تعیین مستمری بازنشستگی : یکی از عوامل موثر در میزان مستمری بازنشستگی، دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در دو سال پایانی خدمت است. به تعبیری روشنتر، دو عامل در میزان مستمری بازنشستگی تعیین کننده است:
- مدت سنوات پرداخت حق بیمه
- و میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در دو سال آخر اشتغال.
تعیین مستمری بازنشستگی
فرمول نحوه تعیین مستمری بازنشستگی در تبصره ماده 77 قانون تامین اجتماعی آمده است. از آنجا که دستمزد دو سال پایانی خدمت تاثیر قابل توجهی در میزان مستمری بیمه شده دارد، متاسفانه معدودی از بیمه شدگان با همراهی کارفرمای خود از این تبصره سوءاستفاده میکنند و در دو سال آخر، حقوق مبنای کسر حق بیمه خود را به طور غیرواقعی افزایش میدهند.
این اتفاق باعث میشود بیمه شده مفروض در حالی که در 28 سال از سابقه خود مبلغ کمی بابت حق بیمه پرداخت کرده، با افزایش حق بیمه در دو سال پایانی، بتواند از مستمری بیشتری برخوردار شود. در این ارتباط لازم است یادآوری شود که منابع سازمان تامین اجتماعی متعلق به عموم اعضای صندوق است و حق الناس محسوب می شود. بنابراین برداشت “من غیرحق” از این صندوق اجحاف به حقوق دیگران است و شرعا صحیح نیست. البته غالب بیمه شدگان خود را وارد این ورطه نمی کنند و حتی اگر زمینه انجام آن را داشته باشند، از انجام این کار خلاف خودداری می کنند. ولی به هر حال بعضی وسوسه می شوند و با همکاری کارفرما به این کار مبادرت می ورزند.
برای جلوگیری از چنین خلافی در ماده 31 قانون برنامه پنجم توسعه (این قانون تا پایان سال 95 تمدید شده است) تصریح شده که در صورت افزایش غیرمتعارف دستمزد مبنای کسر حق بیمه در دو سال آخر، مدت مبنای محاسبه مستمری از دو سال به 5 سال افزایش می یابد. ماده 311 برنامه پنجم توسعه:
در صورتی که نرخ رشد حقوق و دستمزد اعلام شده بیمه شدگان در دو سال آخر خدمت آنها بیش از نرخ رشد طبیعی حقوق و دستمزد بیمه شدگان باشد و با سالهای قبل سازگار نباشد، مشروط بر آنکه این افزایش دستمزد به دلیل ارتقای شغلی نباشد، صندوق بیمه ای مکلف است برقراری حقوق بازنشستگی بیمه شده را برمبنای میانگین حقوق و دستمزد پنج سال آخر خدمت محاسبه و پرداخت کند.
سازمان تامین اجتماعی با توجه به تکلیف قانونی مذکور، تعیین مستمری بازنشستگی کسانی را که چنین شرایطی داشته باشند بر مبنای میانگین دستمزد 5 سال پایانی محاسبه میکند، با این حال در موارد زیر محاسبه مستمری بر مبنای دو سال صورت می گیرد:
- چنانچه افزایش حقوق بیمه شده ناشی از ارتقای شغلی باشد، مبنای محاسبه دو سال انتهایی اشتغال خواهد بود. اثبات و پذیرش ارتقای شغلی بیمه شدگان مشمول قانون کار براساس ضوابط اجرایی طبقه بندی مشاغل کارکنان مشمول قانون کار و بیمه شدگان غیرمشمول قانون کار براساس مقررات استخدامی حاکم بر آنها صورت میگیرد. بنابراین در صورتی که بیمه شده دارای ارتقای شغلی نباشد، ترتیب افزایش دستمزد مبنای کسر حق بیمه وی برای مشمولان قانون کار باید مطابق با ضوابط وو مصوبات شورای عالی کار باشد و در مورد غیرمشمولان قانون کار و کارکنان دستگاه های دولتی مشمول قانون تامین اجتماعی، افزایش ها باید متناسب با مقررات و مصوبات دولت باشد.
- در مورد بیمه شدگان اختیاری و حرف و مشاغل آزاد، به دلیل آنکه افزایش دستمزد مبنای کسر حق بیمه با توافق و پذیرش شعبه است و این افزایش نیز هردو سال یکبار به میزان 10 درصد تعیین شده، بنابراین اصوال افزایش حقوق به صورت غیرطبیعی مفهومی ندارد و اجرایی نیست. همچنین چنانچه افزایش دستمزد ناشی از تغییر نوع بیمه از اختیاری یا حرف و مشاغل آزاد به بیمه اجباری باشد، مبنای محاسبه همان دو سال خواهد بود.
- بیمه شدگانی که شغل آنها در سنوات پایانی اشتغال مشمول دستمزد مقطوع بوده، نیازی به کنترل نرخ رشد دستمزد ندارند و مبنای محاسبه همان دو سال خواهد بود. همچنین کسانی که در 5 سال آخر خدمت حق بیمه آنها بر اساس حداقل و حداکثر دستمزد قانونی پرداخت شده مبنای محاسبه مستمری دو سال پایانی است. توضیح آنکه بیمه شدگانی که نسبت به مبنای محاسبه مستمری خود معترض باشند میتوانند درخواست خود را به شعبه مربوطه ارائه کنند تا در کمیته مرتبط بررسی شود.
محمد حسین قشقایی
سوال: اگر شخصی بعد از ۲۸ سال سابقه به مدت ۱ سال بیمه بیکاری استفاده کند و بعد در گارگاه جدید با حداکثر سقف بیمه مشغول بکار شود به مدت ۲ سال مستمری بازنشستگی بر مبنای ۲ سال محاسبه میشود یا ۵ سال .مضافا اینکه در کارگاه جدید سمت شغلی‌اش هم شده باشد.
ممنون میشوم جواب را به ایمیلم ارسال کنید
با تشکر فراوان