قانون شماره‌ی ۵۹۰۱ از قوانین شهروندی ترکیه، رویه‌های موضوعه در مقررات اصولی مربوط به اکتساب و فقدان شهروندی ترکیه را بیان کرده و اجرای خدمات شهروندی را توضیح میدهد. شهروندی ترکیه با تولد و نیز پس از تولد میتواند اخذ شود. یکی از راههایی که شهروندی ترکیه میتواند غیر از تولد به دست آید، سرمایهگذاری یا خرید یک دارایی مشخص است.
شهروندی ترکیه
اگرچه اخذ شهروندی ترکیه با سرمایهگذاری تا قبل از سال ۲۰۱۶ نیز امکان‌پذیر بوده، اما هیچ معیار مشخصی برای کسانی که قصد سرمایهگذاری در ترکیه را داشتند وجود نداشته است. از نیمه دوم سال 2016، با ابلاغ قانون بین‌المللی نیروی کار به شماره‌ی ۶۷۳۵ و اصلاح قانون مصونیت بین المللی و افراد خارجی و همچنین مقررات اجرای قانون شهروندی ترکیه، حداقل میزان سرمایه گذاری و مالکیت املاک و مستغلات که امکان اخذ شهروندی را به خریداران یا سرمایه گذاران بالقوه میدهد مشخص شده است. علاوه بر این، طریقه‌های جدید با عنوان “کارت فیروزهای” به جریان افتاده است که به افراد خارجی فرصتی برای اخذ مجوز کار و اقامت برای مدتی نامحدود میدهد. مقرراتی که ذکر خواهند شد میتواند به عنوان وسایلی جهت جذب سرمایه گذاران خارجی و نیروی کار متخصص نیز در نظر گرفته شود.
طبق اصلاحات انجام شده در اجرای مقررات قانون شهروندی ترکیه -که در تاریخ ۱/۱۲/۲۰۱۷ در نشریات رسمی اعلام شده است- افرادی از ملیتهای خارجی حق اخذ شهروندی ترکیه با سرمایه گذاری را دارند که مشمول یکی از موارد زیر باشند:
- تحقق یک سرمایه گذاری مشخص و قطعی به ارزش حداقل ۲.000.000 دلار آمریکا در ترکیه و تایید آن توسط وزارت اقتصاد ترکیه.
- خرید ملک به ارزش حداقل ۱.000.000 دلار در ترکیه مشروط به اینکه تا سه سال بعد توسط متقاضی به فروش نرسد که صحت آن باید از طریق مرقوم شدن در مدارک زمین به تایید محیط زیست و شهرسازی ترکیه برسد.
- ایجاد شغل برای حداقل 100 نفر در ترکیه و تایید آن توسط وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه.
- سپرده گذاری به میزان حداقل ۳.000.000 دلار در بانکهای فعال در ترکیه مشروط به اینکه تا سه سال بعد توسط متقاضی برداشت صورت نگیرد و تایید آن توسط شورای بازرسی و مقررات بانکی ترکیه.
- خرید اوراق قرضهی عمومی به میزان حداقل ۳.000.000 دلار مشروط به اینکه تا سه سال بعد توسط متقاضی به فروش نرسد و تایید آن توسط شورای بازرسی و مقررات بانکی ترکیه.
ماده ۱۲ قانون شهروندی ترکیه
طبق ماده ۱۲ قانون مذکور، فرد خارجی، همسر خارجی او و فرزندان وابسته به آنها که از طرف جمهوری ترکیه به آنها کارت فیروزهای تعلق گرفته است، گروه دیگری هستند که می‌توانند شهروندی ترکیه را اخذ کنند. در تاریخ 13 آگوست 2016، طرح کارت فیروزهای با اعلام در نشریات رسمی به مرحله‌ی اجرا رسید. این طرح امکان کسب حقوق اساسی مشخصی را به افراد خارجی میدهد؛ به خصوص مجوز اقامت و کار برای مدت زمانی نامحدود. کارت فیروزهای به افرادی اعطا میشود که بر حسب معیارهای مشخصی در بررسی سطح تحصیلات، تجربه و میزان سرمایهگذاری شایسته شناخته شوند.
براساس مقررات کارت فیروزهای، منتشره در مطبوعات رسمی و به شماره‌ی ۳۰۰۰۷، کارت فیروزهای به افرادی که دارای صلاحیتهای ذیل هستند تعلق میگیرد:
- براساس سطح تحصیلات، دستمزد، تجربه حرفه‌ای، سهم در پیشبرد علم و فناوری و امثال این موارد، فرد متقاضی به عنوان نیروی کار واجد شرایط تشخیص داده شود.
- براساس سهم در پیشبرد علم و فناوری، میزان سرمایهگذاری و ارزش صادرات، میزان ایجاد شغل و امثال این موارد، فرد متقاضی به عنوان سرمایه‌گذار واجد شرایط تشخیص داده شود.
- دانشمندان و محققانی که مطالعاتی معتبر در سطح بین المللی در حوزه‌ی آکادمیک داشتهاند و همین‌طور افراد شناخته شده در زمینه‌های صنعت، علوم و فناوری که از نظر کشور استراتژیک به شمار می‌آیند.
- افرادی که در سطح بین‌المللی بخاطر دستاوردهای فرهنگی، ورزشی و هنری مشهور باشند.
- افرادی که در شناخته‌شدن و تبلیغ ترکیه یا فرهنگ آن در سطح بین‌المللی سهم داشته باشند و در جهت پیشبرد منافع ملی ترکیه فعالیت کنند.
ثبت درخواست کارت فیروزهای در خود شهروندی ترکیه به صورت مستقیم از طریق سیستم و برای موارد خارج از ترکیه از طریق دفاتر دیپلماتیک ترکیه در کشور خانه‌ی متقاضی یا کشوری که در آن اقامت قانونی دارد، انجام میگیرد.
درخواست ارسال شده باید شامل موارد زیر باشد:
- نامه‌ی درخواست،
- کپی پاسپورت متقاضی یا مدارک جایگزین،
- گواهی انطباق در صورت وجود.
- برای هر گروه از افراد خارجی؛
- برای افراد خارجی که به عنوان نیروی کار واجد شرایط بررسی شدهاند؛ مدرک تحصیلی، قرارداد استخدام،CV، نامه‌ی انتصاب یا ماموریت، مدارک معتبر بین‌المللی که موید تجربه‌ی حرفه‌ای باشند، زبان‌های خارجی به جز زبان مادری متقاضی
- برای افراد خارجی که به عنوان سرمایه‌گذار واجد شرایط بررسی شدهاند؛ مدارک تایید میزان سرمایهگذاری ، حجم استخدام، ارزش صادرات، توانایی مالی، زمینه‌ی فعالیت، منطقه، بخش و کسبوکار،
- برای دانشمندان و محققان، مدرک تحصیلی، مدارک مربوط به سوابق و مناصب آکادمیک، مدارک مرتبط با مطالعات آکادمیک، گواهینامه، علامات تجاری و اختراعات ثبتشده،
- برای افراد خارجی که در زمینه‌های ورزشی، فرهنگی و هنری در سطح ملی و بین‌المللی موفق بوده‌اند؛ مدارک نشان‌دهنده موفقیت‌های آنها،
- برای افراد خارجی که در شناخته‌شدن و تبلیغ ترکیه یا فرهنگ آن در سطح بین‌المللی سهم داشته باشند؛ مدارک مربوط به فعالیتهای بین‌المللی انجام‌شده به عنوان داوطلب فیروزهای، مدارک مربوط به آثار ادبی و هنری، فعالیتهای تبلیغی و مدت و دوام آنها.
در ارزیابی درخواست کارت فیروزهای، یک سیستم نقطه-محور براساس معیار مشخص‌شده توسط اداره کل نیروی کار بین‌المللی، مورد استفاده قرار میگیرد. افراد خارجی که امتیاز کافی را کسب نمایند، به صورت مثبت ارزیابی می‌شوند. از لحاظ مقررات، به افراد خارجی که درخواستشان توسط وزارت کار و تامین اجتماعی مفید ارزیابی شود، کارت فیروزهای اعطا می‌گردد و این امر به توصیه‌ی کمیته‌ی مشاور سیاست‌گذاری نیروی کار بین‌المللی با بررسی سطح تحصیلات، تجربه‌ی حرفه‌ای و میزان تاثیر بر اقتصاد داخلی انجام میگیرد. اگر با درخواست موافقت گردد، همسر و فرزندان وابسته‌ی متقاضی نیز یک گواهی مبنی بر وابستگی به صاحب کارت فیروزهای دریافت می‌کنند. هیچگونه هزینه‌ای بابت مجوز کار و اقامت از دارنده‌ی کارت فیروزهای و هیچ هزینه‌ای از باب مجوز اقامت از وابستگان او گرفته نمی‌شود.
دارندگان کارت فیروزهای از همان حقوقی که به واسطه‌ی مجوز کار تامین میشود، برخوردارند.
دارندگان کارت فیروزهای:
- هیچ تعهدی برای خدمت اجباری نظامی ندارند،
- حق شرکت در انتخابات به عنوان رای‌دهنده و کاندیدا را ندارند و به مناصب دولتی نمی‌رسند،
- از حقوق مربوط به تامین اجتماعی بدون تبعیض برخوردارند و مشمول شرایط حکومتی در بهره‌مندی از این مزایا هستند،
- رویه‌های مربوط به اقامت، مسافرت، سرمایهگذاری، فعالیتهای تجاری، وراثت و اکتساب اموال منقول و غیرمنقول طبق قوانین فعلی که شامل حال شهروندان ترکیه میشود، انجام میگیرد.
طی دوره‌ی انتقالی که شامل سه سال میشود، وزارت کار و تامین اجتماعی مدارک و اطلاعات مرتبط با دلایل اعطای کارت فیروزهای را بررسی می‌کند. از این روی، دلایل مذکور باید طی این مدت معتبر باقی بمانند. پس از اخذ این کارت، دارنده کارت فیروزهای و همچنین خانواده‌ی وی حق درخواست برای شهروندی ترکیه از طریق اصلاحات اخیر مقررات اجرایی قانون شهروندی ترکیه را دارند.
اجرای مقرراتی که امکان کسب شهروندی ترکیه با سرمایهگذاری را مهیا می‌سازد، میتواند قدمی بسیار قابل توجه در جهت جذب سرمایه‌گذاران و نیز نیروی کار واجد شرایط به ترکیه باشد. با این حال این امر نباید فراموش شود که تشخیص اعطای شهروندی ترکیه منوط به صلاح‌دید مطلق شورای وزارت می‌باشد. بنابراین تطبیق با معیارهای ذکرشده در مطالب بالا به خودی خود برای افراد حق اخذ شهروندی و اطمینانی در این جهت ایجاد نمی‌کنند.