تعریف بیمه شده
براساس قانون و مقررات تامین اجتماعی هر کارگری که برای کارفرمایی کار می کند و از او حقوق یا دستمزد (نقدی یا غیرنقدی) دریافت می کند. اگر مشمول سایر قوانین بیمه ای کشور نباشد، مشمول قانون تامین اجتماعی است و از زمانی که تحت پوشش قرار گیرد بیمه شده محسوب می شود. بنابر این حقوق بیمه تامین اجتماعی به کسی اطلاق می شود که رأسا مشمول مقررات تأمین اجتماعی بوده و با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه، حق استفاده از مزایای مقرر در این قانون را دارد.
حقوق بیمه تامین اجتماعی
حقوق بیمه تامین اجتماعی ناشی ازتکالیف و تعهداتی است که بر پایه قانون و مقررات تامین اجتماعی بر عهده سازمان تامین اجتماعی قرار گرفته است برخی از این حقوق به شرح زیر است:
هرکارگری (که مشمول قانون تامین اجتماعی باشد) حق دارد از اولین روز اشتغال به کار تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گیرد و می تواند از سازمان تامین اجتماعی احقاق این حق را در چارچوب اختیارات قانونی سازمان درخواستت نماید.
حقوق بیمه تامین اجتماعی حق دارند به قوانین ومقررات و دستورالعملهایی که حقوق و تکالیف آنان را نسبت به سازمان تامین احتماعی بیان می کند دسترسی داشته باشند دراین زمینه سازمان تامین اجتماعی باید ضمن ارائه اطلاعات مناسب ابهامات موجود درآنها را نیز برطرف نماید.
بیمه شدگان حق دارند در ازای ایام اشتغال و پرداخت حق بیمه از مزایای مقرر درقانون (تعهدات سازمان ) مانند بیمه حوادث . بیماریها . بارداری . غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری، بازنشستگی، از کارافتادگی، فوت و… برخوردار شوند. بنابراین سازمان مکلف است با تشکیل پرونده انفرادی برای هریک از بیمه شدگان درگرد آوری و نگهداری سوابق آنان تلاش لازم را بعمل آورد.
بیمه شدگان وافراد تحت تکفل آنان حق دارند متناسب با نیاز خود ازخدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی برخوردار شوند. این خدمات صرفاً تابع نیاز آنها است وسازمان نمی تواند خدمات درمانی قابل ارائه به هر بیمه شده را با میزان حق بیمه پرداختی او مرتبط نماید.
تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال هر بیمه شده مشروط به تداوم اشتغال او در کارگاه مشمول قانون است اما اگر برای بیمه شده ای که تحت پوشش قرار گرفته برای مدتی از طرف کارفرما حق بیمه پرداخت نشود سازمان تامین اجتماعی نمی تواند تعهدات خود و حقوق بیمه شده را نادیده بگیرد . (دراین موارد سازمان ضمن انجام تعهدات خود به بیمه شده حق بیمه یاد شده را از کارفرما وصول می نماید)
حقوق بیمه تامین اجتماعی در صورتی که برخی از تصمیمات مصوبات یا عملکرد سازمان تامین احتماعی موجب تضییع حقوق قانونی آنان شود. ابطال آن واحقاق حق خود را از دبوان عدالت اداری بخواهند.
بیمه شدگان حق دارند به هنگام تغییر شغل یا جابحایی محل اشتغال آنان از شعبه تامین اجتماعی بخواهند که سوابق بیمه ای آنان را به طور یکجا در شعب واقع در آخرین محل اشتغال گرد آوری و نگهداری نماید. سازمان تامین احتماعی مکلف به پذیرش این درخواست ها بوده و درصورتی که در این جابجایی ها به سوابق بیمه شده لطمه ای وارد شود مسئول می باشد.
بیمه شدگان حق دارند در صورتی که سوابق آنان نزد سازمان تامین اجتماعی منجر به ایجاد مزایای قانونی نزد سایر سازمانها و موسسات (مانند بانک ها) یا احقاق حقوق از دست رفته آنان می شود گواهی این سوابق را از شعب تامین اجتماعی تقاضا نمایند.
