شرایط استفاده از حقوق بازنشستگی برای مشترکین صندوق بازنشستگی کشوری و مشمولین ق.ا.ک
۱. مشمولین ق.ا.ک و مشترکین صندوق حقوق بازنشستگی کشوری
• حداقل سن ۵۰ سال برای مستخدمین مرد و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت بنا به درخواست مستخدم و موافقت اداره مربوطه (بند الف تبصره یک ماده ۲ قانون اصلاح بازنشستگی)
• حداقل سن ۶۵ سال با هر میزان سابقه خدمت (براساس ماده ۷۷ ق.ا.ک و تبصره ۲ ماده اصلاح مقررات) توسط اداره مربوطه به غیر از شاغلین مشاغل تخصصی
• حداقل سن ۶۰ سال با هر مقدار سابقه درخواست خدمت (بند الف ماده ۷۴ ق.ا.ک و تبصره ۲ ماده اصلاح مقررات ) به درخواست مستخدم.
• حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت بنا به درخواست مستخدم و موافقت اداره مربوطه بند ب تبصره یک ماده ۲ مقررات اصلاح مقررات حقوق بازنشستگی و قانون اصلاح بند ب تبصره ۱ ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگی
• حداقل ۳۰ سال خدمت برای کلیه مستخدمین در اداره مربوطه (ماده ۲ قانون اصلاح مقررات حقوق بازنشستگی)
• مستخدمینی که براساس احکام قطعی هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری براساس بند ماده ۲ قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوبه با کم شدن یک یا دو گروه بازنشسته میشوند (حداکثر ۲۰ سال برای زنان و ۲۵ سال برای مردان برای خدمت در ادارات دولتی و براساس سنوات خدمات دولتی)
• جانبازان انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، معلولین، و شاغلان مشاغل سخت و زیان آور برحسب قانون بازنشستگی جانبازان.
۲. مشترکین صندوق بازنشستگی شهرداری‌ها
تمامی مشترکین صندوق بازنشستگی شهرداری‌ها براساس شرایط زیر میتوانند از حقوق بازنشستگی استفاده کنند.
• حداکثر ۶۰ سال و حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت بند الف ماده ۴۰ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها هیئت وزیران
• حداقل ۵۰ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت (ماده قانون اصلاح مقررات بازنشستگی) بنا به درخواست مستخدم و موافقت اداره شهرداری.
• حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت برای مستخدمین زن (موضوع قانون اصلاح به تبصره ۲ قانون اصلاح مقررات حقوق بازنشستگی بنا به درخواست مستخدم و موافقت اداره شهرداری
• ۳۰ سال سابقه برای مستخدم بنا به درخواست مستخدم (بند ب ماده ۴۰ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها) و یا درخواست شهرداری (براساس ماده ۴۴ آیین نامه)
• سن ۶۵ سال برای کلیه مستخدمین شهرداری (براساس مفاد ماده ۴۵ آیین نامه)
• مستخدمینی که براساس احکام قطعی هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری براساس بند ط ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات اداری با کاهش یک یا دو گروه بازنشسته میشوند (حداکثر خدمت دولتی ۲۰ سال برای زنان و ۲۵ سال برای مردان و براساس سنوات خدمات دولتی)
۳. قضات
قضات نیز براساس بند ج تبصره ۱ ماده ۲ قانون استخدام کشوری در مورد تعیین تکلیف استخدامی که برای قضات منعی ندارد یا براساس قوانین مربوط به تابع احکام عمومی قوانین کشوری باشند، در این صورت مشمول مقررات ق.ا.ک خواهند شد و از آنجایی که قانون خاصی برای بازنشستگی قضات وجود ندارد مگر در بعضی از موارد خاص، بنابراین قضات نیز مانند سایر پرسنل دولتی میتوانند از قوانین بازنشستگی استخدام کشوری نیز بهره مند شوند.
۴. اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها
به جز مواردی خاص که در ذیل ذکر شده، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها براساس قانون ۴۳ آیین نامه استخدامی هیئت علمی دانشگاه ها مصوبه سال ۱۳۴۸ میتوانند از قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مستخدمین رسمی کشور و برای بازنشستگی استفاده نمایند.
• براساس مفاد ماده ۳۵ آیین نامه استخدامی هیئت علمی دانشگاه ها مصوبه دی ماه ۱۳۴۸ هیئت امنای دانشگاه تهران و براساس ماده ۳۰ لایحه قانون استخدام هیئت آموزش دانشگاه‌ها مصوب، اساتید و دانشیاران و پزشکان بیمارستانی در صورتی که قبل از ۶۵ سال تقاضای بازنشستگی بنمایند یا دانشگاه هریک از مشاغل ذکر شده به علت حذف ماده تدریس یا انحلال یک رشته بازنشسته کند، در صورتی که سابقه خدمت این مشاغل به ۳۰ سال نرسد، حداکثر تا ۵ سال از تحصیلات عالیه آنان، نیز جزء خدمت رسمی آنان محسوب خواهد شد.
• هریک از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها که تدریس می کنند میتوانند براساس مقررات مربوط به هر نیم سال تحصیلی و براساس مفاد ماده ۳۸ آیین نامه استخدامی هیئت علمی بازنشسته شوند.
• هر یک از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها که به سن ۶۵ سال رسیده است، باید بازنشسته شود و دانشگاه نباید مانع حقوق بازنشستگی آنان شود. به جز در موارد استثنایی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها می توانند تا سن ۷۰ سالگی نیز تدریس کنند و این تبصره براساس مفاد ماده ۳۶ آیین نامه استخدامی هیئت علمی دانشگاه‌هاست.
۵. کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه
• کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه در صورتی که تا ۵۰ سالگی توانسته باشند به مقام دبیر اولی یا تا ۶۰ سالگی به مقام رایزنی درجه یک نائل شوند در این صورت میتوانند تقاضای حقوق بازنشستگی کنند و این براساس تبصره ۱ ماده ۴۵ فوق الاشعار می‌تواند محقق شود.
• کارمندان رسته سیاسی که بیش از سه برابر حداقل در یک مقام توقف کرده اند و در دوره‌های آموزشی تکمیلی یا عالی نیز موفقیت‌هایی را نیز کسب نکرده اند و براساس ماده ۳۵ مقررات تشکیلات استخدامی و انظباطی که توانایی نائل شدن به مقامات بالاتر را نداشته‌اند میتوانند و میزان خدمت رسمی آنان نیز ۲۵ سال باشد در این صورت میتوانند بازنشسته شوند. این نوع بازنشستگی در ماده ۴۵ قانون تشکیلاتی، استخدامی، و انضباطی وزارت امور خارجه کمیسیون‌های استخدامی و سازمان‌های اداری، دارایی و خارجه مجلس است.
۱- شرایط از کارافتادگی
- هرگاه مستخدمین رسمی بنا به دلایلی یا به علت حادثه‌ای نقض عضو پیدا کند که ناشی از کار نباشد طوری که قادر به کارکردن نباشد براساس مفاد ماده ۷۹ ق.ا.ک و براساس مفاد ماده ۸۴ ق.ا.ک چنین شرایطی نیز توسط امور اداری و استخدامی نیز تصویب شده باشد در این صورت می تواند از قانون از کارافتادگی وظیفه استفاده نماید.
- هرگاه مستخدمین رسمی بنا به دلایلی یا به علت حادثه‌ای نقض عضو پیدا کند که ناشی از کار نباشد طوری که قادر به کارکردن نباشد براساس مفاد ماده ۸۰ ق.ا.ک و براساس مفاد ماده ۸۴ ق.ا.ک این چنین شرایطی نیز توسط امور اداری و استخدامی نیز تصویب شده باشد در این صورت می‌تواند از قانون از کارافتادگی وظیفه استفاده نماید.
- در صورتی که مستخدمین ثابت شهرداری‌ها، به عللی به غیر از کار یا به هر علتی ناشی از کار یا به خاطر انجام وظیفه، از کار افتاده تشخیص داده شود طوری که قادر به انجام کار به صورت دائمی و کامل نباشد و به موجب ماده ۵۸ آیین نامه از کار افتاده تشخیص داده شود در این صورت براساس مواد ۵۱ و ۵۲ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها می‌تواند از قانون از کارافتادگی از وظیفه استفاده نماید.
- تنها ارگان تشخیص دهنده کار افتادگی کارکنان شهرداری‌ها براساس مفاد ماده ۵۹ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها، صندوق حقوق بازنشستگی کشوری است.
2- میزان ازکارافتادگی از کار
1-2- میزان از کار افتادگی از کار به سبب کار یا به سبب انجام وظیفه
• میزان از کار افتادگی از کار به سبب کار یا به سبب انجام وظیفه مستخدمین با آخرین حقوق و مزایای مستخدم مشمول کسورات بازنشستگی و براساس احتساب ۲ گروه بالاتر و با توجه به سنوات خدمت و سنوات پرداخت کسور بازنشستگی بوده که به براساس مفاد ماده ۸۰ ق.ا.ک بند ج ماده قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و بند ب ماده واحده قانون اصلاح مقررات بازنشستگی مصوبه ۲۵/۱۱/۱۳۷۴ و ماده ۸ قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مصوبه ۱۳/۰۲/۱۳۷۹ است.
• کارافتادگی ناشی از کار یا به سبب انجام وظیفه برای مستخدمین ثابت شهرداری‌ها، براساس ماده ۵۲ آیین نامه استخدامی شهرداری، آخرین حقوق و مزایای مشمول کسور بازنشستگی با محاسبه 2 گروه بالاتر و براساس شمول نظام هماهنگ پرداخت و ماده ۸ قانون اصلاح پاره ای از مقررات مصوبه ۱۳/۱۲/۱۳۷۹ کارکنان شهرداری، باید به مستخدم از کارافتاده پرداخت شود.
2-2 کارافتادگی ناشی از بیماری یا حادثه به غیر از ناشی از کار
براساس مفاد ماده یک تبصره ۳ ماده ۲ قانون اصلاح مقررات حقوق بازنشستگی مصوبه ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ و بند ب ماده واحده قانون اصلاح مقررات بازنشستگی مصوبه ۲۵/۱۲/۱۳۷۴ و ماده قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مصوبه ۱۳/۱۲/۷۹ میزان مقرری وظیفه از کارافتادگی ناشی از بیماری یا حادثه ناشی از کار بدین قرار است:
- میزان وظیفه از کارافتادگی=سنوات خدمت قابل قبول (حداکثر ۳۰ سال) × معدل حقوق و مزایا × ۳۰/۱
- معدل حقوق و مزایا= معدل تمامی حقوق و مزایا دریافتی که ملاکی برای کشور بازنشستگی در ۲ سال آخر خدمت با اعمال آخرین ضریب حقوق
- سنوات خدمت قابل قبول=سنوات خدمی که جهت تعیین حقوق به عنوان ملاک محاسبه میشود.
- میزان مبلغ وظیفه ناشی از کارافتادگی ناشی از کار یا حادثه ای به غیر از کار برای مستخدمین ثابت شهرداری براساس ماده ۵۱ آیین نامه استخدامی شهرداری براساس فرمول‌هایی بالا محاسبه و پرداخت میشود.
وراث قانونی مستخدمین ثابت براساس شرایط ذیل میتوانند وظیفه فوت را داشت
1. در صورت فوت مستخدم از کارافتاده وظیفه بگیر براساس تبصره ۲ ماده ۷۹ و تبصره ماده ۸۰ ق.ا.ک
2. در صورت فوت مستخدم رسمی براساس ماده ۸۱ ق.ا.ک
3. در صورت فوت مستخدم رسمی بخاطر انجام وظیفه ماده ۸۳ ق.ا.ک
4. در صورت فوت مستخدم بازنشسته براساس ماده ۸۲ ق.ا.ک
حق استفاده از حقوق وظیفه به سبب فوت ناشی از انجام وظیفه براساس ماده ۸۴ ق.ا.ک و موضوع ردیف ۳ فوق الذکر، مشروط به تصویب شورای امور اداری و استخدامی کشور است.
براساس ماده ۵۲ و ماده ۵۳ و ماده ۵۵55 آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها، وراث قانونی مستخدمین ثابت شهرداری‌ها، میتوانند برحسب شرایطی که بیان خواهد شد میتوانند وظیفه ناشی از فوت را دریافت کنند.
صندوق حقوق بازنشستگی کشوری تنها ارگانی است که می تواند براساس ماده ۵۹ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها، فوت ناشی از کار مستخدمین شهرداری‌ها را تشخیص دهد.
میزان وظیفه ناشی از فوت
• تمام حقوق وظیفه ناشی از کارافتادگی یا بازنشستگی مستخدم قبل از فوت براساس اصلاحات موضوع ماده ۶ قانون اصلاح مقررات بازنشستگی مصوبه ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ و بند پ ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی مصوبه ۲۵/۱۲/۱۳۷۴ و قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات بازنشستگی مصوبه ۱۳/۱۲/۱۳۷۹ است.
• میزان وظیفه وراث قانونی شایسته مستخدم رسمی فوتی براساس مفاد ماده ۸۱ ق.ا.ک با حقوق بازنشستگی وی در زمان فوت برابری می‌کند. بدین معنی که اگر مستخدم در زمان فوت خود بازنشسته بوده یا این گونه نبوده، بازنشسته به حساب آورده خواهد شد و حقوق بازنشستگی وی محاسبه و به شماره حساب بانکی وراث پرداخت خواهد شد. در صورتی که کمتر از ۱۵ سال خدمت کرده باشد، به میزان ۱۵ سال محاسبه خواهد شد و این براساس موضوع تبصره ماده ۸۱ ق.ا.ک است.
• براساس ماده ۸۳ ق.ا.ک و ماده ۸ قانون اصلاح مقررات حقوق بازنشستگی مصوبه ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ و بند ب ماده واحده قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی مصوبه ۲۵/۱۲/۱۳۷۴ و ماده ۸ قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مصوبه ۱۳/۰۲/۱۳۷۹ میزان دریافتی وراث قانونی مستخدم رسمی بخاطر فوت وی با آخرین حقوق و مزایای وی در زمان کسور بازنشستگی با محاسبه ۲ گروه بالاتر در دوران قبل از فوت براساس مقررات برابر بوده و بدین گونه به وراث قانونی پرداخت خواهد شد.
• براساس مفاد مواد ۵۴ و ۵۵ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها مصوبه ۱۳/۰۲/۱۳۶۸ میزان وظیفه وراث قانونی مستخدمین ثابت شهرداری‌ها، بازنشسته یا از کارافتاده با یک پنجم حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه از کارافتادگی مستخدم متوفی برابری می‌کند.
• براساس ماده ۵۲ آیین نامه استخدامی شهرداری‌ها، تمامی حقوق وظیفه ناشی از کارافتادگی به خاطر حادثه ناشی از کار، از کارافتادگی و فوت، در وجه وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.
