تخریب و بازسازی ملک : شهرها مهم‌ترین نشانه‌های تمدن هر ملت به شمار می‌آیند، نشانه‌هایی که قدمت و صلابت‌شان، نمادی از اصالت و استواری صاحبان و ساکنان اصلی آنهاست. شهرها و فضاهای شهری هم نمادی از اندیشه‌ها، آداب و رسوم، روابط و تعاملات مردم در طول سالیان متمادی است. از این رو، هر چه بر قدمت شهرها و زیستگاه‌های انسانی افزوده می‌شود، ارزشمندتر می‌شوند و مردم قدمت یک مکان یا عرصه شهری را نمادی از هویت خویش می‌دانند.
با اندک توجهی به میراث فرهنگی بشر در سراسر جهان، می‌توان دریافت که اقوام بزرگ و پرآوازه تاریخ، شهرها و آثاری بزرگ از خویش به یادگار گذاشته‌اند، اما برخی از سازه‌های شهری نیز بدقواره و بی‌اصول هستند و وجود آنها باعث می‌شود چهره شهرها زشت شود. بسیاری از این سازه‌ها در صورت بروز کوچک‌ترین لرزه، سلامتی مردم را هم به خطر می‌اندازند. اینجاست که برای تخریب و بازسازی ملک باید راهی مراکزی شد که مدیریت شهری آنها را بنا کرده است. البته نیازی به خارج شدن از خانه نیست، چون می‌توان از امکانات الکترونیکی برای این کار بهره برد.
گام اول
تهران 3300 هکتار بافت فرسوده دارد. قرار است هر سال 10 درصد از این مساحت نوسازی شود. به همین دلیل، مدیران شهری راهکارهای بسیاری را پیش‌بینی کرده‌اند تا با کمترین مشکل، این مهم محقق شود. در گام اول، به مجوز تخریب از شهرداری نیاز است. در این سال‌ها دیگر برای دریافت این مجوز، نیازی به خروج از خانه نیست و با استفاده از خدمات الکترونیکی، در صورت صحیح بودن مدارک، به راحتی این کار انجام می‌شود.
تخریب و بازسازی ملک
تمامی عملیات اجرایی ساختمان باید تحت نظر یک نفر مهندس ناظر که نامش در پروانه قید می‌شود، انجام شود. مالکان منازل مسکونی که قصد نوسازی دارند، بدون اخذ پروانه، حق تخریب بنا را ندارند. حضور مهندسان ناظر برای اجرای عملیات تخریب ضروری است. اقدامات فنی و علمی ارائه‌شده از سوی مهندسان ناظر برای تخریب ساختمان مهم و الزامی است.
مهندسان ناظر بر مسائل فنی و استاندارهای مورد نیاز تخریب بنا اشراف کامل دارند. در ضمن، تخریب و بازسازی ملک ساختمان بدون نظارت این افراد خبره، اقدامی بسیار خطرناک است. این کار احتمال وقوع حوادث ناشی از تخریب ساختمان را بسیار زیاد می‌کند. برای ارائه خدمات بهینه به شهر و شهروندان، نیاز است بدعت‌های نادرست گذشته ترک شود. البته پیش از این، پروانه تخریب بنا جداگانه صادر می‌شد. پروانه نوسازی نیز پس از تخریب و جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی، به مالک ارائه می‌شد. این قانون از سال 1360 دچار تغییر و تحول شد، به طوری که از این سال به بعد، پروانه تخریب و نوسازی با هم صادر می‌شود. قید کردن این موضوع که پروانه پس از تخریب بنای موجود دارای اعتبار است و تا بنا تخریب نشده، حق شروع عملیات ساختمانی وجود ندارد، الزامی است و در این صورت بنا بدون مجوز تلقی می‌شود.
چه مدارکی لازم است؟
مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه تخریب، نوسازی و گواهی عدم خلاف عبارت‌اند از:
- اصل و کپی سند، بنچاق (اگر سند تفکیک شده است)، صورت‌مجلس و نقشه تفکیکی
- اصل و کپی شناسنامه مالک یا وکیل قانونی به همراه وکالت‌نامه رسمی
- اصل و کپی فیش نوسازی
- اصل و کپی قبض‌های آب، برق، گاز و تلفن
- پایان کار یا جواز قبلی در صورت وجود.
می‌توانید وام هم بگیرید
برای افرادی که قصد تخریب و ساختن خانه‌های قدیمی خود را دارند و البته مجوز آن را نیز دریافت کرده‌اند، شرایطی در نظر گرفته شده است. برای استفاده از تسهیلات وام تخریب و نوسازی خانه‌های فرسوده، لازم است دفترچه مالکیت و سند بنچاق محضری ملک فرسوده به نام متقاضی باشد و مجوز تخریب و پروانه نوسازی آن ضمیمه پرونده وام شود.
اگر ملک اوقافی باشد، علاوه بر مجوز تخریب و پروانه نوسازی ملک فرسوده، اجاره‌نامه عرصه ملک از طریق اوقاف محل و نیز سند مالکیت اعیانی آن به نام متقاضی باید ضمیمه مدارک ارائه شود. به خاطر داشته باشید که اعطای تسهیلات به تخریب و بازسازی ملک وکالتی، قولنامه‌ای و مانند اینها که فاقد سند مالکیت رسمی هستند، تعلق نمی‌گیرد.از تاریخ صدور پروانه ساختمانی برای بازسازی خانه‌های فرسوده نباید بیش از 36 ماه گذشته باشد و هرگونه ساخت و ساز قبلی و به استناد پروانه ساختمانی که بیش از 36 ماه از تاریخ صدور آن گذشته باشد، قابل قبول نیست. در واقع، قبول تاریخ انتقال قطعی یا صدور پروانه ساختمانی از 1/1/1379 که در دستورالعمل‌های قبلی تعیین شده بود، لغو شده و به مدت 36 ماه تا تاریخ تشکیل پرونده تغییر یافته است.
چنانچه در خانه‌های قدیمی و فرسوده به استناد پروانه ساختمانی 36 ماه قبل از تشکیل پرونده، ساخت و ساز انجام شده و به اتمام رسیده باشد، در قبال ارائه مدارک مزبور، امکان بهره‌مندی از تسهیلات وام مسکن حکمت با عمر حداکثر 36ماه ساخت وجود دارد.
اگر متقاضیان در قبال پروانه ساختمانی که کمتر از 36ماه از تاریخ صدور آن گذشته، اکنون مشغول ساخت و سازند یا از این به بعد اقدام به اخذ پروانه و شروع به ساخت و ساز کنند، ضمن لزوم ارائه مدارک مزبور، باید برابر ضوابط ساخت و ساز، یعنی متناسب با پیشرفت فیزیکی مصوب، از وام متعلقه استفاده کنند.
سراغ تخریب بعضی خانه‌ها نروید
این را به خاطر داشته باشید که هر خانه قدیمی را به بهانه نوسازی نمی‌توانید تخریب کنید و در این صورت، به جرم تخریب میراث فرهنگی، کارتان به قانون گره می‌خورد. حبس و جزای نقدی در انتظار فردی است که به دلیل طمع یا حتی بی‌اطلاعی و بدون مجوز شهرداری دست به تخریب بناهای باارزش قدیمی زده باشد.
محسن نامی
