مقابله با پولشویی : پولشویی جرمی است غیرمشهود که مرز نمی‌شناسد و روشی است که بزهکاران و اشخاص درگیر در معاملات غیرقانونی با توسل به آن، منشاء غیرقانونی پول‌هایشان را مخفی می‌کنند. طی هفته‌های گذشته هیات دولت با تاکید بر اهمیت و اولویت مبارزه با پولشویی بر تقویت ساختار و جایگاه مبارزه با پولشویی و پیگیری ارتقا و بهبود وضعیت فعلی در سطح داخلی و بین المللی و برقراری تعامل سازنده با سایر کشورها تاکید کرد. در این جلسه برای استفاده از همه ظرفیت‌های اجرایی مبارزه با پولشویی در سطح داخلی به منظور پیشگیری از شکل‌گیری باندها و گروه‌های تبهکار سازمان یافته به ویژه در زمینه قاچاق مواد مخدر و کالا تاکید و مقرر شد هماهنگی و اقدامات لازم برای فراهم ساختن بسترهای مورد نیاز فنی و تکنیکی انجام شود.
نمی توان از نظر دور داشت که پولشویی دارای تبعات منفی بسیاری بر اقتصاد و همچنین اجتماع است.آثاری همچون گسترش فساد و ارتشا در سطح جامعه، تضعیف بخش خصوصی، کاهش اعتماد به بازارهای مالی و کاهش درآمد و تقویت منابع و شبکه‌های مالی مجرمان. تلا ش برای مبارزه با پولشویی و مقابله با کمک رسانی به گروه‌های تروریستی این گونه در دستور کار دولت قرار گرفت و ولی ا… سیف رئیس کل بانک مرکزی نیز در شورای روابط خارجی آمریکا با اشاره به اینکه فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم باعث نشد تا نظام بانکی ایران از توجه به مسائل و قوانین پولشویی غافل شود، اظهار داشت: مجلس شورای اسلامی قانون مربوط به مبارزه با تامین مالی تروریسم و پولشویی را تصویب کرده است و بانک مرکزی نیز با صدور آیین نامه‌ها و بخشنامه‌های مختلف، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری را به این مهم توجه داده است. بانک مرکزی نسبت به انتظام بخشی بانک‌ها اهتمام دارد و نظارت بیشتر و جدی تری را اعمال کرده است.
پولشویی در نهایت با تاثیر منفی بر رشد و توسعه اقتصادی سبب تخریب بازارهای مالی می‌شود. این‌گونه فرار سرمایه به صورت غیر قانونی در کشور، ورشکستگی بخش خصوصی، کاهش بهره‌وری در بخش واقعی اقتصاد، تخریب بخش خارجی اقتصاد، بی ثباتی در روند نرخ ارز و بهره، توزیع نا برابر درآمد از تبعات این فعل مجرمانه است که قانونگذار برای مقابله با آن جرم انگاری کرده است. حمید جنتی در رابطه با جرم انگاری پولشویی گفت: واژه پولشویی برای توصیف فرآیندی مورد استفاده قرار می گیرد که در آن پول غیرقانونی یا کثیفی که حاصل فعالیت‌های مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه و کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و … است، در چرخه ای از فعالیت‌ها و معاملات مالی و با گذر از مراحلی، شسته شده و به عنوان پولی قانونی، موجه و مشروع جلوه داده می شود.
وی ادامه داد: به طور کلی اگر پولی به حسابی واریز یا از حسابی برداشت شود بدون اینکه اثری از آن به جا بماند می‌توان آن را جزو مصادیق پولشویی قرار داد. در حالتی که مصداق آن پولشویی باشد یا به بحث مالیات مربوط می‌شود که مالیات ندهند یا آن پول می‌خواهد در راه غیر قانونی هزینه شود. همچنین باید مطرح کرد که محل خرج پول در این موارد خیلی مهم است. این حقوقدان در رابطه با آثار و تبعات پولشویی عنوان کرد: پولشویی دارای آثار و تبعات منفی فراوانی در عرصه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی است. آثار و تبعاتی همچون گسترش فساد، رشاء و ارتشا در جامعه و‌کاهش اعتماد به بازارهای مالی و… را به همراه دارد.
اعمال تروریسمی با منابع مالی عظیم انجام می‌شود
جنتی خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله کشورهایی است که با تصویب قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی آن، در صدد مقابله با این پدیده مذموم برآمده است. در این راستا، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان مرجع نظارت بر
بانک‌ها، موسسات اعتباری و دیگر نهادهای فعال در بازار پولی کشور وظیفه دارد علاوه بر فراهم ساختن زیر ساخت‌های لازم برای پیشگیری از پولشویی در بازار پولی کشور و مقابله با آن، بر حسن اجرای قوانین و مقررات ذی ربط در این بازار نظارت کند. وی ادامه داد : حدود 4 سال پیش به کلیه سازمان‌ها بخشنامه صادر شد که اگر با موردی برخورد کردند که مشمول این مقررات بود اطلاع دهند یعنی بوی پولشویی آمد بگویید.
این حقوقدان توضیح داد: توجه به مسئله پولشویی در تمامی کشورها به خصوص در حال حاضر به دلیل تروریسم و خرابکاری و… وجود دارد. تمامی اعمال تروریسمی بدون وجود منابع مالی عظیم امکان ندارد انجام شود یا اگر هم انجام شود نمی‌تواند با کیفیت باشد.پس اگر مقررات و قوانین موجود خوب اجرا شود و همه کشورها همکاری کنند در داخل کشورها می‌توان جلوی فساد و اختلاس را گرفت.
پولشویی و تروریسم نمی‌تواند مجازات یکسانی داشته باشد
وی افزود: افراد در بانک‌ها با کد ملی حساب باز می‌کنند و وقتی پولی به میزان زیاد به حساب آنها ریخته می‌شود باید منبع پول مشخص شود. برای اشخاص حقوقی هم یک کد اقتصادی وجود دارد با این وجود نباید در ورود و خروج پول مشکلی پیش بیاید. جنتی در رابطه با مجازات جرم پولشویی نیز توضیح داد: بسیاری از کشورها پولشویی را به عنوان پد‌یده‌ای مجرمانه تلقی و برای مرتکبان آن مجازات تعیین کرده‌اند. البته اندازه توجه کشورها به این مسئله یکسان نبوده و بستگی به گسترش پولشویی، میزان تاثیر آن و امکانات هر کشور داشته است. در رابطه با مجازات‌ها باید بگویم هر اقدامی مجازات‌های جداگانه دارد. در بحث پولشویی و تروریسم نمی‌توان مجازات یکسانی در نظر گرفت چون یکی قصد پولشویی برای فرار مالیاتی دارد و دیگری می‌خواهد برای جرائم سنگین از آن استفاده کند چون هر یک از آنها آثار و تبعات جداگانه‌ای دارد نمی‌تواند مجازات یکسانی داشته باشد.
مسیر پول‌های کلان از مبدأ و مقصد باید شفاف باشد
وی در پایان خاطر نشان کرد: به طور کلی مسیر پول‌های کلان از مبدأ و مقصد باید شفاف باشد؛ اگر مسیر و محل صرف پول کامل مشخص شود دیگر مشکلی ایجاد نمی‌شود. وقتی سازوکار مشخص باشد جلوی بسیاری از مفاسد گرفته می‌شود. همچنین باید گفت هر قانونی که تازه و جوان باشد تا مشکلاتش حل و قانونی جا افتاده شود زمان بر است.
الهام رستمی
