با اینکه اکثر کسب و کارهای بین المللی، به اهمیت استفاده از علائم تجاری به منظور متمایز کردن محصولاتشان از محصولات رقبا پی برده اند، ولی هنوز اهیمت حمایت از علائم تجاری از طریق ثبت موافقت نامه مادرید را درک نکرده اند.
به همین منظور جهت تسهیل روند ثبت بین المللی و تحصیل حقوق ناشی از آن تعدادی از کشورهای عضو کنوانسیون پاریس اتحادیه بین المللی را جهت حمایت از مالکیت صنعتی در راستای کنوانسیون مزبور تشکیل داده و درآن سیستم مادرید را بعنوان دستورالعمل ثبت بین المللی علائم تجارتی تصویب نمودند.
این سیستم شامل دو معاهده میباشد:
- موافقتنامه مادرید مورخ 1891 و پروتکل مرتبط با آن مصوب 1989 و همچنین آئیننامه مشترک می باشد. سیستم مادرید درحال حاضر دارای 91 عضو متشکل از کشورها و دفاتر منطقه ای میباشد.
- لازم به توضیح است که درخواست ثبت بین المللی صرفا” از طریق دفاتر مالکیت صنعتی کشورهای عضو سیستم مادرید امکان پذیر بوده و منوط به ثبت در کشور مبداء می باشد.
علامت تجاری (Trademark) چیست؟
یک علامت تجاری، علامت مشخصه ای است که کالاها و یا خدمات مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی را متمایز مینماید. منشاء آن نیز به زمانهای قدیم بر میگردد یعنی زمانی که صنعتگران و هنرمندان امضاء و یا مهر مخصوص خود را بر روی محصولات یا آثار هنری خود میگذاردند. در طول سالیان این علامتها سیر تکاملی خود را به سوی حمایت و ثبت علائم تجاری امروزی طی کرده اند. این سیستم به مصرف کنندگان کمک میکند تا کالا یا خدمات مورد نیاز خود را براساس علامت تجاری خاصی که طبیعت و یا کیفیت آن محصول و خدمت را مشخص میکند انتخاب و خریداری نمایند.
فرایند و مدارک مورد نیاز برای ثبت علامت تجاری تحت موافقتنامه مادرید چگونه است؟
فرایند ثبت علامت تجاری توسط وکیل:
- تماس با کارشناسان امور ثبتی
- گرفتن وقت حضوری از کارشناسان امور ثبتی برای عقد قرارداد و استعلام هزینه
- انعقاد قرارداد و تحویل مدارک به کارشناسان
- ثبت نام اولیه و تکمیل فرم های مخصوص (
- ارسال فرم های تکمیل شده به کشورهای مورد نظر متقاضی
- دریافت پاسخ از کشور مورد نظر (رد یا قبول ثبت)
- ارسال فرم برای ثبت نهایی علامت تجاری
علامت تجاری بین المللی چه کاری انجام می دهد؟
علامت تجاری بین المللی، مالک آن را از حمایتهای قانونی برخوردار میسازد و وی میتواند برای متمایز نمودن کالا یا خدمات خود از آن استفاده نموده و یا در ازاء دریافت وجه، شخص دیگری را مجاز به استفاده از این علامت خاص بنماید.
در واقع حق استفاده انحصاری از علامت ثبت شده جهت استفاده بر روی محصولات و خدمات موردنظر و یا ارائه مجوز استفاده از آن به دیگری، صرفا” در اختیار صاحب علامت میباشد.
دوره حمایت از علامت تجاری ده سال است که میتوان آن را به دفعات نامحدود با پرداخت هزینه های پیش بینی شده در مقررات، تمدید نمود.
از منظر وسیعتر، حمایت از علائم تجارتی به سبب شهرت و منافع مادی حاصله از آنها موجب تشویق صاحبان این حقوق به انجام اقدامات مبتکرانه و شجاعانه درسطح جهان میگردد، بعلاوه ممانعت از رقابتهای غیرقانونی و ناعادلانه از قبیل جعل علامت تجاری مشابه برای محصول و یا خدمت نامرغوب و متفاوت را دربردارد.
حمایت از علائم تجاری توسط دادگاه صورت میگیرد بطوریکه دراکثر نظامهای قضایی، دادگاهها قادر خواهند بود مانع از تخلفات انجام شده بر روی علایم تجاری شوند.
به مفهوم کلی تر علایم تجاری، از طریق به رسمیت شناختن کالا یا خدمات خاص و در برداشتن منافع مالی در سطح جهان، موجب ارتقا ابتکار عمل و کارآفرینی میگردند.
حمایت از علایم تجاری موجب جلوگیری از رقابتهای غیر منصفانه تجاری به شکل تولید کالاهای تقلبی و استفاده از علایم مشخصه تجاری برای فروش محصولات باکیفیت پایین صورت میگردد. این نظام به افرادی که صاحب مهارت و سرمایه هستند کمک مینماید تا کالا و خدمات خود را به روشی منصفانه تولیدکرده و بفروشند که در نتیجه تجارت بین المللی را نیز تسهیل مینماید.
سیستم حمایتی از علائم تجاری این فرصت را برای کسانی که دارای مهارت و تجربه کافی هستند فراهم مینماید تا در منصفانه ترین شرایط ممکن به تولید و بازاریابی کالاها و خدمات خود پرداخته و بدین ترتیب امکان تجارت بین المللی برایشان تسهیل گردد و همچنین درمصرف کننده ایجاد اعتماد جهت تعیین حقوق ناشی از انتخاب وی مینماید.
چه نوع علائم تجاری بین المللی را میتوان ثبت نمود؟
تعداد علائم قابل ثبت درسطح جهان تقریباً نامحدود هستند و مطابق با قانون مصوب کشورها، علامت تجاری ممکن است متشکل از یک یا چند کلمه، حرف یا عدد باشد.
همچنین علامت تجاری برگرفته از شکل، نماد، اشکال سه بعدی، نمادهای صوتی مانند اصوات موسیقی، رایحه و یا رنگ دارای ویژگی متمایز کننده باشد، علامت تجاری میتواند شامل کلمه، حرف و یا عدد و یا ترکیبی از آنها باشد. علاوه بر علائم تجاری که مبدأ تجاری کالاها یا خدمات را معین میکند، چند دسته دیگر از علائم نیز وجود دارند:
- علائم جمعی COLLECTIVE MARKS علامتهایی هستند که به یک مجموعه یا انجمن تعلق میگیرد بطوری که اعضای آن توسط این علامت خود را در سطح کیفی و یا سایر مجموعه مشخصات مورد نیاز آن مجموعه یا انجمن معرفی می نمایند. بعنوان مثال از انجمن ها و یا کانون هایی میتوان یاد کرد که به عنوان نماینده گروهی خاص از کانون سردفتران، حسابداران، مهندسین و یا معماران میباشند.
- علائم تائیدی CERTIFICATION MARKS علامتهایی هستندکه درمقابل اجرا و رعایت یکسری استانداردهای تعریف شده به تولیدکننده و یا ارائه دهنده خدمات اعطا میگردد. این علامت میتواند به هرکسی که بتواند تائیدکند که محصول تولیدی او از طریق روشی تولیدشده است که استانداردهای تعین شده را رعایت کرده است اعطا گردد. بعنوان مثال میتوان از استاندارد کیفی ISO 9000 که در جهان کاملاً شناخته شده و مقبول میباشد، نام برد.
علامت تجاری بین المللی چگونه ثبت می شود؟
جهت درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری در سایر کشورها، ابتداء بایستی علامت موردنظر در کشور مبداء به ثبت برسد. بنابراین ثبت داخلی علامت تجاری در کشور مبداء پیش نیاز ثبت بین المللی علامت تجاری درکشورهای عضو سیستم مادرید میباشد. اقدام به درخواست ثبت بین المللی علامت تجاری صرفا” ازطریق اداره مالکیت صنعتی امکان پذیر می باشد.
یک علامت تجاری باید خاص و متمایز کننده باشد بطوریکه مصرف کنندگان با دیدن آن علامت محصول مورد نظر را شناخته و همچنین آن را از سایر علائم تجاری و دیگر محصولات که با آن علائم تجاری معرفی میشوند را تشخیص دهند. یک علامت تجاری نباید باعث گمراهی و یا فریب مصرف کننده گردیده و یا باعث از بین رفتن نظم عمومی یا خلاف اخلاق حسنه گردد.
حقوقی که به یک علامت تجاری اعطا میگردد الزاماً با حقوق اعطا شده به علامت تجاری دیگریکسان نخواهد بود. این موضوع از طریق بررسی های انجام شده توسط اداره علائم تجاری و یا در نتیجه ادعای اشخاص ثالث به حقوق مشابه تعیین می گردد.
دامنه حمایت از علائم تجاری بین المللی تا کجاست؟
تقریباً تمامی کشورهای جهان، علائم تجاری را ثبت و حمایت میکنند هر اداره ملی یا منطقه ای ثبت علائم تجاری، مجموعه ای از اطلاعات علامتهای تجاری ثبت شده را نگهداری میکنندکه شامل اطلاعات کامل درخواستی برای تمام علائم ثبت شده، تمدید شده، جستجوها و اعتراضات توسط اشخاص ثالث، میباشد. لیکن تأثیر ثبت این علائم محدود به کشور یا قلمرو مورد نظر میشود.
به منظور اجتناب از نیاز به ثبت علامت تجاری بطور جداگانه در هریک از سازمانهای ملی یا منطقه ای ثبت علائم، سازمان جهانی مالکیت معنوی WIPO سیستمی را جهت ثبت بین المللی علائم تجاری ایجاد کرده است. این سیستم تحت موافقتنامه و پروتکل مادرید که ثبت بین المللی علائم را در برمیگیرند اداره میگردد.
هرشخصی که به طریقی (به لحاظ ملیت، اقامت و یا استقرار بنگاه صنعتی یا تجاری) به یک کشور طرف قرارداد و به یکی یا هردو معاهده مذکور مرتبط باشد، میتواند با ثبت یا درخواست ثبت علامت تجاری خود در اداره ثبت علائم تجاری آن کشور از مزایای ثبت بین المللی که تأثیر آن در همه یا برخی از دیگرکشورهای عضو سیستم مادریداست برخوردار گردد.
