اش به عنوان نماینده دائمی مجلس ایالتی (تا آخر عمر) انتخاب میشود مگر اینکه قبلاً از مقام خود استعفا داده باشد. رئیس جمهور می‌تواند 5 نماینده از نمایندگان ایالتی را تعیین کند.
اصل 72) مدت نمایندگی چهار سال میباشد. هیچکس نمی‌تواند در یک زمان در دو مجلس حزبی عضو باشد. قانون تعداد، شرایط و طرز انتخاب نمایندگان را معین میکند.
اصل 73) انتخابات مجلس باید حداکثر 60 روز بعد از پایان دوره نمایندگی به انجام برسد. تشکیل اولین جلسه مجلس باید حداکثر 20 روز بعد از انتخابات به انجام برسد.
اصل 74) اجباری در ادامه کار نمایندگان مجلس وجود ندارد. نمایندگان مجلس به طور دائم حقوق پولی دریافت کرده و از امکانات مشخص دیگری که قانون وضع میکند بهره می‌برند.
اصل 75) نمایندگان مجلس دارای مصونیت سیاسی می‌باشند. نمایندگان مجلس را نمی‌توان به جرم ابراز عقاید و بدون اجازه مجلس جریمه و زندانی کرد. در مورد جرمهایی که جریمه‌های سنگین‌تر از 5 سال زندان دارد می‌توان نمایندگان مجلس را بازداشت کرد البته باید این مسئله به رئیس مجلس گزارش شود. در صورتی که مجلس به دلائلی فعالیت نداشته باشد کمیسیون خاصی از مجلس به این مسئله رسیدگی میکند، تصمیم این کمیسیون بعداً در مجلس باید تصویب شود.
اصل 76) تنها در حالت جنگی می‌توان دوره نمایندگی نمایندگان مجلس را تمدید کرد.
اصل 77) با رأی اکثریت نمایندگان مجلس می‌توان مجلس را منحل اعلام کرد. رئیس جمهور با توجه به قانون اساسی می‌تواند مجلس حزبی (ZAS.dom) را منحل اعلام کند.
اصل 78) مجلس کرواسی به طور مرتب 2 بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد، اولین بار بین پانزده ژانویه تا 30 ژوئن و بار دوم بین 15 سپتامبر تا 15 دسامبر. رئیس‌جمهور، دولت یا اکثریت نمایندگان مجلس می‌تواند تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده مجلس را بنمایند.
اصل 79) چگونگی انجام کارهای داخلی مجلس توسط قوانینی است که از طریق رأی‌گیری در مجلس به تصویب رسیده‌اند.
– هر دو مجلس دارای یک رئیس و یک یا چند معاون می‌باشند.
– وظایف و مسئولیتهای رئیس مجلس و معاون او را قانون تعیین میکند.
– رئیس مجلس حزبی به عنوان رئیس پارلمان عمل میکند.
اصل 80) مجلس حزبی در موارد زیر تصمیم می‌گیرد:
– تصویب و تغییر در قانون اساسی
– بودجه کشور
– جنگ و صلح
– تغییر مرزهای کشور
– انجام رفراندوم و تمامی کارهای مربوط به آن.
– نظارت بر کار دولت و بقیه مسئولین کشوری و یا کسانی که مسئولیتهای دیگری در سطح کشور دارند.
اصل 81) مجلس ایالتی در موارد زیر عمل میکند:
– ارائه پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد انجام رفراندوم و قوانین مربوط به آن
– ارائه پیشنهاد در مورد سؤالاتی که در مجلس حزبی مطرح میشود.
– دادن پیشنهاد به مجلس حزبی در مورد تصویب قوانینی که مربوط به حقوق قومی، آزادی انسانی و آزادی مردم کشور، تشکیلات اداری و حقوقی کشور، در سطح کشور و در سطح محلی میباشد.
– مجلس ایالتی می‌تواند قوانینی را که در مجلس حزبی مورد تصویب قرار گرفته و بیش از پانزده روز از مدت آنها نگذشته باشد دوباره برای بازنگری به مجلس حزبی برگرداند.
اصل 82) مگر در موارد استثنایی که قانون تعیین میکند، تصمیماتی که در مجلس گرفته میشود باید شامل اکثریت آرا باشد. نمایندگان مجلس شخصاً رای خود را اعلام می‌کنند.
اصل 83) قوانینی که مربوط به حقوق اقوام، آزادیهای انسانی، تشکیلات اداری و حقوقی کشور در سطح کشوری و در سطح محلی میباشد باید توسط دو سوم از نمایندگان به تصویب برسد.
اصل 84) جلسات پارلمان به صورت علنی است.
اصل 85) تمامی نمایندگان هر دو مجلس، و هیئت کارگزاری مجلس و دولت کرواسی می‌توانند قوانین پیشنهادی خود را به مجلس برای تصویب ارائه دهند.
اصل 86) نمایندگان مجلس در ارتباط با قانون می‌توانند سئوالاتی را به دولت و وزراء ارائه و پیشنهاد نمایند.
اصل 87) مجلس حزبی می‌تواند رفراندمی را برای تغییرات در قانون اساسی پیش‌بینی کند. در این مورد رئیس جمهور بنا به پیشنهاد دولت و با موافقت نخست‌وزیر طرح تغییر در قانون اساسی و یا قوانین منشعب از آنرا بنا به دلائلی که برای تمامیت ارضی و استقلال کشور مهم میباشد، پیشنهاد میکند. در این رفراندم باید بیش از نیمی از کسانی که شرایط رأی دادن دارند شرکت کنند.
اصل 88) مجلس حزبی حداکثر یک سال برای حل مشکلات و سئوالاتی که مطرح کرده است برای دولت وقت قائل میشود البته در موارد حقوق قومی، آزادیهای انسانی و مردمی، تشکیلات اداری و حقوقی کشور حالت استثناء دارد.
اصل 89) قوانین تصویب شده در طی 8 روز بعد از تصویب پارلمان توسط ریاست جمهوری رسماً مورد تائید و اعلام میشود.
اصل 90) قوانین تصویب شده قبل از اینکه به مرحله اجرایی برسند در روزنامه رسمی دولتی “Narodno Novina” به چاپ می‌رسد.
اصل 91) از طریق بودجه کشور مقدار دخل و خرج تعیین میشود.
اصل 92) پارلمان کرواسی براساس سئوالاتی که از نظر عموم مهم میباشد و در ارتباط با مقامات دولتی است کمیسیون تحقیق ترتیب دهد.
اصل 93) مجلس در ارتباط با حقوق مردم وکلایی را تعیین کرده که آنها موظف می‌باشند که از حقوق مردم در مقابل قانون دفاع کنند.
اصل 94) رئیس‌جمهور کرواسی به عنوان مهمترین شخصیت و مقام کشور کرواسی محسوب میشود.
اصل 95) رئیس جمهور با آراء مردم به صورت مخفی و برای مدت 5 سال انتخاب میشود.
اصل 96) رئیس جمهور غیر از کارهای مربوط به حزبش نمی‌تواند به شغل دیگری در هنگام ریاست جمهوری اشتغال داشته باشد.
اصل 97) بهنگام مرگ، استعفاء یا بیماری طولانی و یا هر چیز دیگری که رئیس جمهور را از کار خود برای مدتی طولانی دور نگه دارد تا موقع انتخابات بعدی شغل ریاست جمهوری به طور موقت به عهده رئیس مجلس گذارده میشود.
اصل 98) وظایف اصلی ریاست جمهوری کرواسی عبارتند از:
– تعیین زمان انتخابات هر دو مجلس و دعوت به تشکیل اولین جلسه
– تعیین زمان رفراندوم بر طبق قانون اساسی
– تعیین نخست‌وزیر کشور
– تعیین جانشین نخست‌وزیر
– عفو و بخشش
– دادن مدال و نشان لیاقت
– انجام بقیه وظایف برحسب قانون اساسی
اصل 99) رئیس جمهور با پیشنهاد نخست‌وزیر در مورد برقراری ارتباطات سیاسی با دیگر کشورها تصمیم می‌گیرد.
اصل 100) رئیس‌جمهور کشور به عنوان فرمانده کل قوا محسوب میشود.
اصل 101) رئیس جمهور در مورد اعلام وضعیت فوق‌العاده در کشور تصمیم می‌گیرد.
اصل 102) رئیس‌جمهور می‌تواند دستور تشکیل جلسه دولت بدهد و مسائلی را که به نظرش مهم می‌رسند وارد دستور کار روزانه دولت کند.
اصل 103) رئیس‌جمهور می‌تواند از طریق فرستاده‌اش به مجلس، مجلس را در جریان کارهایش قرار دهد و یکبار در سال نیز باید در مجلس حضور یافته و گزارش خود را شخصاً به مجلس ارائه دهد.
اصل 104) رئیس جمهور بر حسب پیشنهاد دولت و با امضاء رئیس دولت می‌تواند مجلس را منحل کند بشرطی که این مجلس رأی اعتماد به دولت ندهد و یا بودجه پیشنهاد شده کشور را بعد از یکماه مورد تصویب قرار ندهد.
اصل 105) رئیس جمهور مسئول حفظ و اجرای قانون اساسی است.
اصل 106) شورای ریاست جمهوری و معاونین می‌تواند در کار ریاست جمهوری به وی کمک کنند.
اصل 107) دولت جمهوری کرواسی مسئول اجرایی بوده و وظایفی را که بر طبق قانون اساسی به عهده‌اش گذاشته شده اجرا میکند.
اصل 108) دولت از نخست‌وزیر، جانشین‌های نخست‌وزیر، وزراء و بقیه اعضای هیئت دولت تشکیل شده است.
اصل 109) سازمان‌دهی دولت و چگونگی انجام کارها برحسب قوانین تصویب شده اجرا میشود.
اصل 110) دولت تصمیمات خود را در چارچوب قانون اتخاذ می‌نماید، همچنین می‌تواند پیشنهاد یکسری قوانین و پیشنهاد بودجه کشور را به مجلس ارائه دهد.
اصل 111) دولت مسئولیت جوابگویی به ریاست جمهوری و مجلس را دارد.
اصل 112) نخست‌وزیر از زمانی که برای اینکار انتخاب میشود 15 روز فرصت دارد تا اعضای کابینه را به مجلس معرفی کند.
اصل 113) برای گرفتن رأی اعتماد برای نخست‌وزیر و وزراء حداقل باید یک دهم از اعضای پارلمان حضور داشته باشند.
اصل 114) قانون چگونگی تقسیمات سازمان دولت را تعیین میکند.
اصل 115) قوه قضائیه مسئولیت قضاوت کشوری را عهده‌دار میباشد. این قوه به طور مستقل عمل میکند.
اصل 116) اعضای طراز اول قوه قضائیه (قضات عالی کشور) تمامی سعی خود را در اجرای یکسان قانون و برابری مردم در برابر آن خواهند کرد.
اصل 117) دادگاهها و جلسات محاکمه بصورت علنی میباشد مگر در مواردی که قانون تعیین میکند.
اصل 118) در هنگام تصمیمگیری در مورد رأی دادگاه، هیئت منصفه که از تعدادی قضات تشکیل شده است نیز شرکت می‌جویند.
اصل 119) قضات و هیئت منصفه‌ای را که در امر رأی دادگاه شرکت می‌کنند نمی‌توان مورد تهدید قرار داد.
اصل 120) شغل قضات شغلی دائمی است مگر اینکه:
– شخصاً تقاضای کناره‌گیری کنند.
– اگر به مدت زیادی توانایی کاری‌اش را از دست بدهد.
– اگر به ارتکاب جرمی محکوم شده باشد.
اصل 121) قضات و وکلای کشوری بر طبق قانون اساسی اعضای شورای قضائیه را تعیین می‌کنند.
اصل 122) قضات حافظ قانون اساسی 11 نفر می‌باشند که توسط مجلس انتخاب می‌شوند.
اصل 123) این قضات حق انجام هیچ حرفه دیگری را ندارند.
اصل 124) قضات حافظ قانون اساسی می‌توانند قبل از پایان مدت کاری خود از شغل خود استعفاء بدهند یا اگر به جریمه‌ای بزرگ محکوم شده باشند از کار کنار گذاشته می‌شوند.
اصل 125) وظایف قضات حافظ قانون اساسی عبارتند از:
– تطابق قوانین با قانون اساسی
– تطابق هر نوع مدرک حقوقی با قانون اساسی
– حفظ آزادی مردم
– حل اختلافات سه قوه
– کنترل برنامه‌های مربوط به قانون اساسی و احزاب و گروهها
– کنترل و نظارت رفراندوم و بقیه رأی‌گیری‌های کشوری
اصل 126) قضات حافظ قانون اساسی در صورتی که تشخیص دهند قانونی برخلاف قانون اساسی است می‌توانند آن قانون را لغو کنند.
اصل 128) شرایط انتخاب این قضات، مدت کار آنها، چگونگی ارزیابی کار آنها، حفظ آزادی در جامعه و تمامی سئوالات مهم دیگر از طریق قانون اساسی به اجراء در می‌آید.
اصل 128) حق خودمختاری برای مردم در قانون اساسی محفوظ میباشد.
اصل 129) این حق خودمختاری می‌تواند طبق معیارهای محلی، شهری و کشوری مطرح باشد.
اصل 130) هدایت کارها در ارگانهای خودمختار باید در حدود قانون اساسی باشد.
اصل 131) ایالت به عنوان مرکز خودمختاری برای آن ناحیه محسوب میشود.
اصل 132) قراردادهای بین‌المللی به نام جمهوری کرواسی باید به امضای رئیس جمهور یا نخست‌وزیر برسد.
اصل 133) پارلمان کرواسی مسئولیت تصویب قراردادهای بین‌المللی یا تغییر آنها را در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و مالی دارد.
اصل 134) قراردادهای بین‌المللی که بر طبق قانون اساسی به تصویب رسیده‌اند کاملاً معتبر و تنها تغییراتی که در آنها قید شده باشد ممکن است.
اصل 135) حداقل یک سوم از نمایندگان پارلمان، رئیس جمهور و نخست‌وزیر باید برای اتحاد کرواسی با کشورهای دیگر رأی بدهند.
اصل 136) برای پیشنهاد تغییر در قانون اساسی احتیاج به رأی حداقل یک پنجم نمایندگان، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر میباشد.
اصل 137) نوع تغییر پیشنهادی باید به تصویب اکثریت نمایندگان پارلمان برسد.
اصل 138) تغییر نهایی پیشنهادی در قانون اساسی باید توسط هر دو مجلس و با اکثریت به تصویب برسد.
اصل 139) پارلمان تغییر در قانون اساسی را اعلام میکند.
اصل 140) حذف شده است.
اصل 141) حذف شده است.
اصل 142) حذف شده است.
براساس ماده تصویب شده 140 قانون اساسی مجلس کرواسی، کرواسی را به عنوان کشوری با حاکمیت مستقل و آزاد اعلام می‌دارد.
